Procedura badania sposobu przechowywania znaczeń słów w pamięci.

W teście skojarzeń słownych badacz przedstawia poszczególnym respondentom serię słów. Dla każdego słowa uczestnicy są instruowani, aby odpowiedzieć pierwszym słowem (tj. skojarzeniem), które przychodzi im na myśl. Freud uważał, że takie odpowiedzi dostarczają wskazówek na temat osobowości ludzi (wolne skojarzenia). Psychologowie kognitywni wykorzystują tę procedurę do badania, w jaki sposób informacje semantyczne są przechowywane w pamięci. Badania wykazały, że skojarzenia słowne są prawie zawsze oparte na znaczeniu słowa, w przeciwieństwie do jego fizycznych właściwości. Na przykład, typową reakcją na słowo NÓŻ może być WIDELEC lub być może SZPON, ale nie ŻONA lub ŻYCIE. Przez lata psychologowie zebrali normy skojarzeń słownych, które opisują względną częstotliwość, z jaką różne odpowiedzi są udzielane różnym słowom. Częstotliwości te są następnie wykorzystywane jako miara siły skojarzeniowej między słowami. Jeśli 90% dużej próbki ludzi poda słowo DOKTOR jako odpowiedź na słowo PIELĘGNIARKA, ten procent (90) jest używany jako wskaźnik skojarzeniowego związku między DOKTOREM a PIELĘGNIARKĄ. Innym sposobem na określenie siły skojarzenia jest pomiar czasu, jaki jest potrzebny do wytworzenia odpowiedzi w teście skojarzeń słownych. Skojarzenia o wysokiej częstotliwości są również te z najszybszym czasem reakcji.

Porównując skojarzenia słowne dzieci do tych z dorosłych, możemy dowiedzieć się czegoś o tym, jak znaczenia słów są nabywane. Pięciolatki prawdopodobnie zareagują na słowo DŁUGI z odpowiedzią jak GRASS – co wskazuje, że słowa są zorganizowane w ich pamięci zgodnie z rzeczywistymi sytuacjami i osobistym doświadczeniem. W wieku 10 lat, najczęstszą odpowiedzią jest SHORT, co ujawnia rosnącą świadomość relacji językowych i kategorii gramatycznych.