Alles wat Dan Nolan wilde was luisteren naar de soundtrack van de film Tron: Legacy uit 2010.

De medeoprichter van het softwarebedrijf had geprobeerd te zoeken op zijn online muziek streamingplatform van keuze voor het matig goed ontvangen album gescoord door het Franse elektro-duo Daft Punk.

Maar het album was grijs weergegeven en niet beschikbaar om af te spelen in Australië. Het was een van die mild irritante dingen die je aan het denken zet over hoe dingen werken.

Het aantal Australiërs dat streamingdiensten gebruikt om naar muziek te luisteren, groeit, met meer dan 80 procent van de opgenomen inkomsten van Australische muzikanten komt nu van streaming.

Het gebruik van een van de betaalde diensten in Australië – Spotify, Apple Music, Amazon Music Unlimited, YouTube Music, Tidal, om er maar een paar te noemen – geeft je toegang tot een enorme bibliotheek met muziek uit alle genres, locaties en tijdperken.

Maar af en toe zal je zoektocht naar een oude favoriet of een populair nummer leeg opduiken. Soms zullen nummers plotseling verdwijnen van de dienst. Andere keren het lied zal alleen beschikbaar zijn op een concurrerende dienst.

Wat bepaalt dus welke nummers het halen bij streamingdiensten in Australië?

Hoe muziek online komt

Het komt neer op de keuzes die artiesten maken als ze hun muziek de wereld in willen krijgen.

Streamingdiensten hebben niet de neiging om rechtstreeks met artiesten in zee te gaan. Er zijn dus twee belangrijke manieren om je muziek op een streamingplatform te krijgen: door akkoord te gaan met de distributie van je muziek met ofwel platenmaatschappijen of digitale aggregators.

Recordmaatschappijen (of platenlabels) zijn lang de dominante vorm van mainstream muziekdistributie geweest. Het model is, over het algemeen, dat artiesten tekenen bij een label die helpen bij de productie, promotie en distributie van muziek.

Sinds het begin van muziekstreaming, is de distributie uitgebreid met het digitaal leveren van muziek via streaming platforms.

Maar sommige grote artiesten met platencontracten hebben niet altijd toestemming gegeven om hun muziek te streamen. Taylor Swift trok met name haar muziek terug van streamingdiensten in 2014 over hoeveel artiesten werden betaald, zich aansluitend bij andere holdouts zoals de Beatles, Prince en Tool. Swift, net als de anderen, gaf uiteindelijk toe en gaf haar muziek in 2017 vrij aan de streamingdiensten.

Andere populaire artiesten zoals Aaliyah of De La Soul hebben nog steeds geen licentie voor hun backcatalogus aan de streamingdiensten.

Dan is er nog de muziek die werd uitgebracht voordat streaming werd uitgevonden. De meeste platenmaatschappijen hebben de back catalogi van hun artiesten beschikbaar gemaakt voor streaming – hoewel er uitzonderingen zijn zoals The Tenant’s Australische pub rock klassieker You Shit Me To Tears – maar onafhankelijke artiesten zouden via een digitale aggregator moeten gaan om het beschikbaar te maken.

Going independent

De nieuwe kinderen op het blok zijn de digitale aggregators. Deze bedrijven bieden een reeks diensten aan, maar hun belangrijkste taak is om muziek op streamingdiensten te krijgen nadat de artiest het heeft gemaakt.

Andy Irvine is de CEO van een Australische digitale aggregator, GYROstream. Hij zegt dat platforms zoals Spotify weliswaar hebben getest of artiesten hun muziek rechtstreeks kunnen uploaden, maar dat de streamingdiensten de voorkeur geven aan de eenvoud van het werken met distributeurs. Grote labels hebben hun eigen deals met streamingdiensten. Dan hebben we onze eigen deals met vele diensten over de hele wereld,” zei hij.

De heer Irvine zei dat als verbeteringen in de technologie hebben het goedkoper en gemakkelijker om muziek te produceren en te distribueren gemaakt, artiesten zijn het vermijden van traditionele label deals en onafhankelijk blijven. Dit betekent dat er een vraag is naar de digitale aggregators.

Chris Endrey is een onafhankelijke Australische artiest die digitale aggregators heeft gebruikt om zijn muziek op muziekstreamingdiensten te krijgen.

Zelfs al streaming inkomsten is notoir laag, de heer Endrey denkt dat er een waarde in het maken van muziek gemakkelijk toegankelijk.

“Niemand koopt inhoud niet meer,” zei de heer Endrey.

De heer Endrey zei dat de toetredingsdrempel om muziek op een streamingdienst te krijgen verrassend laag is. Het enige wat nodig is, zei hij, is het voldoen aan een aantal minimumeisen voor je muziek en song artworks, een korte wachttijd en een klein bedrag aan geld.

“Je bent zeven dagen en vijftig dollar verwijderd van het krijgen van je liedje uit GarageBand op Spotify,” zei hij.

Muzieklicenties kunnen ingewikkeld worden

Dat is hoe online muziekdistributie kan werken. Maar overeenkomsten tussen rechthebbenden en streamingdiensten zijn vaak een stuk ingewikkelder, en dit kan ertoe leiden dat muziek van streamingplatforms wordt geweerd.

Terwijl sommige muzikanten ervoor kiezen om een wereldwijde licentie aan een distributeur te verlenen, kiezen anderen ervoor om in plaats daarvan hun muziek aan meerdere distributeurs te licenseren – meestal opgesplitst per land of regio – in iets dat bekend staat als een “carve out”.

Elke keer dat er een carve out is, moet elke distributeur tot een individuele overeenkomst komen met het bedrijf om de muziek op het streamingplatform te krijgen. Als ze dat niet doen, zullen mensen niet in staat zijn om naar die muziek te luisteren, ook al is het beschikbaar voor mensen in andere landen.

Sarah Hamilton is de regionale directeur van Ditto Music, een internationale digitale aggregator. Ze zei dat de meeste opkomende artiesten wereldwijde deals zullen tekenen, maar andere gevestigde artiesten willen misschien werken met bepaalde binnenlandse distributeurs die hun markten goed kennen.

Soms zullen verschillen in de auteursrechtwetten van landen ook van invloed zijn op het verlenen van licenties.

Anders dan in Australië moeten artiesten in de VS preventief een licentie kopen om een cover van een nummer van een andere artiest op te nemen, aldus mevrouw Hamilton. Als alternatief kan de artiest ervoor kiezen om zijn versie van een nummer gewoon niet beschikbaar te maken op Amerikaanse streamingdiensten.

Streaming is relevantie

Dr Charles Fairchild, universitair hoofddocent populaire muziek aan de Universiteit van Sydney, zei dat de toegankelijkheid die streaming met zich meebrengt niet alleen een belangrijke bron van inkomsten is voor artiesten – het is ook een grote factor in hun culturele relevantie.

“De muziekindustrie was vroeger nogal beschermend over het licenseren van hun muziek, maar nu is het antwoord altijd op ja,” zei hij. “Als het gaat om streaming – dat is als alomtegenwoordigheid in het kwadraat of kubus – het gaat over de mogelijkheid om toegang te krijgen tot dit stuk muziek wanneer ik maar wil.”

Het was in ieder geval belangrijk voor de heer Nolan. Na het album Tron: Legacy te hebben aangeslagen, koos hij voor iets dat hij kon streamen: muziek van het Schotse elektronische duo Boards Of Canada.