Zimno wody tłumi smak niektórych niepożądanych zanieczyszczeń w wodzie, które są wzmacniane, jeśli woda jest ciepła. Ponadto, smak jest pojęciem względnym i różni się w zależności od osoby.

Po powrocie do domu z długiej podróży lub zakończeniu wyczerpującego codziennego treningu, większość ludzi tęskni za chłodną szklanką wody. Nic nie gasi naszego pragnienia tak, jak ten fundamentalnie ważny płyn. Jeśli jednak ktoś poda ci szklankę ciepłej wody, gdy jesteś spragniony, prawdopodobnie nie spodoba ci się jej smak. Z drugiej strony, jeśli ktoś włoży do tej szklanki lód, smak wydaje się całkowicie zmieniać.

Jaki jest powód tej zmiany smaku towarzyszącej zmianie temperatury? Czy dotyczy to tylko Ciebie, czy też zdarza się to każdemu? Jeśli kiedykolwiek zastanawiałeś się nad tymi pytaniami i desperacko pragniesz poznać odpowiedzi, trafiłeś dokładnie we właściwe miejsce.

Coś o 'smaku’

W szkole wszyscy uczyliśmy się o pięciu zmysłach, które posiada nasze ciało, a smak jest jednym z nich. Poznaliśmy również język – narząd zmysłu, który posiada tysiące kubków smakowych, pomagających w rozpoznawaniu różnych smaków. Ale czym jest smak? Czy to tylko odczucie, reakcja chemiczna, czy też sztuczka umysłu?

Słowo „smak”, bardziej formalnie znane jako „smakowanie”, odnosi się do wrażeń wywoływanych przez komórki smakowe znajdujące się z przodu, z tyłu i po bokach naszego języka, gdy cząsteczki pokarmu lub napoju, który spożywamy, przyczepiają się do tych komórek i wysyłają sygnały do naszego mózgu. Stąd, smak może być uważany za mieszankę różnych reakcji chemicznych zachodzących na języku.

Mapa języka z różnymi obszarami smakowymi (Photo Credit : Peter Hermes Furian/)

Jak język wykrywa różne smaki?

Różne smaki, takie jak słony, kwaśny i słodki, są odczuwane w różny sposób. Na przykład, smak słony jest wykrywany przez komórki receptorów smaku, które reagują głównie na chlorek sodu lub inne podobne sole. Pewne białka obecne w błonach komórkowych tych komórek działają jak kanały (np. nabłonkowe kanały sodowe) i pozwalają NaCl wniknąć do komórek, uwalniając następnie neuroprzekaźniki (substancje chemiczne przenoszące informacje), które przekazują wrażenia do aksonów (komórek nerwowych, które przenoszą informacje o smaku do mózgu).

Kwaśny smak jest również odczuwany w sposób, który bezpośrednio wpływa na kanały jonowe. Białka niektórych kwasów (kwas cytrynowy lub octowy) dostają się przez kanały sodowe lub potasowe i inicjują odpowiedź komórkową. Gorycz żywności jest również odczuwana przez blokowanie kanałów potasowych w błonach komórkowych receptorów smaku.

Z drugiej strony, substancje chemiczne, które są odczuwane jako „słodkie” wiążą się z określonymi miejscami na receptorach błonowych (białka obecne w błonie komórkowej) w sposób „lock-and-key” (co oznacza, że tylko substancje chemiczne o określonym kształcie mogą zmieścić się w miejscu wiązania i zainicjować odpowiedź). Po związaniu tych substancji chemicznych, pewne zmiany wewnątrz komórki prowadzą do uwolnienia neuroprzekaźników, które wysyłają sygnał do mózgu. Im lepsze dopasowanie, tym większa „moc słodyczy” substancji.

Kanały jonowe i białka receptorowe w błonach (Photo Credit : Designua/)

Jak smakuje woda?

Dorastając, wszyscy nauczyliśmy się, że woda nie ma smaku. Jednakże, kiedy pijemy ten bezbarwny życiodajny płyn, doświadczamy pewnego rodzaju odczucia smakowego na naszym języku. Przez wieki ludzie myśleli, że pochodzi to od minerałów i soli rozpuszczonych w wodzie, ale nawet czysta woda destylowana ma coś zbliżonego do smaku. Więc… co jest odpowiedzialne za ten pseudo-smak?

Po pierwsze, żeby było jasne, woda destylowana ma być bez smaku. Jednak zaraz po wyjęciu z gorzelni rozpuszcza się w niej pewna ilość dwutlenku węgla i tlenu. Ponadto, jeśli wlejemy taką czystą wodę do szklanki, zanieczyszczenia obecne w szklance (jakkolwiek w niewielkiej ilości) zmieszają się z czystą wodą, zmieniając nieco jej smak. I znów, kiedy spożywamy pokarm, pewne drobne cząsteczki jedzenia pozostają w ustach i na języku; w momencie, kiedy bierzemy pierwszy łyk wody, mieszają się one z nią, nadając jej specyficzny smak.

Dlaczego zimna woda smakuje lepiej?

Zimno wody w rzeczywistości tłumi niektóre z tych „złych” czynników, które zmieniają smak czystej wody. Wszelkie zanieczyszczenia, które sprawiają, że woda smakuje nieco inaczej, mogą być wykryte dużo łatwiej, gdy woda jest ciepła.

Spróbuj sam; wsyp trochę cukru lub soli do szklanki wody i skosztuj jej w różnych temperaturach. Od razu poczujesz różnicę we wrażliwości.

Zimna woda tłumi „złe” czynniki w wodzie. (Photo Credit: Cosma/)

Również, gdy ciało jest zmęczone po ciężkiej pracy lub upale, temperatura ciała wzrasta. W takiej sytuacji, zimna woda pomaga szybko i skutecznie obniżyć temperaturę ciała, zapewniając przy tym uczucie orzeźwienia.

Inną możliwością jest fakt, że woda jest smakiem nabytym – preferencją, którą jednostka rozwija przez wiele lat. Osoba żyjąca na biegunach nie będzie lubić wody tak zimnej, jak ktoś żyjący na pustyni może preferować. Wielu z nas może kojarzyć ciepłą wodę z zastojem, nieosłoniętą wodą, ponieważ wszystko co zimne jest z natury uważane za „świeże”; ten czynnik psychologiczny może być trudny do uniknięcia, gdy popijamy szklankę ciepłej wody.

Czysto psychologiczny?

Ale smak wody zależy od wielu czynników, takich jak temperatura i składniki mineralne, wiele z nich może być również czysto psychologicznych. Według badań przeprowadzonych w 1997 roku w Szkole Medycznej na Uniwersytecie w Yale, „czynność picia bardziej gasi pragnienie niż nawadnianie przez sondę nosowo-żołądkową”. Mówiąc prościej, ta sama ilość wody może być podana dwóm różnym osobom, ale ta, która wypije ją ze szklanki, poczuje się bardziej odświeżona i nawodniona.

Po omówieniu tego wszystkiego, są większe problemy do rozważenia. Kryzys wodny jest obecnie zjawiskiem globalnym i wszyscy powinniśmy starać się zachować jak najwięcej wody, ponieważ jedna rzecz jest całkiem jasna, czy zimna czy ciepła, woda gasi nasze pragnienie jak żaden inny płyn na Ziemi!

.