Articles

Dlaczego niektóre trzęsienia ziemi są o wiele gorsze od innych?

Trzęsienia ziemi są tym intensywniejsze, im szybciej skorupa ziemska ściska się ze sobą, co wyjaśnia, dlaczego wstrząsy powodują tak wiele szkód w niektórych z najbardziej zaludnionych obszarów wokół łańcuchów górskich.

Naukowcy próbowali zrozumieć, dlaczego niektóre wstrząsy są intensywniejsze od innych. Użyli modeli płyt tektonicznych i ich ruchu, aby dokonać ustaleń i odkryli, że zgodnie z ich artykułem w czasopiśmie Earth and Planetary Science Letters, prędkość, z jaką te płyty zderzały się ze sobą była bezpośrednio związana z tym, jak częste i jak silne były trzęsienia ziemi.

Jednym z powodów tego związku jest to, że kiedy dwie płyty szybko się łączą, obszar, na którym występuje trzęsienie ziemi jest większy. Inne czynniki również odgrywają rolę, takie jak historia geologiczna danego miejsca, naprężenia na płytach i temperatura. Według badań, szybko poruszające się płyty prowadzą do niższych temperatur i sprawiają, że skorupa ziemska jest bardziej „krucha”, co pozwala jej uwolnić więcej energii, którą zgromadziła.

„Wpływ dużych trzęsień ziemi w pasach górskich jest niszczycielski”, główny autor badań Luca Dal Zilio, ze szwajcarskiego uniwersytetu ETH Zürich, powiedział w oświadczeniu wydawcy czasopisma Elsevier. „Nasz wkład naukowy może pomóc społeczeństwu rozwinąć pełniejszy obraz zagrożenia trzęsieniem ziemi w jednej z najgęściej zaludnionych stref sejsmicznych na świecie i ostatecznie podjąć odpowiednie działania.”

Modele, których zespół użył w swoim dochodzeniu, naśladowały warunki w czterech różnych pasmach górskich w Europie i Azji: Himalaje, które są domem dla Mount Everest; Alpy, największy łańcuch górski w Europie; Zagros, które są głównie w Iranie; i Apeniny we Włoszech. W tych łańcuchach górskich, mniejsze płyty tektoniczne – oddzielne od siedmiu głównych płyt na Ziemi, które ludzie zazwyczaj znają – ocierają się o siebie, powodując trzęsienia ziemi, które są niebezpieczne dla gęstych osad ludzkich wokół nich. Gdzie kolizje płyt są wolniejsze, istnieje mniejsze niebezpieczeństwo związane z aktywnością sejsmiczną.

Same góry mogą wyrastać z ziemi z powodu ruchu w skorupie ziemskiej i płaszczu z płytami tektonicznymi zderzającymi się.

tirthan-valley-2645570_1920 Trzęsienia ziemi są bardziej niszczycielskie, gdy płyty tektoniczne rozbijają się szybciej. Zdjęcie: CC0 Creative Commons