Wie was Woodrow Wilson?

Woodrow Wilson was een academicus en politicus die van 1913 tot 1921 de 28e president van de Verenigde Staten was. Wilson bracht zijn jeugd door in het Zuiden, waar hij de Burgeroorlog en de nasleep daarvan observeerde. Als toegewijd geleerde en enthousiast redenaar behaalde hij meerdere graden voordat hij aan een universitaire carrière begon. In een snelle politieke opkomst was hij twee jaar gouverneur van New Jersey voordat hij in 1912 tot president van de Verenigde Staten werd gekozen.

Als president loodste Wilson Amerika door de Eerste Wereldoorlog, onderhandelde over het Verdrag van Versailles en richtte de Volkenbond op, een voorloper van de Verenigde Naties. Zijn nalatenschap omvat ingrijpende hervormingen voor de middenklasse, stemrecht voor vrouwen en voorschriften voor de wereldvrede. Wilson staat echter ook bekend om zijn slechte staat van dienst op het gebied van rassenverhoudingen. In het laatste jaar van zijn presidentschap kreeg Wilson zijn tweede beroerte en stierf drie jaar na zijn aftreden.

Vroeger

Wilson werd op 28 december 1856 geboren als zoon van Jessie Janet Woodrow en Joseph Ruggles Wilson, een presbyteriaanse predikant. Tommy, zoals Wilson in zijn jeugd werd genoemd, was het derde van vier kinderen. Het gezin, een warm, leergierig en vroom gezin, woonde overal in het Zuiden en verhuisde van Staunton, Virginia, naar Augusta, Georgia, in Wilson’s eerste jaar. In 1870 verhuisden ze naar Columbia, South Carolina, waar Wilsons vader lesgaf aan het Columbia Theological Seminary.

In het Zuiden wonend en de verwoestingen van de Burgeroorlog van dichtbij meemakend, schaarde Wilsons vader, een Noordelijke transplantatie, zich achter de zaak van de Confederatie. Wilson’s moeder verpleegde gewonde soldaten tijdens het conflict. Na de oorlog zag Wilson Jefferson Davis, de president van de confederatie, geketend door Augusta marcheren en herinnerde zich dat hij opkeek naar het gezicht van de verslagen generaal Robert E. Lee.

Minder dan uitstekend op school – geleerden denken nu dat Wilson een vorm van dyslexie had – werd Wilson door zijn vader rigoureus getraind in oreren en debatteren, wat een bijzondere passie voor de jongen werd. Hij schreef zich in aan het nabijgelegen Davidson College, maar stapte in 1875 over naar Princeton (tot 1896 bekend als het College van New Jersey). Wilson ging rechten studeren aan de Universiteit van Virginia en promoveerde in de politieke wetenschappen en geschiedenis aan de Johns Hopkins Universiteit. Zijn proefschrift, Congressional Government, werd gepubliceerd, waarmee hij een universitaire carrière lanceerde.

Academische carrière

Wilson werd aangesteld om les te geven aan Bryn Mawr en Wesleyan. Zijn droombaan, een hoogleraarschap aan Princeton, bereikte hij in 1890. In 1902 werd hij de 13e president van de universiteit. Het was grotendeels aan Wilson’s inspanningen te danken dat het College of New Jersey zich ontwikkelde tot de prestigieuze Princeton University. Hij richtte zich niet alleen op vernieuwende leerplanverbeteringen, maar werd ook vaak uitgeroepen tot de populairste docent op de campus, bekend om zijn zorgzame houding en hoge idealen. Maar het was zijn redenaarstalent dat hem bekendheid bracht buiten de universitaire setting. Wilsons eerste beroerte vond plaats op Princeton in mei 1906 en vormde een ernstige bedreiging voor zijn leven.

Een nauwgezet geleerde, Wilson’s boeken omvatten een biografie van George Washington en de vijfdelige Geschiedenis van het Amerikaanse Volk.

Politieke ambities en universiteitspolitiek hadden Wilson getransformeerd in een sociaal-democraat, en hij werd voorgedragen voor het gouverneurschap van New Jersey in 1910. Zijn successen maakten hem tot de lieveling van de progressieven, voorafgaand aan zijn verkiezing tot president in 1912.

Woodrow Wilson Presidentschap

Wilson was de 28e president van de Verenigde Staten en diende twee termijnen van 1913 tot 1921. Wilson werd in 1912 als Democratische presidentskandidaat voorgedragen op het New Freedom-platform en nam het op tegen de Republikeinse president William Howard Taft. Theodore Roosevelt, Taft’s voorganger, was echter ontevreden over zijn optreden als president en stelde zich kandidaat voor een derde partij. Dit verdeelde de Republikeinse stemmen en zorgde ervoor dat Wilson won. Hij werd ingehuldigd op 4 maart 1913.

Vrouwenstemrecht

De nieuwe president kwam het Witte Huis binnen net toen de vrouwenstemrechtbeweging op volle toeren draaide. Hoewel Wilson aanvankelijk “lauw” tegenover het vrouwenkiesrecht stond, zijn historici het er over het algemeen over eens dat zijn opvattingen over het kiesrecht zich ontwikkelden en dat hij uiteindelijk de zaak steunde.

In 1917 demonstreerde een groep feministen buiten het Witte Huis om Wilson’s steun te eisen. De groep was vreedzaam maar werd al snel gewelddadig, waarbij veel demonstranten werden gearresteerd en in de gevangenis gegooid. Aanvankelijk was Wilson verontwaardigd over het gedrag van de vrouwen, maar hij was ontsteld toen hij hoorde dat sommigen in hongerstaking waren gegaan en door de politie werden gedwongen te eten te geven. In een toespraak voor de Senaat in januari 1918, onderschreef Wilson publiekelijk het stemrecht voor vrouwen.

Economische hervormingen

Wilson’s New Freedom-platform begunstigde kleine bedrijven en boeren, en hij ging achter wat hij de “Triple Wall of Privilege” noemde aan. In 1913 tekende hij de Underwood-Simmons Act, die de belastingtarieven verlaagde die voorheen industriëlen bevoordeelden boven kleine bedrijven. Hij keurde ook de Federal Reserve Act goed, waardoor leningen toegankelijker werden voor de gemiddelde Amerikaan. Hij versterkte de antitrustwetgeving in 1914 met de Clayton Antitrust Act, die vakbonden steunde door stakingen, boycots en vreedzame piketacties toe te staan.

WWI

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in Europa op 26 juli 1914 verklaarde Wilson Amerika neutraal, in de overtuiging dat “om te vechten, je bruut en meedogenloos moet zijn, en de geest van meedogenloze wreedheid zal doordringen tot de vezels van ons nationale leven”. Dit leverde een campagneslogan op voor zijn tweede verkiezing: “Hij hield ons uit de oorlog.”

Wilson probeerde Groot Brittannië een vredesprotocol te geven samen met het geld en de munitie waar ze om vroegen, maar werd afgewezen. Uiteindelijk vroeg hij het Congres in april 1917 de oorlog te verklaren, toen Duitsland herhaaldelijk de neutraliteit van de V.S. negeerde en Amerikaanse schepen tot zinken bracht. Toen de oorlog bijna anderhalf jaar later voorbij was, werden de Amerikanen als helden beschouwd. (De “Grote Oorlog” was ook bedoeld als de laatste oorlog.)

Veertien Punten

Wilson stelde de “Veertien Punten” voor als basis voor het vredesverdrag in Versailles, met als laatste punt de oprichting van een Volkenbond om de wereldvrede te waarborgen. Hoewel aangenomen door Europa, keurde het Congres de toetreding van de Verenigde Staten tot de Volkenbond niet goed. Wilson maakte een tournee door het land in een poging de publieke steun voor de Liga te vergroten. Voor zijn inspanningen kreeg hij in 1920 de Nobelprijs voor de Vrede.

Record on Racism

Hoewel Wilsons nalatenschap op het gebied van wereldvrede, vrouwenrechten en arbeidshervormingen voorbeeldig is, kan zijn record op het gebied van rassen slechts als bedroevend worden omschreven. Misschien was het zijn zuidelijke opvoeding of misschien was hij gewoon een product van zijn tijd toen raciale ongelijkheid door de meeste Amerikanen als normaal werd beschouwd.

Enkele van Wilsons opvattingen over rassen kwamen voor het eerst aan het licht in zijn tijd als universiteitspresident. Hij had ongunstig geschreven over Oost- en Zuid-Europeanen als “mannen van de laagste klasse.”

Er is ook het bekende verhaal van Wilson die de film “Birth of a Nation,” een film van regisseur D. W. Griffith, waarin de Reconstructie aan de kaak werd gesteld en de opkomst van de Ku Klux Klan werd bejubeld, prees. Afro-Amerikanen in de film (meestal gespeeld door blanke acteurs met een zwart gezicht) werden afgeschilderd als bruten. Na de besloten vertoning in het Witte Huis met kabinetsleden en hun gezinnen zou Wilson gezegd hebben: “Het is als het schrijven van geschiedenis met bliksemschichten, en mijn enige spijt is dat het allemaal zo verschrikkelijk waar is.” Later noemde hij de film naar verluidt een “ongelukkige productie” en hoopte hij dat de film niet in zwarte gemeenschappen zou worden vertoond.

Als president van de Verenigde Staten benoemde Wilson een aantal Zuidelijke Democraten in zijn kabinet. Samen met hun bondgenoten in het Congres draaiden de leden van zijn regering veel van de vooruitgang terug die Afro-Amerikanen sinds de Burgeroorlog in overheidsdienst hadden geboekt. In verschillende departementen, waaronder het ministerie van Financiën, de marine en de posterijen, werd een Jim Crow-beleid ingevoerd met gescheiden toiletten, cafetaria’s en zelfs enkele gebouwen die alleen voor blanken waren bestemd. Dit beleid werd ook in andere delen van het district toegepast. Hoewel Wilson nooit voorstander was van deze praktijken, verzette hij zich er ook niet tegen.

Het meest sprekende verslag over Wilsons racistische houding kwam misschien wel uit zijn eigen mond. “Segregatie is geen vernedering maar een voordeel, en zou zo moeten worden beschouwd door u heren,” zei tijdens een ontmoeting met burgerrechten leider William Monroe Trotter in november 1914.

Trotter was naar het Witte Huis gekomen met een contingent mensen en een petitie uit 38 staten met 20.000 handtekeningen die protesteerden tegen het segregeren van federale werknemers. Nadat hij de petitie had overhandigd, stelde Trotter een beschuldigende vraag: was Wilsons nieuwe economische hervormingsprogramma alleen voor blanke Amerikanen en zouden Afro-Amerikanen tot slavernij worden gedegradeerd? Wilson merkte vervolgens op dat segregatie een voordeel was voor Afro-Amerikanen en verklaarde dat zijn beleid erop gericht was “niet om negroïde werknemers in een nadelige positie te plaatsen” maar om wrijving tussen zwarte en blanke werknemers te voorkomen.

Trotter was niet overtuigd door Wilson’s excuus. Hij antwoordde dat segregatie vernederend was voor zwarte werknemers omdat het hen het gevoel gaf dat ze niet gelijk waren. Vervolgens beschuldigde hij de president van liegen. Hij zei dat Wilsons bewering dat zijn regering zwarten beschermde tegen wrijving belachelijk was.

Wilson was niet al te vriendelijk tegen de kritiek. “Uw toon, meneer, beledigt me,” schoot Wilson terug naar Trotter. “U heeft de hele zaak waarvoor u gekomen bent verpest. Trotter probeerde de vergadering weer op de rails te krijgen door te zeggen: “Ik pleit voor eenvoudige gerechtigheid.” Als zijn toon twistziek overkwam, zei Trotter, was hij verkeerd begrepen. Maar Wilson was boos en de vergadering was voorbij. Trotter en zijn groep werden de deur gewezen.

Persoonlijk leven

Wilson trouwde op 24 juni 1885 in Savannah, Georgia met Ellen Louise Axson. Wilson was verliefd geworden op Ellen, een volleerd kunstenares en de dochter van een Presbyteriaanse dominee, in de kerk tijdens het reizen en werken in zijn advocatenpraktijk in Atlanta in 1883. Ellen was een goed opgeleide vrouw; een neef van haar was zelfs bang geweest dat ze nooit zou trouwen omdat hij vond dat “mannen niet van slimme vrouwen hielden”. Maar Wilson wel. Het echtpaar kreeg drie dochters, en Wilson vertrouwde veel op Ellen voor gedeelde besluitvorming.

In 1907 brak Wilsons hart toen hij een affaire had tijdens een bezoek aan Bermuda op een herstellende reis. Het paar kwam echter over het incident heen en bleef bij elkaar. Toen Ellen in 1914 overleed aan een nierziekte, na Wilson’s eerste jaar in het Witte Huis, liep hij naar verluidt dagenlang in een roes rond en fluisterde: “Mijn God, wat moet ik doen?”

Op 18 december 1915 trouwde Wilson met Edith Bolling Galt in haar huis in Washington, D.C.. Edith, zelf weduwe, ontmoette de rouwende Wilson enkele maanden na de dood van zijn eerste vrouw. De bewondering verdiepte zich snel in een meer diepgaande relatie, en de twee trouwden eind december 1915.

Echte helpmates, Wilson vertrouwde Edith een geheime code toe die toegang gaf tot zeer vertrouwelijke oorlogsdocumenten, en ze zat vaak bij hem tijdens Oval Office vergaderingen. Bovendien was Edith de eerste Amerikaanse first lady die met een zittende president meereisde op een Europese goodwill tour.

Toen president Wilson in oktober 1919 zijn tweede ernstige beroerte kreeg, maskeerde Edith de ernst van zijn ziekte, nam beslissingen in zijn plaats en werd, undercover, wat sommige historici Amerika’s eerste vrouwelijke president noemen. Wilson herstelde gedeeltelijk, maar bracht zijn resterende jaren ernstig gehandicapt door. Na zijn aftreden in 1921 verhuisden de Wilsons naar een huis in het noordwesten van Washington, D.C.

Dood

Wilson stierf aan een beroerte en hartcomplicaties op 67-jarige leeftijd, op 3 februari 1924. Wilson werd begraven in de Washington National Cathedral.

Wilson werd gedreven door een gevoel van missie en een ideaal dat zijn vader hem had bijgebracht om de wereld een betere plaats achter te laten dan je hem aantrof. Wilson liet een erfenis na van vrede, sociale en financiële hervormingen en integer staatsmanschap, die voortleeft op de vele scholen en programma’s die naar hem zijn vernoemd, met name de Woodrow Wilson National Fellowship Foundation en zijn oude alma mater, de Woodrow Wilson School of Public and International Affairs van Princeton University.