W jednym z najbardziej odległych zakątków Rosji, w rozległej syberyjskiej tajdze, można przejść sto mil bez napotkania współtowarzysza podróży. Czy te tereny mogą być siedliskiem żyjących do dziś mamutów?

Niektórzy ludzie w Rosji wierzą, że to możliwe. Niektóre programy telewizyjne poświęcone nieznanemu prowadzą „śledztwa” w tej sprawie, a miejscowi nadal od czasu do czasu przekazują historie o obserwacjach mamutów. Według jednej z plotek z lat 40-tych, piloci wojskowi lecieli nad gęstą tajgą w Jakucji i zauważyli małe stado zwierząt, bardzo podobnych do mamutów wełnistych. W 1978 roku podobna historia przydarzyła się grupie ludzi nad rzeką Indigirka w Jakucji. Twierdzili oni, że pewnego wczesnego ranka obudził ich około tuzin mamutów, spokojnie pijących z rzeki.

Niektórzy Rosjanie wierzą, że mamuty wciąż można znaleźć żyjące w gęstej syberyjskiej tajdze.

Getty Images

Te relacje są jednak niczym więcej niż miejskimi legendami, jak Yeti czy potwór z Loch Ness, uważa Nikita Zimov, rosyjski ekolog i dyrektor Parku Plejstoceńskiego w Jakucji, projektu, który ma na celu przywrócenie naturalnego siedliska mamutów – ekosystemu północnej subarktycznej stepowej łąki, która istniała tu tysiące lat temu. Ostatecznym marzeniem jest, by mamuty znów chodziły po ziemi. (Nie ulega więc wątpliwości, że Zimov chętnie poparłby teorię żywego mamuta, gdyby naprawdę uważał ją za możliwą.)

„To kompletny nonsens. Mamuty na stałym lądzie Eurazji wyginęły, a raczej zostały wytępione (przez ludzi), 9000 lat temu. Ostatnie mamuty żyły na Wyspie Wrangla do 3 380 lat temu” – przekonuje. „W dodatku nie ma już czegoś takiego jak niezbadana tajga syberyjska – w ciągu ostatnich 200-300 lat ludzie przemierzali ją wielokrotnie”.

Ojczyzna mamutów?

Jeśli ktoś chce znaleźć unikalnie zachowane skamieniałości mamutów, Rosja jest miejscem, do którego należy się udać!

Dlaczego tak jest? Cóż, wieczna zmarzlina w najbardziej wysuniętych na północ częściach Rosji jest wyjątkowo odpowiednia do tego zadania (tak jakby mamut umarł właśnie wczoraj), a kiedy topnieje, erozja brzegów rzek lub inne czynniki naturalne kończą się odsłonięciem tych szczątków, najpierw dla miejscowych, a potem dla naukowców, aby je zobaczyć.

Według Muzeum Mamutów w Jakucku, 75 procent znanych na świecie grobów mamutów i pokrewnych z zachowaną tkanką miękką znaleziono w Jakucji.

Prezentacja wypchanego młodego samca mamuta w St. Petersburgu. Szczątki 15-letniego nastoletniego mamuta zostały odkryte w sierpniu 2012 roku przy ujściu rzeki Jenisej w Tajmyrze i szacuje się, że mają około 30 000 lat.

Alexei Danichev/Sputnik

„Mamuty żyły na obszarze rozciągającym się od współczesnej Hiszpanii do Kanady. Nie potrafię powiedzieć, gdzie pojawił się jako gatunek, ale znaczna część jego siedliska znajdowała się na terytorium dzisiejszej Rosji – dlatego nie będzie przesadą nazwanie Rosji swego rodzaju „ojczyzną mamutów”” – uważa Zimov.

Jednakże, według niego, liczba szczątków znalezionych w Rosji nie jest sygnałem, że żyła tam największa populacja na planecie. Wskazuje jedynie, że ich szczątki były tu znacznie lepiej zachowane dzięki wiecznej zmarzlinie. „Gęstość populacji mamutów mogła być większa na przykład na terytorium współczesnej Hiszpanii” – uważa ekspert.

Zmumifikowane szczątki mamuta „Yuka” na wystawie we Władywostoku. Yuka, najlepiej zachowany syberyjski mamut wełnisty, został odkryty w wiecznej zmarzlinie w Ust-Yana Ulus w rosyjskiej Jakucji w 2010 r.

Yuri Smityuk/TASS

Klonowanie mamuta

Pomysł przywrócenia bestii z martwych wydaje się kuszący, ale wygląda na to, że rosyjscy naukowcy nie są zbytnio zaangażowani w tę dziedzinę badań genetycznych, mimo że w kraju odkryto tak wiele zamrożonego DNA.

Według Zimova, istnieją trzy główne zespoły, które są najbardziej zajęte tą kwestią w tej chwili – jeden kierowany przez George’a Churcha z Harvardu, oraz dwa z Japonii i Korei Południowej. Wszystkie one badają ten problem od połowy lat 90-tych.

75 procent znanych na świecie grobów mamutów i pokrewnych z zachowaną tkanką miękką znaleziono w Jakucji.

Anton Denisov/Sputnik

„Nasi naukowcy z Muzeum Mamutów w Jakucku również biorą udział w tych badaniach, ale ich praca polega głównie na znalezieniu materiału genetycznego i przetransportowaniu go do laboratoriów w Japonii lub Korei” – wyjaśnia Zimov, dodając, że rosyjska genetyka jako nauka nie rozwija się tak szybko jak w innych krajach.

Zauważa, że w mediach o wiele więcej mówi się o klonowaniu mamutów niż jest dowodów na jego potencjalną skuteczność. „Ja osobiście byłbym bardzo szczęśliwy, gdybyśmy zobaczyli mamuty w naszym plejstoceńskim parku. Ale na razie jest to raczej czekanie na cud” – podsumowuje.

Jeśli używasz jakiejkolwiek zawartości Russia Beyond, częściowo lub w całości, zawsze podawaj aktywne hiperłącze do oryginalnego materiału.