Deze paddenstoel is een van, zo niet ‘de’ meest voorkomende van alle Waxcaps (bekend als de Hygrocybes) die ik recentelijk ontdekte op 30 oktober. Door op de eerste dag van november te posten realiseer ik me dat ik de deadline van Halloween gemist heb (excuseer de woordspeling) en dat spijt me. Maar Halloween ‘is’ de vooravond van ‘Allerheiligen’ – waardoor mijn fout gewoon vergeven is! Of zoiets…

Hoewel het door het droge weer een relatief slecht seizoen is geweest voor paddenstoelen en zwammen, is de afgelopen week toch vruchtbaar gebleken, vooral wat Waxcaps betreft.

Omwille van de uitstekende timing moest ik wel de ‘Witch’s Hat’ of ‘Blackening Waxcap’ (Hygrocybe conica) in mijn laatste bericht opnemen.

Zoals de algemene en wetenschappelijke naam al doet vermoeden, is de hoed van deze veel voorkomende graslandpaddenstoel ‘kegelvormig’, meestal breed conisch of klokvormig (vaak onregelmatig gelobd). De textuur is slijmerig en wasachtig en hoewel vrij klein, valt hij in het gras erg op door zijn heldere en opvallende kleuren. In dit geval kan de kleur wat variëren, maar hoofdzakelijk zie je geel/oranje (soms met scharlaken tinten) – zelfs vleugjes groen kunnen aanwezig zijn.

Maar het belangrijkste kenmerk dat je zult herkennen (wederom, gedeeld met sommige andere Waxcaps), is het ‘zwart worden’ effect (klinkt erg seizoensgebonden en gruwelijk!). Hoe ouder de paddenstoel is – hoe zwarter hij wordt – hoewel hij niet automatisch verteert en in inkt verandert zoals de kieuwen van het Inktmutsgeslacht.

Zeer oude exemplaren worden helemaal zwart en lijken te zijn vergaan of doorgebrand. Als ze geplukt worden, zult u ook merken dat ze zwart worden bij het hanteren. Maar als ze met rust gelaten worden, zal het zwart worden langzaam beginnen, vooral vanaf de rand van de hoed (zie afbeelding hierboven).

Kijk deze (late) herfst goed uit en misschien vindt u er een paar samen met zijn kleurrijkere vrienden. Hij is vooral te vinden in grasland in velden en bossen, maar komt ook veel voor in siergazons, bermen en zelfs plantenpotten (zoals mijn moeder ontdekte!), omdat hij minder gevoelig is voor met stikstof verrijkte grond.

Hij wordt in verschillende referenties als eetbaar en soms als oneetbaar of giftig geclassificeerd. Maar het is niet dodelijk, en ik gok – niet erg smakelijk. Het is gewoon het beste om naar te kijken, en dat is maar goed ook, want hij ziet er zo goed uit…

Zeer algemeen Waxcap, te vinden in akker- of bosgras. Helder oranje/geel (soms met rode of groene tinten) dat zwart wordt naarmate het ouder wordt (zie uiterst links).

QUICK ID TABLE: BLACKENING WAXCAP / WITCH’S HAT Hygrocybe conica

CAP / FLESH

3-5,5 cm in doorsnede. Conisch of klokvormig. Vaak onregelmatig gelobd. Wasachtig. Geel/oranje van kleur. Wordt zwart bij ouder worden.

STEM

3-7 x 0,6-1 cm. Geel, scharlakenrode blos. Zwart wordende strepen met het ouder worden.

KOREN / SPOORSPRINT

Aanhangend of vrij. Lichtgeel. Wasachtig.
Sporenafdruk: Wit (zie hier hoe u een sporenafdruk maakt).

Gebruiksgebied / SEIZOEN

Gras in velden of bossen. Ook sierlijke tuinen en plantenpotten. Herfst.

EDIBILITEIT

Eetbaar, maar best te vermijden.

Het geslacht HYGROCYBE (Waxcaps): Kenmerken om op te letten:

– Kleine kapsels, fel gekleurd in rood, geel, oranje, groen en wit.
– Kapsels zijn vaak conisch of gewelfd en gewoonlijk vettig of slijmerig.
– Kieuwen zijn wasachtig. Sommige kneuzen zwartachtig als ze beschadigd worden.

Zie hier het nieuws van Kew Gardens over de Britse Waxcap-familie.