Door Adam Vaughan

Waarom wijzen baby’s? De reden waarom dit gedrag in alle menselijke culturen ontstaat wanneer kinderen tussen 9 en 14 maanden oud zijn, was nog niet helemaal duidelijk, maar onderzoekers denken nu het antwoord te hebben: aanraking. De ontdekking zou kunnen bijdragen tot een beter begrip van de ontwikkeling van kinderen en de evolutie van taal.

Sommige deskundigen hebben gesuggereerd dat wijzen begint met reiken om iets te grijpen. Maar er zijn goede aanwijzingen dat dit onwaarschijnlijk is, zegt Cathal O’Madagain van de École Normale Supérieure in Parijs. “Als je reikt, heb je de vingers gespreid. Je ziet de kenmerkende wijsvinger niet uitsteken.”

In plaats daarvan suggereren O’Madagain en een Europees team dat het unieke fenomeen zijn oorsprong vindt in pogingen om dingen op een verkennende manier met een vingertop aan te raken. Zij voerden drie experimenten uit met groepen in de leeftijd van 18 maanden tot volwassenheid, en zij beweren dat de resultaten de hypothese ondersteunen.

Punten om aan te raken

De eerste test toonde aan dat wij een wijzende vinger niet noodzakelijk op een manier richten die de aandacht van een andere waarnemer naar het voorwerp leidt waar wij naar wijzen. Eerder, loopt een virtuele lijn van ons oog door onze vingertop en naar het voorwerp, alsof wij reiken om het voorwerp aan te raken.

De tweede test keek naar de manier waarop wij onze polsen draaien wanneer wij naar voorwerpen wijzen – bijvoorbeeld, hoe wij naar een magneet wijzen die aan de rechterkant van een doos wordt vastgemaakt die direct voor ons wordt geplaatst. Zelfs zuigelingen, die hun rechterhand gebruiken om naar de magneet te wijzen, zullen vaak hun pols bijna 180 graden draaien zodat het topje van hun wijzende vinger naar de magneet is gericht, alsof ze reiken om het aan te raken.

De derde testte hoe mensen een wijzend gebaar interpreteren dat door iemand anders wordt uitgevoerd. Het toonde aan dat 18-maanden- en 3-jarigen – maar niet 9-jarigen en volwassenen – een wijzend gebaar begrijpen als een poging van iemand om een object aan te raken, niet als een poging om hun vinger te gebruiken als een pijl om de aandacht in een bepaalde richting te sturen.

“Dit stelt ons in staat om een heel andere verklaring van de oorsprong van het wijzen samen te stellen – namelijk dat wijzen voortkomt uit verkennende aanraking,” zegt O’Madagain. Hij zegt dat het onderzoek een biologische, niet-cerebrale verklaring biedt voor hoe kinderen tot “gezamenlijke aandacht” komen, een mijlpaal in de ontwikkeling van kinderen waarbij ze leren hoe ze hun aandacht met een andere persoon op een object kunnen richten.