Wat gebeurt er met de baby’s?

Als u in het tweede trimester komt, zijn uw tweelingen geen embryo’s meer; vanaf de dertiende week wordt een zich ontwikkelende baby een foetus genoemd. Aan het begin van het trimester zijn je twee baby’s elk ongeveer 10 cm lang en wegen ze tussen 20 en 25 gram. Ze hebben al sporen van hun vingerafdrukken en hun mondjes zijn al zo ver ontwikkeld dat ze de zuig- en slikreflexen beginnen te oefenen. De volgende drie maanden zullen ze zich in ongeveer hetzelfde tempo blijven ontwikkelen als afzonderlijke foetussen – verbazingwekkend snel. In week 17 hebben de baby’s al ongeveer de grootte van een peer en aan het eind van het trimester, tien weken later, zijn ze elk ongeveer veertig centimeter lang en wegen ze bijna een kilo.

Al vroeg in dit trimester horen de baby’s hun eerste geluiden en van nu af aan luisteren ze naar de geluiden van uw lichaam – het ritmische bonzen van uw hartslag en het geborrel van uw spijsvertering. Voor het einde van dit trimester zullen ze je stem kunnen horen, met zijn wisselende tonen, en gedempte geluiden van buiten je lichaam.

Je baby’s bewegen en schoppen nu al een paar weken rond in je baarmoeder, ontwikkelen hun spieren en worden steeds sterker. De tweeling zal nauw contact met elkaar hebben in de vrij beperkte baarmoederruimte die ze hebben en zal elkaar waarschijnlijk schoppen en duwen door hun vruchtzakken. De vruchtzakken zijn heel dun, maar ze zijn ook ongelooflijk sterk en flexibel, dus je hoeft niet bang te zijn dat ze zullen scheuren als de baby’s met elkaar schoppen.

In de loop van het volgende trimester zullen deze bewegingen zo sterk worden dat je ze van opzij voelt, een ontwikkeling die ‘quicken’ wordt genoemd. De timing van het quicken verschilt sterk van zwangerschap tot zwangerschap – het wordt meestal gevoeld tussen week zestien en twintig, maar sommige vrouwen kunnen de beweging zelfs nog eerder voelen, vooral als dit geen eerste zwangerschap is. Het duurt nog een paar weken voordat uw partner de bewegingen van de baby’s kan voelen door een hand op uw buik te leggen, maar u zult allebei beweging kunnen voelen en zien voordat dit trimester voorbij is.

Terwijl uw baby’s zich voortbewegen, oefenen ze met slikken en ademen en met het inademen en uitademen van vruchtwater: Tegen week zestien functioneren de nieren al en plassen de baby’s in het vruchtwater. De spijsvertering begint ook een paar weken in het tweede trimester, en meconium, de eerste poep van uw baby’s, begint zich te verzamelen in de darmen.

Als u halverwege de zwangerschap bent, week 20, hebben uw baby’s al hun geslachtsorganen ontwikkeld en is hun geslacht vaak vast te stellen met ultra-sound: Als u het geslacht van de baby’s niet wilt weten, maak dat dan duidelijk wanneer u voor uw tussentijdse scan gaat.

Wanneer u 24 weken bereikt, hebben u en uw baby’s de kritieke mijlpaal van ‘levensvatbaarheid’ bereikt. Het is niet het mooist klinkende woord, maar het betekent in wezen dat als de tweeling nu te vroeg geboren zou worden, ze een redelijke overlevingskans zouden hebben op een gespecialiseerde intensive care-afdeling. Vanaf hier worden de vooruitzichten voor premature baby’s beter met elke dag dat ze langer in de baarmoeder blijven, niet alleen verbetert de overlevingskans drastisch, maar begint ook het risico van de gezondheidseffecten op lange termijn van een premature geboorte te dalen.

Een andere belangrijke mijlpaal komt als dit trimester ten einde loopt, wanneer de ogen van uw baby’s – die zich al die tijd gestaag hebben ontwikkeld – opengaan en voor het eerst beginnen te knipperen.

Wat gebeurt er met de moeder?

Het tweede trimester is het deel van de zwangerschap waar vrouwen meestal het meest van genieten. Als je bij de 12-weken-scan pas ontdekt hebt dat je in verwachting bent van een tweeling, heb je waarschijnlijk wat tijd nodig om aan het idee te wennen. Sommige vrouwen hebben al een vermoeden van een meerlingzwangerschap, ook al is dat niet bevestigd voor de 12-weken-scan – misschien zit een tweeling in de familie en voelde je je bijzonder moe of misselijk in het eerste trimester. Maar ook als het nieuws niet als een complete verrassing komt, geeft het u en uw partner genoeg stof tot nadenken in de komende weken.

Eenmaal aan het licht gebracht, worden tweelingzwangerschappen routinematig aangeduid als ‘hoog risico’-zwangerschappen, maar hoewel het risico op veel zwangerschapscomplicaties en ongemakken groter is bij tweelingzwangerschappen, is er geen reden tot paniek. De meeste tweelingzwangerschappen eindigen met de geboorte van twee gezonde baby’s en je zult niet noodzakelijk een moeilijkere zwangerschap hebben alleen omdat je in verwachting bent van een tweeling. Wat de term ‘hoog risico’ voor de meeste moeders van een tweeling betekent, is dat ze hun zwangerschap nauwlettender in de gaten moeten houden en vaker medische controles en scans moeten laten uitvoeren. Je zult waarschijnlijk om de twee tot drie weken naar de dokter moeten en normaal gesproken kun je tussen de vier en zes echoscans verwachten – meer als er reden tot bezorgdheid is – dat is het dubbele van het gebruikelijke aantal scans voor eenlingzwangerschappen.

Als je in het eerste trimester hard bent getroffen door ochtendmisselijkheid en vermoeidheid, troost je dan dat deze ongemakken in dit tweede trimester meestal zullen wegebben, hoewel je misschien nog een paar weken moet wachten voor ze dat doen. Aanhoudende oververmoeidheid kan een teken zijn dat je een ijzertekort hebt: De extra vraag naar rode bloedcellen naarmate uw bloedvolume toeneemt, kan ook de ijzervoorraad van uw lichaam onder druk zetten. Uw arts kan een eenvoudige bloedtest doen om uw ijzergehalte te controleren als vermoeidheid een probleem is. Veranderingen in uw bloedtoevoer kunnen ook leiden tot de gebruikelijke problemen in het tweede trimester, zoals bloedend tandvlees en neusbloedingen.

Met een tweeling komt u meestal sneller aan dan moeders die alleen zwanger zijn, en moet u dus eerder zwangerschapskleding aantrekken. Dit verschilt nogal van moeder tot moeder, maar u zult waarschijnlijk tegen week zestien zwangerschapskleding nodig hebben.

En omdat u sneller in gewicht toeneemt dan bij een eenlingzwangerschap, kunt u ook merken dat u sommige ongemakken die meestal in het derde trimester voorkomen, iets eerder ervaart dan andere moeders. Omdat je ruggengraat kromt om het extra gewicht van je uitdijende baarmoeder te dragen, kun je bijvoorbeeld last krijgen van je onderrug, hoofdpijn en pijn of krampen in je benen (wat er ook op kan wijzen dat je niet genoeg magnesium in je voeding krijgt). Het kan ook zijn dat de verandering in gewichtsverdeling je uit balans brengt, zodat je beter af bent met platte schoenen of lage hakken. Het extra gewicht kan ook leiden tot problemen zoals spataderen en aambeien.

Je kunt pijn en kwalen tot op zekere hoogte verlichten door lichaamsbeweging – prenatale yoga, wandelen, zwemmen en rekoefeningen zijn allemaal goed, warme baden en massages van je partner. Goede voeding is een van de sleutels om veel zwangerschapskwaaltjes tot een minimum te helpen beperken, dus zorg ervoor dat u goed eet als u een tweeling verwacht.

Als u zich af en toe flauw, licht in het hoofd of duizelig voelt omdat uw bloeddruk daalt, zorg er dan voor dat u rust, als u kunt een paar minuten gaat liggen, en bijkomt. Dit is heel normaal tijdens de zwangerschap, maar als u merkt dat het vaak of hevig gebeurt, meld het dan aan uw arts of verloskundige.

Oedeem, of zwelling van handen of voeten, komt vaak voor tijdens de zwangerschap, vooral bij moeders van een meerling. Veel water drinken en een paar keer per dag met uw voeten omhoog rusten zouden moeten helpen, maar u moet uw verloskundige altijd op de hoogte stellen van zwellingen tijdens de zwangerschap, vooral als deze plotseling optreden.

Foetale screening bij tweelingen

De screeningstests voor aangeboren afwijkingen en geboorteafwijkingen worden beïnvloed door een tweelingzwangerschap. Terwijl de nuchal translucency scan (om het syndroom van Down op te sporen) die tussen tien en veertien weken wordt aangeboden even doeltreffend is voor tweelingzwangerschappen als voor eenlingzwangerschappen, worden de bloedscreeningstests die gewoonlijk tussen zestien en twintig weken worden aangeboden, niet geacht nauwkeurige resultaten op te leveren voor tweelingzwangerschappen en worden ze dus niet routinematig aangeboden.

Als u besluit een nuchal translucency test te laten doen en de testuitslag wijst op een verhoogd risico op Downsyndroom bij een van de baby’s (of bij beide baby’s bij een eeneiige tweeling), dan staat u voor de moeilijke beslissing of u een vruchtwaterpunctie wilt laten doen om zeker te weten of de baby’s besmet zijn. Hoewel met een vruchtwaterpunctie een groot aantal chromosomale en genetische afwijkingen kan worden opgespoord, is het risico van een spontane miskraam bij tweelingen twee keer zo groot: 2%, tegen 1% bij een eenlingzwangerschap. U kunt dan ook voor moeilijke beslissingen komen te staan over wat u moet doen als een van uw baby’s getroffen is, en u moet die beslissingen in een vrij vergevorderd stadium van de zwangerschap nemen, vaak na halverwege de zwangerschap.

Voor meer informatie over zwangerschap kunt u terecht op onze pagina met zwangerschapsoverzichten.