Background: Znieczulenie ksenonowe jest badane od dziesięcioleci. Nie przeprowadzono jednak metaanalizy randomizowanych badań kontrolowanych (RCT) dotyczących znieczulenia ksenonowego. Celem tej pracy był systematyczny przegląd wszystkich dostępnych dowodów z RCT porównujących wpływ ksenonu i innych anestetyków wziewnych i dożylnych na wyniki znieczulenia. W naszej metaanalizie podjęliśmy próbę ilościowego określenia wpływu znieczulenia ksenonem na wyniki kliniczne w porównaniu z innymi anestetykami.

Metody: Odszukaliśmy 43 RCT z PubMed, MEDLINE, CENTRAL, EMBASE i CINAHL (do stycznia 2015). Łącznie odnaleziono 31 badań porównujących ksenon (841 chorych) z innymi środkami wziewnymi (836 chorych) oraz 12 badań porównujących ksenon (373 chorych) z propofolem (360 chorych). Oceniano wyniki kliniczne, takie jak hemodynamika śródoperacyjna, wynurzenie oraz pooperacyjne nudności i wymioty (PONV).

Wyniki: Pacjenci poddani znieczuleniu ksenonowemu mieli niższą częstość akcji serca i wyższe średnie ciśnienie tętnicze (MAP) śródoperacyjnie niż pacjenci poddani znieczuleniu lotnemu (średnia różnica = -6 min-¹ ; średnia różnica = 9 mm Hg ) i znieczuleniu propofolem (średnia różnica = -10 min-¹ ; średnia różnica = 7 mm Hg ). W porównaniu z wartością wyjściową, śródoperacyjne MAP pozostawało względnie stabilne (zmiana < 5,5%, 99% CI w granicach ±20% wartości wyjściowej) w znieczuleniu ksenonowym, natomiast MAP obniżało się o ≥15% w znieczuleniu lotnym (średnia różnica = -17 mm Hg , zmiana procentowa = -17,5%) i propofolowym (średnia różnica = -14 mm Hg , zmiana procentowa = -15,0%). Pacjenci szybciej wynurzali się ze znieczulenia ksenonowego niż z lotnego: otwarcie oczu (w porównaniu ze wszystkimi środkami lotnymi: średnio 4 vs 7 minut, zmiana procentowa = -49,8% ), ekstubacja tchawicy (w porównaniu ze wszystkimi środkami lotnymi: średnio 4 vs 8 minut, zmiana procentowa = -44.6% ), orientacji (w porównaniu z sewofluranem: średnia 5 vs 10 minut, zmiana procentowa = -45,1% ), odliczania (w porównaniu z sewofluranem: średnia 6 vs 10 minut, zmiana procentowa = -41,7% ; w porównaniu z izofluranem: średnia 6 vs 14 minut, zmiana procentowa = -57,7% ) i reakcji na żądanie (w porównaniu z sewofluranem: średnia 4 vs 8 minut, zmiana procentowa = -53,2% ). Znieczulenie ksenonowe zwiększało jednak ryzyko wystąpienia PONV (częstość występowania 34,4% vs 19,9%; współczynnik ryzyka = 1,72 , różnica ryzyka = 0,19 ).

Wnioski: Znieczulenie ksenonowe zapewnia względnie bardziej stabilne śródoperacyjne ciśnienie krwi, niższą częstość akcji serca i szybsze wychodzenie ze znieczulenia niż znieczulenie lotne i propofolowe. Ksenon wiąże się jednak z większą częstością występowania PONV.