Terug in 2015 had ik een artikel gepubliceerd in The Conversation over waarom sommige mensen meer kans hebben om gebeten te worden door muggen dan anderen. Het is een van de meest gestelde vragen die ik krijg wanneer ik openbare lezingen geef (of vrienden en familie me ondervragen bij zomerse BBQ’s).

Dit artikel was ongelooflijk succesvol en is momenteel door ongeveer 1,4 miljoen mensen gelezen. Dat zijn heel veel mensen. Hopelijk is de wetenschap van muggenbeten er gekomen en heeft het daadwerkelijk een paar mensen geholpen om te voorkomen dat zijzelf of hun familie worden gebeten door muggen!

Het warme weer begint hier in Australië te arriveren dus deel ik dit nog maar eens voor diegenen die zich afvragen waarom zij altijd de “muggenmagneet” onder hun vrienden zijn…

Gezondheidscheck: waarom muggen sommige mensen meer lijken te bijten

Er is er altijd één in de menigte, een soort voorbode van de aankomende muggenaanval: een persoon die muggen meer lijken aan te vallen dan anderen. Wat is het met deze ongelukkige uitverkorenen dat hen tot muggenmagneten maakt?

Er zijn honderden muggensoorten en ze hebben allemaal iets andere voorkeuren als het gaat om wat of wie ze bijten. Maar alleen vrouwtjes bijten; zij hebben een voedingstreffer nodig om eitjes te ontwikkelen.

Het vinden van iemand om te bijten

Muggen worden gestimuleerd door een aantal factoren bij het zoeken naar een bloedmaaltijd. In eerste instantie worden ze aangetrokken door de kooldioxide die we uitademen. Lichaamswarmte is waarschijnlijk ook belangrijk, maar zodra de mug dichterbij komt, zal ze reageren op de geur van de huid van een potentiële bloedbron.

Studies hebben gesuggereerd dat bloedgroep (met name type O), zwangerschap en bier drinken je allemaal marginaal aantrekkelijker maken voor muggen. Maar de meeste van deze onderzoeken gebruiken slechts één muggensoort. Schakel over op een andere soort en de resultaten zullen waarschijnlijk anders zijn.

Er zijn tot 400 chemische verbindingen op de menselijke huid die een rol zouden kunnen spelen bij het aantrekken (en misschien afstoten) van muggen. Deze stinkende mix, geproduceerd door bacteriën die op onze huid leven en in het zweet vrijkomen, verschilt van persoon tot persoon en verklaart waarschijnlijk waarom er een aanzienlijke variatie is in het aantal muggen dat we aantrekken. Genetica speelt hierbij waarschijnlijk de grootste rol, maar een klein beetje kan te maken hebben met dieet of fysiologie.

Een van de best bestudeerde stoffen in zweet is melkzuur. Onderzoek toont aan dat het een belangrijke muggenlokker is, vooral voor mensenbijtende soorten zoals Aedes aegypti. Dit zou een waarschuwing moeten zijn om niet te gaan sporten in de buurt van waterrijke gebieden; een heet en bezweet lichaam is waarschijnlijk de “favoriet” van een hongerige mug!

Probeertelijk de beroemdste studie over hun bijtgewoonten toonde aan dat de muggen die malaria verspreiden (Anopheles gambiae) worden aangetrokken door Limburger kaas. De bacterie die deze kaas zijn kenmerkende aroma geeft, is nauw verwant aan de kiemen die tussen onze tenen leven. Dat verklaart waarom deze muggen worden aangetrokken door stinkende voeten.

Maar wanneer een andere mug (zoals Aedes aegypti) wordt blootgesteld aan dezelfde kaas, herhaalt het verschijnsel zich niet. Dit verschil tussen muggen laat zien hoe moeilijk het is om hun bijtgedrag te bestuderen. Zelfs ziekteverwekkers zoals malaria kunnen ons aantrekkelijker maken voor muggen als we eenmaal besmet zijn.

Onderzoekers proberen de onweerstaanbare stinkende cocktails op de huid van “muggenmagneten” te ontcijferen. Maar het slechte nieuws is dat als u een van deze mensen bent, u er niet veel aan kunt doen, behalve insectenwerende middelen dragen.

Het goede nieuws is dat u misschien op een dag kunt helpen een stof, of mengsels van stoffen, te isoleren die hen zal helpen de perfecte lokstof te vinden voor gebruik in muggenvallen. Soms is het niet zozeer de beet als wel de reactie die zorgen baart. Denk aan de laatste keer dat de muggenmagneten in uw vriendenkring begonnen te klagen over gebeten te worden na het evenement waar het vermeende muggenfestijn plaatsvond. Althans, zij lijken meer te hebben aangetrokken dan de “bijtvrije” mensen die ook op de picknick, of concert of wat dan ook waren.

Maar het feit dat sommige mensen niet reageerden op muggenbeten, betekent niet dat ze niet gebeten werden. Net zoals we doen met een reeks milieu-, chemische of voedselallergenen, verschillen we allemaal in onze reactie op het speeksel dat muggen spugen tijdens het voeden.

Mensen die niet slecht reageren op muggenbeten kunnen denken dat ze niet zijn gebeten, terwijl ze eigenlijk net zo veel zijn gebeten als hun jeukende vrienden. In feite, terwijl sommige mensen meer muggenbeten aantrekken dan anderen, is het onwaarschijnlijk dat er iemand is die nooit, maar dan ook nooit, gebeten wordt.

Het probleem is dat mensen die niet reageren op muggenbeten maar al te gemakkelijk zelfgenoegzaam kunnen worden. Als u een van hen bent, vergeet dan niet dat er maar één beet nodig is om een door muggen overgebrachte ziekte op te lopen.

Ten slotte is er geen bewijs van waar ook ter wereld dat er iets is dat je kunt eten of drinken waardoor je niet meer door muggen gebeten wordt. Nee, zelfs niet het eten van knoflook of het slikken van vitamine B-supplementen.

Misschien als we net zoveel tijd zouden besteden aan het nadenken over de keuze en het gebruik van muggenwerende middelen als aan het nadenken over de vraag waarom muggen onze vrienden en familie minder bijten dan ons, zouden er minder beten zijn.

Cameron Webb, klinisch docent en hoofdziekenhuiswetenschapper, Universiteit van Sydney

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op The Conversation. Lees het originele artikel.