Het is niet bekend hoeveel vrouwen elk jaar PID krijgen, en het wordt waarschijnlijk vaak niet opgemerkt. Het komt het meest voor bij vrouwen tussen de 15 en 24 jaar. Het risico op PID is groter als u:

• recentelijk een andere seksuele partner heeft gehad. Het risico neemt toe met het aantal partners.
• Een eerdere episode van PID of soa.
• Een recente abortus.
• Een recente operatie of ingreep aan de baarmoeder (uterus).
• Een recent ingebracht intra-uterien anticonceptiemiddel (spiraaltje) of intra-uterien systeem.

Symptomen

• Pijn in de onderbuik (abdomen), het bekkengebied genoemd, is het meest voorkomende symptoom van PID. Het kan variëren van licht tot ernstig.
• Andere symptomen die ook kunnen voorkomen zijn:
  • Abnormaal vaginaal bloedverlies, dat in ongeveer 1 op de 4 gevallen voorkomt. Dit kunnen menstruaties zijn die zwaarder zijn dan normaal, of bloedingen tussen de menstruaties door, of bloedingen na het hebben van seks.
  • Pijn tijdens het vrijen.
  • Abnormale vaginale afscheiding.
  • Hoge temperatuur (koorts).
  • Lage rugpijn.

De verschijnselen kunnen zich snel ontwikkelen. U kunt na een paar dagen behoorlijk ziek worden. Soms zijn de symptomen mild en ontwikkelen ze zich langzaam. U kunt bijvoorbeeld alleen een milde buikpijn hebben die wekenlang kan ‘knorren’. In sommige gevallen ontstaan er geen symptomen en weet u niet dat u besmet bent. Maar ook als u aanvankelijk geen klachten heeft, loopt u toch risico op complicaties.

Oorzaken

Seksueel overdraagbare infecties

Een veel voorkomende oorzaak van PID is afkomstig van een seksueel overdraagbare infectie (soa). De ziektekiemen (bacteriën) worden doorgegeven als je seks hebt. Chlamydia en gonorroe zijn de meest voorkomende oorzaken van PID. Een mengsel van chlamydia plus gonorroe komt soms voor. Een andere soort bacterie, Mycoplasma genitalium, is ook een veel voorkomende oorzaak. Soms kunnen de bacteriën enige tijd in de baarmoederhals zitten zonder symptomen te veroorzaken. Als ze in de baarmoeder terechtkomen, word je onwel. Daarom kun je PID krijgen weken of maanden nadat je seks hebt gehad met een besmette persoon.

Andere oorzaken

Sommige gevallen van PID zijn niet te wijten aan een soa. De vagina bevat normaal gesproken veel verschillende bacteriën. Deze zijn meestal onschadelijk en worden niet door seksueel contact doorgegeven. Toch veroorzaken deze bacteriën soms PID. Dit risico is groter na het krijgen van een baby, of na een ingreep zoals het inbrengen van een intra-uterien anticonceptiemiddel (spiraaltje).

Bekkenontstekingsziekte

“Het niveau van de pijn werd alleen maar erger tot het punt waarop het me verlamde en ik dagen in bed doorbracht. Deze symptomen gingen ook gepaard met een zeer pijnlijke, zware, onregelmatige menstruatie en spotting.”

– Laura, 30, uit Londen, Hoe is het om een bekkenontstekingsziekte te hebben?

Welke onderzoeken kunnen worden gedaan?

Als PID wordt vermoed, wordt meestal een klein monster (uitstrijkje) van de afscheiding genomen uit de hals van uw baarmoeder (cervix). Dit is om te testen op eventuele ziektekiemen (bacteriën). Er kan ook een uitstrijkje van de urinebuis (de urinebuis) en bloed- en urinetests worden genomen. Deze zijn bedoeld om te zoeken naar besmettelijke bacteriën of de gevolgen van infectie.

Soms kunnen de uitstrijkjes en tests geen bacteriën aantonen. Om de diagnose PID te bevestigen, kunnen andere tests nodig zijn. Een bloedonderzoek kan bijvoorbeeld een ontsteking/infectie aantonen, of een echografie kan ontstoken eileiders aantonen. Soms worden ook andere scans gedaan.

Als uw arts zich bijzondere zorgen maakt, kan het nodig zijn om in uw buik (abdomen) te kijken om uw baarmoeder (uterus) en eileiders te zien. Terwijl u onder algehele narcose bent, wordt een dunne telescoop (laparoscoop) door uw buikwand geschoven. Dit wordt een laparoscopie genoemd. Laparoscopie is niet routinematig nodig om de diagnose PID te stellen.

PID kan enige tijd uitblijven als de symptomen mild zijn, of in het begin niet optreden.

Een zwangerschapstest wordt meestal ook gedaan bij vrouwen bij wie het vermoeden bestaat dat ze PID hebben. Dit komt omdat een buitenbaarmoederlijke zwangerschap soms kan worden verward met PID, omdat sommige symptomen vergelijkbaar zijn. Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is een zwangerschap die zich ontwikkelt in een eileider en kan ernstige problemen veroorzaken.

Mogelijke complicaties

Complicaties ontwikkelen zich in de meeste gevallen niet als PID vroeg wordt gediagnosticeerd en behandeld. Mogelijke complicaties zijn een of meer van de volgende:

• Moeilijk zwanger worden (onvruchtbaarheid). PID kan littekenvorming of beschadiging van de eileiders veroorzaken. Dit kan zich voordoen ongeacht of de PID klachten veroorzaakte of niet.
• Een verhoogd risico op het ontstaan van een zwangerschap in een eileider (een buitenbaarmoederlijke zwangerschap) als u zwanger wordt. Dit is het gevolg van beschadiging van de eileider door de infectie. Als u PID heeft gehad en zwanger wordt, heeft u ongeveer een kans van 1 op 10 dat het een buitenbaarmoederlijke zwangerschap wordt.
• Er kan aanhoudende pijn ontstaan. Dit omvat vaak pijn bij het vrijen.
• De risico’s op het ontwikkelen van sommige complicaties van de zwangerschap (zoals miskraam, vroeggeboorte en doodgeboorte) zijn verhoogd bij zwangere vrouwen met onbehandelde PID.
• Reactieve artritis. Dit is een zeldzame oorzaak van artritis en oogontsteking. Het is een ongewone complicatie van PID. Men denkt dat het komt doordat het immuunsysteem in sommige gevallen ‘overreageert’ op een bekkeninfectie.
• Bij een ernstige infectie ontstaat soms een pusverzameling (een abces) naast de baarmoeder (uterus).

U hebt minder kans op complicaties als u binnen 2-3 dagen na het begin van de symptomen met de behandeling begint. Dit kan mogelijk zijn als de symptomen zich snel ontwikkelen. Sommige vrouwen met PID hebben echter milde symptomen, of helemaal geen symptomen. De infectie kan geruime tijd voortduren voordat de diagnose wordt gesteld of de infectie wordt behandeld.

Behandeling

De gebruikelijke behandeling is een antibioticakuur van ten minste twee weken. Soms vindt uw arts het nodig dat u voor behandeling naar het ziekenhuis gaat. Dit is raadzaam als uw temperatuur erg hoog is (hoger dan 38°C) of als er tekenen zijn van een ophoping van pus (een abces).

Vaak worden twee verschillende antibiotica voorgeschreven. Dit is om het scala van mogelijke ziektekiemen (bacteriën) die PID kunnen veroorzaken af te dekken. Het kan ook zijn dat u eerst een injectie met een antibioticum krijgt, gevolgd door een kuur van een of twee antibioticatabletten gedurende twee weken. Er zijn verschillende kuren voor de behandeling van PID. Het is belangrijk dat u de volledige kuur volgt. Met de behandeling wordt meestal zo snel mogelijk begonnen als PID wordt vermoed. Dit kan soms zelfs zijn voordat de resultaten van monsters (swabs) of andere tests beschikbaar zijn. Hoe eerder de behandeling, hoe beter de vooruitzichten en hoe kleiner het risico op toekomstige vruchtbaarheidsproblemen.

Vertel uw arts als u zwanger bent (of kunt zijn). Dit kan van invloed zijn op de keuze van het antibioticum.

Occidenteel is een operatie nodig. Bijvoorbeeld om een abces te draineren als er een ontstaat (wat zeer ongewoon is).

U mag geen seks hebben totdat zowel u als uw seksuele partner klaar zijn met de behandeling.

Moet mijn partner ook behandeld worden?

Ja. Ook elke andere seksuele partner in de afgelopen zes maanden moet op infectie worden getest. Als u in de afgelopen zes maanden geen seks hebt gehad, moet uw laatste seksuele partner (hoe lang de relatie ook geleden is) worden getest en behandeld. Meestal wordt een antibioticakuur geadviseerd, ongeacht of bij de test een infectie wordt gevonden. Dit is omdat:

• Vele gevallen van PID worden veroorzaakt door chlamydia. Deze wordt vaak tijdens de seks doorgegeven.
• Mannen hebben vaak geen symptomen bij chlamydia, maar kunnen de infectie toch doorgeven.
• De test op chlamydia is niet 100% betrouwbaar. Behandeling zorgt ervoor dat een eventuele infectie die door de tests is gemist, wordt opgeheven.
• Als uw seksuele partner besmet is en niet wordt behandeld, kan chlamydia na behandeling weer aan u worden doorgegeven.

Kan bekkenontstekingsziekte worden voorkomen?

Het dragen van een condoom tijdens de seks helpt u te beschermen tegen soa’s. Het risico op infectie neemt toe met het aantal wisselingen van seksuele partner. Zie de aparte folder Veiliger vrijen.

Als u seksueel actief bent en jonger dan 25 jaar, moet u zich elk jaar of wanneer u van seksuele partner verandert, laten testen op chlamydia. Er zijn veel plaatsen in de buurt waar je je kunt laten testen – jongerenklinieken, jeugdclubs, hogescholen, anticonceptie-/gezinsplanningsklinieken, je huisartsenpraktijk, klinieken voor seksuele gezondheid (urogenitaal) en sommige apotheken. De test is eenvoudig en pijnloos. Het is geheel vrijwillig en volledig vertrouwelijk. U kunt de test zelf doen en u hoeft niet te worden onderzocht. U wordt gevraagd een urinemonster te geven of, op sommige plaatsen, een monster (wattenstaafje) te nemen van de ondervagina (een wattenstaafje wordt gebruikt om het gebied af te vegen).

Komt het nog een keer voor?

Bij ongeveer 1 op de 5 vrouwen die PID hebben gehad, komt het nog een keer voor. Dit is vaak binnen twee jaar. Redenen waarom dit kan gebeuren zijn:

• Als uw seksuele partner niet behandeld is. De kans is dan groot dat u de infectie weer oploopt.
• Als u de antibiotica niet goed of niet lang genoeg heeft ingenomen. De infectie verdwijnt dan niet helemaal, en kan later weer opvlammen.
• Als u van seksuele partner verandert en geen ‘veiliger seks’ hebt door condooms te gebruiken.
• Sommige vrouwen zijn vatbaarder voor infectie als hun baarmoeder (uterus) of eileiders beschadigd zijn door een eerdere episode van PID.

Het risico op het ontwikkelen van complicaties zoals onvruchtbaarheid of aanhoudende bekkenpijn is sterk verhoogd bij herhaalde episodes van PID.