by Thomas H. Lewis, M.D.

Hernias happen. Zdarzają się one palaczom z nadwagą, nieforemnym, zdarzają się też wysoko wytrenowanym sportowcom. Zdarzają się osobom, które zbytnio obciążają się podczas podnoszenia, a także tym, którzy po prostu siedzą na krześle. Podczas gdy są one bardziej powszechne u mężczyzn, występują one również często u kobiet w ciąży.

Przepuklina zdarza się, gdy mała część tkanki od wewnątrz przepycha się przez słabe miejsce w ścianie jamy brzusznej. W około 75 procentach przypadków ma to miejsce w kanale pachwinowym, w miejscu, gdzie brzuch spotyka się z udem. U mężczyzn prawdopodobieństwo wystąpienia przepukliny pachwinowej jest 25 razy większe niż u kobiet, a wybrzuszenie czasami wystaje do moszny.

Inne przepukliny brzuszne, które mogą dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn, obejmują przepuklinę udową (również w pachwinie, bliżej uda), pępkową (wokół owalu) i nadbrzuszną (powyżej żołądka).

Kiedyś uważano, że przepukliny są spowodowane ciężkim podnoszeniem ciężarów, wysiłkiem fizycznym, kaszlem lub kichaniem. Takie czynności mogą wywołać przepuklinę, jeśli tkanka brzuszna jest już osłabiona, ale obecnie uważa się, że osłabienie jest zwykle spowodowane upośledzeniem metabolizmu kolagenu.
Gdy istnieją ku temu predyspozycje, palenie tytoniu, infekcje i otyłość, a także wysiłek fizyczny mogą zwiększyć ryzyko. Ale nawet osoby sprawne, umięśnione rozwijają przepukliny.

Jeśli masz przepuklinę, możesz o tym nie wiedzieć, dopóki lekarz nie wykryje jej podczas rutynowego badania. Kiedy podczas badania fizykalnego zostaniesz poproszony o odwrócenie głowy i kaszel, celem jest znalezienie przepukliny.

Przepuklina może być widoczna lub odczuwalna jako delikatne wybrzuszenie lub okrągły guzek, który staje się bardziej widoczny, kiedy kaszlesz, napinasz się lub wstajesz. We wczesnych stadiach możliwe jest tymczasowe wepchnięcie wystającej tkanki z powrotem na miejsce. W terminologii medycznej, wybrzuszenie, które można wepchnąć z powrotem na miejsce, nazywane jest przepukliną „redukowalną”. Kiedy stan się pogarsza, guzek nie może być już wepchnięty z powrotem.

Ciężką częścią radzenia sobie z przepukliną jest niepewność co do tego, co robić. Przerwa w ścianie jamy brzusznej nie poprawi się sama i prawdopodobnie będzie się pogarszać. Różne kratownice, pasy i inne urządzenia mające na celu utrzymanie przepukliny w środku odniosły mieszany sukces. Poważnym problemem może być uwięźnięcie tkanki tłuszczowej lub narządu wewnątrz przepukliny (tzw. „uwięźnięcie”) i pozbawienie go dopływu krwi (tzw. „uduszenie”). Ze względu na ryzyko zgorzeli i śmierci tkanek, uduszenie jest stanem zagrażającym życiu, wymagającym operacji w trybie nagłym.

operacja teraz czy później?

Wcześniej czy później, większość osób z przepukliną poddaje ją naprawie chirurgicznej. Polega to na zmianie położenia tkanki wewnętrznej i naprawie ubytku w ścianie brzucha.

Około miliona zabiegów jest wykonywanych każdego roku; jest to jeden z najczęstszych rodzajów operacji i jeden z najbezpieczniejszych. Powikłania obejmują ból, dyskomfort i nawrót przepukliny.

Ze względu na ryzyko uduszenia, wiele osób poddaje się operacji od razu, nawet jeśli przepuklina nie powoduje bólu lub innych objawów. Badanie opublikowane w Journal of the American Medical Association wykazało jednak, że natychmiastowe działanie nie zawsze jest konieczne.
Ponad 700 mężczyzn z przepuklinami powodującymi jedynie minimalne objawy zrekrutowano w ciągu pięciu lat w pięciu szpitalach akademickich i społecznych, a następnie losowo przydzielono ich do czujnego oczekiwania lub tradycyjnej operacji. W ciągu dwóch do trzech lat obserwacji badacze stwierdzili, że ogólny odsetek bólu i innych powikłań był podobny w obu grupach i doszli do wniosku, że „czujne oczekiwanie jest akceptowalną opcją dla mężczyzn z minimalnie objawowymi przepuklinami pachwinowymi. Opóźnianie naprawy chirurgicznej do czasu nasilenia objawów jest bezpieczne, ponieważ ostre uwięźnięcia przepukliny zdarzają się rzadko.”

Wśród mężczyzn przypisanych do grupy uważnego oczekiwania, 23 procent przeszło do grupy operacyjnej – głównie dlatego, że ich ból się nasilił, a przepuklina bardziej wystawała.

Niemowlęta i dzieci są bardziej narażone niż dorośli na uwięźnięcie tkanki w przepuklinie; w związku z tym może im być zalecana operacja raczej wcześniej niż później.

Dorośli decydujący się na opóźnienie operacji mogą potrzebować nosić kratownicę, pas lub inne urządzenie, aby móc wykonywać codzienne czynności bez bólu lub dyskomfortu. Ważne jest jednak, aby być poinstruowanym w zakresie stosowania kratownicy, ponieważ nieprawidłowo noszone urządzenie może w rzeczywistości zwiększyć ryzyko uwięźnięcia.

O ile operacja przepukliny jest zazwyczaj bezproblemowa, to nawroty choroby stanowią problem. Tradycyjna naprawa polega na zeszyciu końców ubytku w ścianie jamy brzusznej. W wyniku zwiększonego napięcia mięśni brzucha może dojść do kolejnego rozdarcia.

Najnowsze metody chirurgiczne mają na celu zmniejszenie napięcia poprzez wszycie w ubytek łaty z siatki wykonanej z materiału syntetycznego. Wykazano, że odsetek nawrotów jest znacznie lepszy niż w przypadku tradycyjnej metody polegającej na zszyciu tkanki. Laparoskopowa naprawa niektórych przepuklin jest również opcją u niektórych pacjentów i powinna być omówiona z lekarzem.

Jeśli chodzi o pacjenta, najlepszą procedurą jest zazwyczaj ta, z którą chirurg ma największe doświadczenie.

Jeśli masz małą przepuklinę, która nie powoduje objawów, nie ma potrzeby, aby cię niepokoiła. Kiedy staje się ona na tyle duża, że powoduje ból, chirurdzy z praktyki Brattleboro General Surgery chętnie się z Tobą skonsultują.

Thomas H. Lewis, MD, jest chirurgiem ogólnym w BMH Medical Staff. Jest w praktyce chirurgii ogólnej w Brattleboro wraz z Gregory Gadowski, MD, i Joseph Rosen, MD.