Ernest Hemingway, który może być największym żyjącym amerykańskim powieściopisarzem i autorem opowiadań, rzadko przyjeżdża do Nowego Jorku. Większość czasu spędza na farmie, Finca Vigia, dziewięć mil od Hawany, z żoną, dziewięcioosobowym personelem domowym, pięćdziesięcioma dwoma kotami, szesnastoma psami, kilkuset gołębiami i trzema krowami. Kiedy przyjeżdża do Nowego Jorku, to tylko dlatego, że musi przez niego przejechać w drodze gdzieś indziej. Niedawno, w drodze do Europy, zatrzymał się w Nowym Jorku na kilka dni. Napisałem do niego z pytaniem, czy mógłbym się z nim spotkać, kiedy przyjedzie do miasta, a on przysłał mi list na maszynie, że byłoby dobrze i zaproponował, żebym spotkał się z jego samolotem na lotnisku. „Nie chcę widzieć nikogo, kogo nie lubię, ani mieć rozgłosu, ani być cały czas uwiązanym,” kontynuował. „Chcę iść do Bronx Zoo, Metropolitan Museum, Museum of Modern Art, ditto z Historii Naturalnej, i zobaczyć walkę. Chcesz zobaczyć dobry Breughel w Met, jeden, nie dwa, grzywny Goyas i Toledo pana El Greco. Nie chcę iść do Tootsa Shora. Spróbuję dostać się do miasta i wyjechać z niego, nie musząc pyskować. Chcę dać sobie spokój z jointami. Nie spotykanie się z ludźmi od wiadomości nie jest pozą. Chodzi tylko o to, by mieć czas na spotkanie z przyjaciółmi.” Ołówkiem dodał: „Czas jest najmniejszą rzeczą, jaką mamy.”

Czas nie wydawał się napierać na Hemingwaya w dniu, w którym przyleciał z Hawany. Miał przybyć do Idlewild późnym popołudniem, a ja wyszedłem mu na spotkanie. Kiedy dotarłem na miejsce, jego samolot już wylądował, a ja zastałem go stojącego przy bramce i czekającego na bagaż oraz na żonę, która poszła się nim zająć. Jedną ręką trzymał podniszczoną, zniszczoną walizkę obklejoną naklejkami z podróży. Drugą obejmował małego, krępego człowieczka, którego czoło pokrywały ogromne krople potu. Hemingway miał na sobie czerwoną wełnianą koszulę w kratę, krawat z figuralnej wełny, kamizelkę ze swetrem z brązowej wełny, brązową tweedową marynarkę, obcisłą na plecach i z rękawami zbyt krótkimi dla jego ramion, szare flanelowe spodnie, skarpetki Argyle i buty typu loafers. Jego włosy, które były bardzo długie z tyłu, były szare, z wyjątkiem skroni, gdzie były białe; jego wąsy były białe, a on miał poszarpaną, półcalową, pełną białą brodę. Nad lewym okiem miał guza wielkości orzecha włoskiego. Nosił okulary w stalowych oprawkach, z kartką papieru pod nosem. Nie spieszyło mu się na Manhattan. Wykrzywił rękę wokół walizki w ciasny uścisk i powiedział, że zawiera ona niedokończony rękopis jego nowej książki „Across the River and into the Trees”. Wykrzywił ramię wokół małego, krępego mężczyzny w ciasny uścisk i powiedział, że był on jego towarzyszem w czasie lotu. Jak się dowiedziałem, mężczyzna nazywał się Myers i wracał z podróży służbowej na Kubę. Myers podjął lekką próbę wyswobodzenia się z uścisku, ale Hemingway trzymał go czule.

„Czytał książkę całą drogę w samolocie,” powiedział Hemingway. Mówił z wyczuwalnym środkowo-zachodnim akcentem, pomimo indiańskiej gadaniny. „He like book, I think,” he added, giving Myers a little shake and beaming down at him.

„Whew!” said Myers.

„Book too much for him,” Hemingway said. „Książka zacząć powoli, a następnie zwiększyć tempo, aż staje się niemożliwe do wytrzymania. Doprowadzam emocje do momentu, w którym nie można ich znieść, a potem wyrównujemy, żeby nie musieć zapewniać czytelnikom namiotów tlenowych. Książka jest jak silnik. Musimy zwalniać ją stopniowo.”

„Whew!” powiedział Myers.

Hemingway zwolnił go. „Nie próbuje dla no-hit gry w książce,” powiedział. „Going to win maybe twelve to nothing or maybe twelve to eleven.”

Myers looked puzzled.

„She’s better book than 'Farewell,’ ” Hemingway said. „Myślę, że to jest najlepsza, ale zawsze jesteś uprzedzony, jak sądzę. Zwłaszcza jeśli chce się być mistrzem.” Uścisnął dłoń Myersa. „Wielkie dzięki za przeczytanie książki,” powiedział.

„Przyjemność,” powiedział Myers, i odszedł niepewnie.

Hemingway patrzył jak odchodzi, a potem zwrócił się do mnie. „Po skończeniu książki, wiesz, jesteś martwy,” powiedział nastrojowo. „Ale nikt nie wie, że nie żyjesz. Wszystko, co widzą, to nieodpowiedzialność, która pojawia się po straszliwej odpowiedzialności pisania.” Powiedział, że czuje się zmęczony, ale fizycznie jest w dobrej formie; obniżył wagę do dwustu ośmiu, ciśnienie krwi też spadło. Miał sporo do napisania na nowo w swojej książce i był zdeterminowany, aby trzymać się tego, dopóki nie będzie całkowicie zadowolony. „Oni nie mogą jank powieściopisarz jak mogą dzban”, powiedział. „

Dołączyła do nas żona Hemingwaya, Mary, drobna, energiczna, wesoła kobieta z krótko przyciętymi blond włosami, która miała na sobie długi płaszcz z norek z paskiem. Za nią szedł tragarz pchający wózek wypełniony bagażami. „Papo, wszystko jest tutaj” – powiedziała do Hemingwaya. „Teraz powinniśmy się zbierać, papo”. Przyjął postawę człowieka, który nie zamierza być popędzany. Powoli policzył sztuki bagażu. Było ich czternaście, połowa z nich, powiedziała mi pani Hemingway, bardzo duże Valpaki zaprojektowane przez jej męża i noszące jego herb, również zaprojektowany przez niego – geometryczny wzór. Kiedy Hemingway skończył liczyć, jego żona zasugerowała, żeby powiedział portierowi, gdzie ma położyć bagaże. Hemingway kazał portierowi zostać tam i pilnować go; następnie zwrócił się do żony i powiedział: „Nie tłoczmy się, kochanie. Order of the day is to have a drink first.”

Weszliśmy do lotniskowego cocktail lounge i stanęliśmy przy barze. Hemingway położył swoją teczkę na chromowanym stołku i przyciągnął ją do siebie. Zamówił bourbon i wodę. Pani Hemingway powiedziała, że będzie miała to samo, a ja zamówiłem filiżankę kawy. Hemingway kazał barmanowi przynieść podwójne bourbony. Czekał na drinki z niecierpliwością, trzymając się baru obiema rękami i nucąc nierozpoznawalną melodię. Pani Hemingway powiedziała, że ma nadzieję, iż nie będzie ciemno, gdy dotrą do Nowego Jorku. Hemingway powiedział, że nie zrobi mu to żadnej różnicy, bo Nowy Jork to surowe miasto, fałszywe miasto, miasto, które w ciemności jest takie samo jak w świetle, a on i tak nie był zachwycony, że tam jedzie. To, na co czekał z niecierpliwością, to Wenecja. „Gdzie mi się podoba jest na Zachodzie w Wyoming, Montana, i Idaho, i lubię Kubę i Paryż i wokół Wenecji,” powiedział. „Westport daje mi horrory”. Pani Hemingway zapaliła papierosa i podała mi paczkę. Podałem mu ją, ale on powiedział, że nie pali. Palenie rujnuje jego zmysł węchu, zmysł, który uważa za całkowicie niezbędny do polowania. „Papierosy tak okropnie pachną, kiedy ma się nos, który naprawdę czuje” – powiedział i roześmiał się, garbiąc ramiona i podnosząc grzbiet pięści do twarzy, jakby spodziewał się, że ktoś go uderzy. Następnie wymienił łosia, jelenia, oposa i coona jako niektóre z rzeczy, które naprawdę czuje.

Barman przyniósł drinki. Hemingway wziął kilka dużych łyków i powiedział, że dobrze dogaduje się ze zwierzętami, czasami lepiej niż z ludźmi. Kiedyś w Montanie mieszkał z niedźwiedziem, a ten spał z nim, upijał się z nim i był jego bliskim przyjacielem. Zapytał mnie, czy w Bronx Zoo są jeszcze niedźwiedzie, a ja odpowiedziałem, że nie wiem, ale jestem pewien, że w Central Park Zoo są niedźwiedzie. „Zawsze chodziłem do Bronx Zoo z babcią Rice” – powiedział. „Uwielbiam chodzić do zoo. Ale nie w niedzielę. Nie lubię patrzeć, jak ludzie nabijają się ze zwierząt, kiedy powinno być odwrotnie.” Pani Hemingway wyjęła ze swojej torebki mały notes i otworzyła go; powiedziała mi, że sporządziła listę obowiązków, które ona i jej mąż musieli wykonać, zanim ich łódź wypłynęła. Znalazły się na niej: kupno pokrowca na butelkę z gorącą wodą, elementarna gramatyka włoska, krótka historia Włoch, a dla Hemingwaya cztery wełniane podkoszulki, cztery bawełniane kalesony, dwa wełniane majtki, kapcie do sypialni, pasek i płaszcz. „Papa nigdy nie miał płaszcza,” powiedziała. „Musimy kupić Papie płaszcz”. Hemingway chrząknął i oparł się o bar. „Ładny, przeciwdeszczowy płaszcz,” powiedziała pani Hemingway. „I on musi dostać jego okulary naprawione. Potrzebuje jakiejś dobrej, miękkiej wyściółki na nosek. To go brutalnie tnie. Od tygodni ma pod nosem ten sam kawałek papieru. Kiedy naprawdę chce się umyć, zmienia papier”. Hemingway chrząknął ponownie.

Podszedł barman, a Hemingway poprosił go o przyniesienie kolejnej rundy drinków. Potem powiedział: „Pierwsze, co zrobimy, Mary, jak tylko trafimy do hotelu, to wezwiemy Szkopa”. „Szkop”, powiedział mi, z tym samym śmiechem od pięści do twarzy, to jego czułe określenie Marleny Dietrich, starej przyjaciółki, i jest częścią dużego słownika specjalnych terminów kodowych i manieryzmów mowy rdzennych dla Finca Vigia. „Mamy dużo zabawy mówiąc rodzaj języka żartów”, powiedział.

„Najpierw nazywamy Marlene, a potem zamawiamy kawior i szampana, Papa,” pani Hemingway powiedział. „Czekałam miesiącami na ten kawior i szampana.”

„Szwab, kawior i szampan” – powiedział Hemingway powoli, jakby zapamiętywał trudny zestaw wojskowych rozkazów. Skończył drinka i dał barmanowi powtórny ukłon, a potem zwrócił się do mnie. „Chcesz pójść ze mną kupić płaszcz?” zapytał.

„Kup płaszcz i załatw okulary”, powiedziała pani Hemingway.

Odpowiedziałem, że z przyjemnością pomogę mu zrobić jedno i drugie, a potem przypomniałem mu, że powiedział, iż chciałby zobaczyć walkę. Jedyna walka w tym tygodniu, dowiedziałem się od przyjaciela, który wie wszystko o walkach, była w St Nicholas Arena tej nocy. Powiedziałem, że mój przyjaciel ma cztery bilety i chciałby zabrać nas wszystkich. Hemingway chciał wiedzieć, kto będzie walczył. Kiedy mu powiedziałem, powiedział, że to włóczędzy. To są włóczędzy, powtórzyła pani Hemingway i dodała, że na Kubie mają lepszych zawodników. Hemingway rzucił mi długie, pełne wyrzutu spojrzenie. „Córko, musisz się nauczyć, że zła walka jest gorsza od braku walki,” powiedział. Powiedział, że wszyscy pójdziemy na walkę, kiedy wróci z Europy, ponieważ jest to absolutnie konieczne, aby pójść na kilka dobrych walk w roku. „Jeśli zrezygnujesz z pójścia na zbyt długi czas, wtedy nigdy się do nich nie zbliżysz”, powiedział. „To byłoby bardzo niebezpieczne.” Przerwał mu krótki atak kaszlu. „W końcu,” podsumował, „kończysz w jednym pokoju i nie chcesz się ruszyć.”

Po dallying w barze chwilę dłużej, Hemingways poprosił mnie, abym poszedł z nimi do ich hotelu. Hemingway kazał załadować bagaże do jednej taksówki, a nasza trójka wsiadła do drugiej. Było już ciemno. Kiedy jechaliśmy wzdłuż bulwaru, Hemingway uważnie obserwował drogę. Pani Hemingway powiedziała mi, że on zawsze obserwuje drogę, zazwyczaj z przedniego siedzenia. Jest to nawyk, którego nabrał podczas pierwszej wojny światowej. Zapytałem ich, co planują robić w Europie. Powiedzieli, że zamierzają zostać tydzień lub tak w Paryżu, a potem jechać do Wenecji.

„Uwielbiam wracać do Paryża”, powiedział Hemingway, jego oczy wciąż utkwione w drodze. „Idę tylnymi drzwiami i nie mam żadnych wywiadów i żadnej reklamy i nigdy nie dostać fryzurę, jak w dawnych czasach. Chcę chodzić do kawiarni, gdzie nie znam nikogo oprócz jednego kelnera i jego zastępcy, zobaczyć wszystkie nowe zdjęcia i stare, iść na wyścigi rowerowe i walki, i zobaczyć nowych zawodników i bojowników. Znaleźć dobre, tanie restauracje, w których można trzymać własną serwetkę. Przejdźcie się po całym mieście i zobaczcie, gdzie popełniliśmy błędy i gdzie mieliśmy nasze kilka błyskotliwych pomysłów. I nauczyć się formy i spróbować wybrać zwycięzców w niebieskie, zadymione popołudnia, a następnie wyjść na następny dzień, aby grać je w Auteuil i Enghien.”

„Papa jest dobrym handicapper,” pani Hemingway powiedział.

„Kiedy wiem, że forma,” powiedział.

Byliśmy przez Queensboro Bridge, i mieliśmy dobry widok na panoramę Manhattanu. W wysokich biurowcach paliły się światła. Hemingway nie wydawał się być pod wrażeniem. „To nie jest moje miasto,” powiedział. „To miasto, do którego przyjeżdża się na krótko. To morderstwo.” Paryż jest dla niego jak drugi dom, powiedział. „Jestem tak samotny i tak szczęśliwy, jak tylko mogę być w tym mieście, w którym żyliśmy, pracowaliśmy, uczyliśmy się i dorastaliśmy, a potem walczyliśmy o powrót do niego”. Wenecja jest kolejnym z jego rodzinnych miast. Ostatnim razem, kiedy on i jego żona byli we Włoszech, mieszkali przez cztery miesiące w Wenecji i dolinie Cortina, a on poszedł na polowanie, a teraz umieścił to miejsce i niektórych ludzi w książce, którą pisał. „Włochy były tak cholernie cudowne”, powiedział. „To było coś w rodzaju jak po śmierci i poszedł do nieba, miejsce, które figured nigdy nie zobaczyć”

Mrs. Hemingway powiedział, że złamała prawą kostkę na nartach tam, ale że planowała iść na nartach tam ponownie. Hemingway był hospitalizowany w Padwie z infekcją oka, która przekształciła się w erysipelas, ale chciał wrócić do Włoch i chciał zobaczyć swoich wielu dobrych przyjaciół tam. Cieszył się na widok gondolierów w wietrzny dzień, hotelu Gritti Palace, w którym zatrzymali się podczas ostatniej wizyty, oraz Locanda Cipriani, starego zajazdu na Torcello, wyspie na lagunie na północny wschód od Wenecji, na której mieszkali niektórzy z pierwotnych Wenecjan, zanim zbudowali Wenecję. Na Torcello mieszka około siedemdziesięciu osób, a mężczyźni są zawodowymi łowcami kaczek. Podczas pobytu tam Hemingway często polował na kaczki z ogrodnikiem starej gospody. „Chodziliśmy po kanałach i strzelaliśmy, a ja chodziłem po preriach w czasie odpływu na bekasy”, powiedział. „To była wielka trasa przelotu kaczek, które przylatywały aż z bagien Pripet. Dobrze strzelałem i w ten sposób stałem się szanowaną lokalną postacią. Mają jakiś rodzaj małego ptaka, który przychodzi przez, po zjedzeniu winogron na północy, na jego drodze do jedzenia winogron na południu. Miejscowi bohaterowie czasami strzelali do nich siedzących, a ja czasami do latających. Kiedyś strzeliłem dwa wysokie dubelty, prawy i lewy, pod rząd, a ogrodnik popłakał się ze wzruszenia. Wracając do domu, strzeliłem wysokiego kaczora na tle wschodzącego księżyca i wrzuciłem go do kanału. To zapoczątkowało kryzys emocjonalny, z którego myślałem, że nigdy go nie wyciągnę, ale udało się, z około pół litra Chianti. Każdy z nas zabrał ze sobą kufel. Ja wypiłem swój, żeby się ogrzać wracając do domu. On wypił swój, gdy ogarnęły go emocje”. Milczeliśmy przez chwilę, a potem Hemingway powiedział: „Wenecja była urocza”

Hemingwayowie zatrzymywali się w Sherry-Netherland. Hemingway zameldował się i powiedział recepcjoniście, że nie życzy sobie żadnego ogłoszenia o swoim przybyciu, nie życzy sobie żadnych gości, ani żadnych telefonów, z wyjątkiem tych od panny Dietrich. Potem poszliśmy do apartamentu – pokoju dziennego, pokoju sypialnego i spiżarni – który był dla nich zarezerwowany. Hemingway zatrzymał się przy wejściu i obejrzał pokój dzienny. Był duży, urządzony w jaskrawych kolorach, wyposażony w imitację mebli Chippendale i imitację kominka z imitacją węgli.

„Joint wygląda O.K.,” powiedział. „Zgaduję, że nazywają to chińskim pokojem gotyckim”. Wprowadził się i zajął pokój.

Mrs. Hemingway podszedł do regału z książkami i trzymał w górze próbkę jego zawartości. „Spójrz, tato,” powiedziała. „One są fałszywe. Są to grzbiety pastelowe, Papa. To nie są prawdziwe książki.”

Hemingway położył swoją teczkę na jaskrawoczerwonej kanapie i przysunął się do regału, po czym powoli, z wyrazem twarzy, przeczytał na głos tytuły – „Elementarna ekonomia”, „Rząd Stanów Zjednoczonych”, „Szwecja, ziemia i ludzie” i „Śpij w pokoju” Phyllis Bentley. „Myślę, że jesteśmy strojem zmierzającym ku zagładzie” – powiedział, zaczynając zdejmować krawat.

Po zdjęciu krawata, a następnie marynarki, Hemingway wręczył je żonie, która poszła do sypialni, mówiąc, że idzie się rozpakować. On sam rozpiął kołnierzyk i podszedł do telefonu. „Muszę zadzwonić do Szkopa”, powiedział. Zatelefonował do Plazy i poprosił o pannę Dietrich. Była poza domem, więc zostawił jej wiadomość, żeby przyszła na kolację. Potem zadzwonił do room service i zamówił kawior oraz kilka butelek Perrier-Jouët, brut.

Hemingway wrócił do regału z książkami i stał tam sztywno, jakby nie mógł się zdecydować, co ze sobą zrobić. Spojrzał jeszcze raz na grzbiety pastelowych kartek i powiedział: „Fałszywe, tak jak miasto”. Powiedziałem, że ostatnio w kręgach literackich mówi się o nim bardzo dużo – że krytycy zdają się mówić i pisać definitywnie nie tylko o pracy, którą wykonał, ale i o tej, którą zamierza wykonać. Powiedział, że ze wszystkich ludzi, których nie chciałby widzieć w Nowym Jorku, tymi, których chciałby widzieć najmniej, są krytycy. „Oni są jak ci ludzie, którzy chodzą na mecze piłki nożnej i nie potrafią rozróżnić graczy bez karty wyników” – powiedział. „Nie martwię się o to, co może zrobić ktoś, kogo nie lubię. A co mi tam! Jeśli mogą zrobić ci krzywdę, pozwól im na to. To tak, jakby być trzecim basemanem i protestować, bo trafiają do ciebie line drive’y. Line drive’y są godne pożałowania, ale należy się ich spodziewać”. Najbliższymi konkurentami krytyków wśród tych, których chciałby najmniej widzieć, powiedział, byli niektórzy pisarze, którzy pisali książki o wojnie, kiedy nie widzieli nic z wojny z pierwszej ręki. „Są jak pomocnik, który zrzuca na ciebie muchę, gdy zagrałeś, aby pałkarz uderzył wysoką muchę do tego pomocnika, lub gdy grają, próbują wszystkich wybić”. Kiedy on pitched, on powiedział, on nigdy nie uderzył nikogo, z wyjątkiem pod ekstremalną koniecznością. „Wiedziałem, że mam tylko tyle szybkich piłek w tym ramieniu,” powiedział. „Zrobiłbym z nich pop do krótkich zamiast, lub latać, lub uderzyć go na ziemi, odbijając”

Kelner przybył z kawioru i szampana, a Hemingway powiedział mu, aby otworzyć jedną z butelek. Pani Hemingway weszła z sypialni i powiedziała, że nie może znaleźć jego szczoteczki do zębów. On odpowiedział, że nie wie, gdzie ona jest, ale że z łatwością może kupić inną. Pani Hemingway powiedziała, że wszystko w porządku i wróciła do sypialni. Hemingway nalał dwa kieliszki szampana, podał jeden mnie, a drugi podniósł i upił łyk. Kelner przyglądał mu się z niepokojem. Hemingway wzruszył ramionami i powiedział coś po hiszpańsku do kelnera. Obaj się roześmiali, a kelner odszedł. Hemingway odniósł swoją szklankę na czerwoną kanapę i usiadł, a ja usiadłem na krześle naprzeciwko niego.

„Pamiętam, że czułem się tak okropnie podczas pierwszej wojny, że nie mogłem o niej pisać przez dziesięć lat” – powiedział, nagle bardzo rozgniewany. „Rana, jaką czyni walka w tobie, jako pisarzu, goi się bardzo powoli. Napisałem o tym trzy opowiadania w dawnych czasach – 'In Another Country,’ 'A Way You’ll Never Be,’ i 'Now I Lay Me.’ ” Wspomniał o pisarzu wojennym, który, jak powiedział, najwyraźniej myślał o sobie jak o Tołstoju, ale który mógłby grać Tołstoja tylko w drużynie hokeja na trawie Bryn Mawr. „On nigdy nie słyszy strzału oddanego w gniewie, a wyrusza, by pokonać kogo? Tołstoja, oficera artylerii, który walczył pod Sewastopolem, który znał się na rzeczy, który był cholernie dobrym człowiekiem, gdziekolwiek go postawisz – w łóżku, w barze, w pustym pokoju, gdzie musiał myśleć. Zacząłem bardzo spokojnie i pokonałem pana Turgieniewa. Potem ciężko trenowałem i pokonałem pana de Maupassant. Dwa razy zremisowałem z panem Stendhalem i myślę, że w tym ostatnim miałem przewagę. Ale nikt mnie nie wciągnie na ring z panem Tołstojem, chyba że zwariuję albo będę coraz lepszy.”

.