W popularnej powieści Kod da Vinci, Sir Leigh Teabing i Robert Langdon uczą Sophie, że Nowy Testament został stworzony w 325 roku przez pogańskiego cesarza Konstantyna. Zawierał on tylko te księgi, które przedstawiały Jezusa jako boskiego – wszystkie wcześniejsze księgi, które przedstawiały Jezusa jako człowieka, zostały spalone. To jest ekscytujące, ale nie jest to prawdziwa historia. Jednak prawdziwa historia rozwoju Nowego Testamentu też nie jest nudna!

Historyczne dowody na rozwój Nowego Testamentu

Długi proces rozwoju kanonu Nowego Testamentu może być prześledzony poprzez wzmianki o pismach i listy ksiąg, które pojawiają się w chrześcijańskich pismach na przestrzeni wieków.

Pomysł posiadania pism chrześcijańskich jako dodatku do pism żydowskich („Stary Testament”) wydaje się pochodzić z okresu Nowego Testamentu. Tutaj nauki Jezusa (1 Tm 5:18, cytując Łk 10:7) i listy Pawła (2 P 3:16) są już określane jako „pisma”.”

Po tym wczesnym okresie, wiele książek zostało wyprodukowanych przez wiele różnych grup chrześcijańskich i pozornie chrześcijańskich. Z tego co możemy powiedzieć, książki były włączane lub wykluczane w oparciu o cztery główne kryteria: musiały być starożytne, apostolskie (związane z apostołem), mieć szeroką akceptację i zawierać ortodoksyjne nauki. (Ehrman, 87-88)

Te kryteria można zobaczyć w pracy w relacji z początkowej akceptacji, a następnie odrzucenia konkretnej książki (Ewangelii Piotra) przez biskupa, jak zapisał historyk kościoła Euzebiusz. Biskup Serapion początkowo przyjął księgę bez czytania, ponieważ była ona związana z Piotrem. Jednak po jej przeczytaniu zobaczył, że zawiera ona nauczanie doketyckie – ideę, że Jezus nie był w rzeczywistości człowiekiem, ale tylko „wydawał się” nim być – i polecił kościołom w swoim regionie, aby już jej nie używały.

Pierwszą dawną listą ksiąg Nowego Testamentu jest Kanon Muratoriański, który został napisany w Rzymie około 170 roku n.e.. Ta lista zawiera cztery Ewangelie Mateusza, Marka, Łukasza i Jana (i żadnych innych), 13 listów Pawła, i kilka innych książek, które ostatecznie nie dokonały cięcia (takich jak Apokalipsa Jana i Mądrości Salomona). Lista ta nie obejmuje niektórych ksiąg, które ostatecznie się na niej znalazły (takich jak Hebrajczyków i Jakuba). W sumie, Kanon Muratoriański wymienia 22 lub 23 z 27 ksiąg, które mamy dzisiaj.

W odniesieniu do rzekomego stworzenia Biblii przez Konstantyna, nie ma żadnej wzmianki o czymś takim w żadnym z wielu źródeł dotyczących jego życia lub Soboru w Nicei (gdzie rzekomo miało to miejsce). Aby zapoznać się z przeglądem tych źródeł, zobacz Constantine and The Da Vinci Code. I nie ma żadnego powodu, dla którego Konstantyn miałby się przejmować tym, jakie księgi były w Biblii. Nie interesowały go szczegóły wiary chrześcijańskiej – po prostu chciał, żeby biskupi się dogadali, żeby jego imperium było zjednoczone.

Jest jedna historyczna wzmianka o zaangażowaniu Konstantyna w Biblię, i to prawdopodobnie tam Teabing/Brown wpadł na błędny pomysł. W swoim Życiu Konstantyna, chrześcijański historyk i biskup Euzebiusz donosi, że w 331 r. n.e. Konstantyn zażądał od Euzebiusza wyprodukowania 50 nowych egzemplarzy Biblii do wykorzystania w kościołach budowanych w Konstantynopolu. Euzebiusz załącza oryginalny list napisany przez Konstantyna z tą prośbą:

„Victor Constantinus, Maximus Augustus, do Euzebiusza. Tak się składa, że dzięki przychylnej opatrzności Boga, naszego Zbawiciela, wielka liczba wiernych zjednoczyła się z najświętszym Kościołem w mieście, które nosi moje imię. Wydaje się więc bardzo potrzebne, skoro miasto to szybko rozwija się w dobrobycie pod każdym innym względem, aby liczba kościołów również się zwiększyła. Przyjmijcie więc z całą gotowością moje postanowienie w tej sprawie. Uznałem za stosowne polecić Waszej Roztropności, aby zamówiła pięćdziesiąt egzemplarzy Pisma Świętego, którego dostarczenie i używanie jest, jak wiecie, najbardziej potrzebne dla pouczenia Kościoła, aby zostało ono napisane na przygotowanym pergaminie w sposób czytelny i w wygodnej, przenośnej formie przez zawodowych transkrybentów, dokładnie wyćwiczonych w swojej sztuce. Katolikos tej diecezji otrzymał także listowne polecenie od naszej Klemencji, aby zadbał o dostarczenie wszystkich rzeczy niezbędnych do przygotowania takich kopii; do Ciebie zaś będzie należała szczególna troska o to, aby zostały one wykonane z jak najmniejszym opóźnieniem. Masz również prawo, na mocy tego listu, użyć dwóch z publicznych powozów do ich przewozu, dzięki czemu kopie, gdy zostaną dobrze napisane, będą najłatwiejsze do przekazania do mojej osobistej inspekcji; a jeden z diakonów twojego kościoła może być powierzony tej służbie, który po przybyciu tutaj doświadczy mojej liberalności. Niech Bóg cię zachowa, umiłowany bracie!” (Życie Konstantyna, 4.36) Jak widzieliśmy powyżej, pierwsza pełna lista ksiąg Nowego Testamentu, która odpowiada 27, jakie mamy dzisiaj, pojawiła się dopiero w 367 roku n.e., po śmierci Konstantyna.

Co eksperci mówią o powstaniu Nowego Testamentu

W Truth and Fiction in The Da Vinci Code, profesor wczesnego chrześcijaństwa Bart Ehrman pisze:

Spiskowy pogląd Teabinga na kształtowanie się kanonu jest intrygujący, ale dla historyka znającego rzeczywisty proces, w jaki sposób niektóre księgi zostały włączone do Nowego Testamentu, podczas gdy inne zostały z niego wyłączone, jest on wypełniony bardziej fikcją niż faktami. Historyczna rzeczywistość jest taka, że… kształtowanie się kanonu Nowego Testamentu było długim i przeciągającym się procesem, który rozpoczął się wieki przed Konstantynem i zakończył się dopiero długo po jego śmierci. Tak dalece jak wiemy, na podstawie naszych historycznych zapisów, cesarz nie był zaangażowany w ten proces. (s. 74)

Więcej informacji

• Atanazjusz, List 39 do Kościołów Egiptu – pierwsza lista 27 ksiąg
• Euzebiusz, Życie Konstantyna, 4.36 – on Constantine’s request for 50 copies of the Bible
• The Muratorian Canon – English translation by Bruce Metzger
• Muratorian Canon – Catholic Encyclopedia article
• The Text of the New Testament by Bruce Metzger
• Lost Scriptures: Books That Did Not Make It Into the New Testament by Bart Ehrman
• The Orthodox Corruption of Scripture by Bart Ehrman
• The Canon of the New Testament by Bruce Metzger
• An Introduction to the New Testament by Raymond Brown
• Truth and Fiction in The Da Vinci Code by Bart Ehrman

.