Eerder dit jaar was de kunstgemeenschap van Atlanta (of, meer specifiek, de sociale-mediaprofielen van de kunstgemeenschap van Atlanta) in rep en roer over een open brief waarin er bij het bestuur van WonderRoot op werd aangedrongen om medeoprichter en uitvoerend directeur Chris Appleton te ontslaan.

WonderRoot mede-oprichter Chris Appleton nam in februari ontslag na 15 jaar bij de kunstorganisatie te hebben gewerkt.

Verschillende kunstenaars beschuldigden Appleton van agressief gedrag, financieel wanbeheer, seksueel ongepast gedrag, racisme en andere misstappen. Hij werd snel met verlof gestuurd in afwachting van een onderzoek en koos er uiteindelijk voor om de non-profit kunstorganisatie te verlaten. Een professioneel onderzoek door een derde partij kwam tot de conclusie dat sommige beschuldigingen geloofwaardig waren, maar dat er voor andere geen bewijs was. Tegen die tijd was de schade aangericht en het doel van de brief bereikt. Appleton lag eruit.

Andere vragen blijven. Wat is de toekomst voor WonderRoot, een non-profitorganisatie die dateert uit 2004 en sociale rechtvaardigheid bevordert door middel van kunst? Het heeft zich ontwikkeld tot een van Atlanta’s meest prominente kunst non-profitorganisaties. En werd de situatie Appleton ethisch en professioneel behandeld?

Deze zaak is problematisch omdat sommige beschuldigingen tegen Appleton niet specifiek genoeg waren. In de brief worden geen specifieke gevallen van overtredingen genoemd, maar wordt wel online verontwaardiging geuit over het feit dat Appleton “met volle kracht dezelfde dynamiek van racisme, klassisme en heteropatriarchaat implementeert die de organisatie zegt te willen ontmantelen”. De kunstenaars achter de brief ontkennen de bevindingen van het onderzoek.

Dit laat gaten achter in de waarheid van wat er is gebeurd, wat mogelijk is overdreven en wie de schuldige is.

Eerst een samenvatting van wat er is gebeurd

Op 7 februari werd een open brief vrijgegeven waarin de raad van bestuur van WonderRoot werd gevraagd om Appleton uit zijn functie te ontheffen. Acht met name genoemde personen, waaronder voormalige WonderRoot werknemers en prominente lokale kunstenaars, ondertekenden de brief. Zeven andere ondertekenaars bleven anoniem. In de brief worden de klachten tegen Appleton opgesomd en wordt gesteld dat de bestuursleden de klachten jarenlang systematisch hebben genegeerd. De brief ging snel viral op sociale media, samen met de hashtags #RemoveChrisAppleton, #BelieveWomen en #BelievePOC.

Monuments: We Carry the Dreams is geschilderd op het MARTA-station Georgia State door Yehimi Cambrón als onderdeel van een muurschilderingproject van WonderRoot en het Atlanta Super Bowl Host Committee. (Met dank aan streetartmap.org)

De raad van bestuur heeft Appleton met verlof gestuurd. Het huurde een extern bedrijf in om een onderzoek te doen, een zet die door de kunstenaars met scepsis werd ontvangen. “Nu een onderzoek doen voelt als doorgaan met het niet geloven van vrouwen en niet geloven van mensen van kleur, en doorgaan met het verplichten van een schadelijke directeur,” zei Stephanie Dowda, een van de ondertekenaars.

Tegen die tijd had het WonderRoot-bestuur het lokale “reputatiemanagement”-bedrijf Stripe Reputation ingehuurd om alle openbare communicatie te verzorgen. Appleton trad af op 18 februari en Brian Tolleson, die had gediend als interim CEO van het National Center for Civil and Human Rights, werd benoemd tot interim uitvoerend directeur.

De bevindingen

Appleton had een humeur en kon vaak een slechte baas zijn, volgens het rapport. “Appleton gedroeg zich herhaaldelijk op een onprofessionele manier tegenover het personeel tijdens zijn ambtstermijn als uitvoerend directeur van WonderRoot,” aldus het rapport. “Zijn gedrag omvatte boos worden op het personeel, schreeuwen, uitbarstingen en het gebruik van godslastering wanneer hij boos was.”

“Er waren talloze momenten in personeelsvergaderingen waar Chris agressief en vijandig werd en het platform gebruikte als een kans om andere personeelsleden te vernederen en te intimideren wanneer ze het niet met hem eens waren of iets deden dat hij in strijd achtte met zijn visie, “zei Matthew Rosenfeld, een voormalige programma-assistent bij WonderRoot.

Het WonderRoot-bestuur gaf deze verklaring af op 6 maart 2019.

In het rapport werd ook vastgesteld dat Appleton slecht was in het beheren van geld, waarbij late betalingen aan artiesten en verkopers regelmatig voorkwamen onder zijn hoede. Onderzoekers vonden geen bewijs van gelddiefstal. Andere beschuldigingen in de brief bleken ongegrond, en onderzoekers vonden geen bewijs van seksueel ongepast gedrag.

Een van de beschuldigingen, “uitsluitend de eer opstrijken en presenteren van het werk van PoC, vrouwen en/of LGBTQ-medewerkers,” bleek ook vals te zijn. Onderzoekers konden niet precies achterhalen wat de kunstenaars met die bewering bedoelden. Het is mogelijk dat medewerkers zich gekleineerd voelden toen Appleton publiekelijk de schijnwerpers op zich nam terwijl ze achter de schermen werkten, maar het rapport stelde vast dat “werkproduct op gepaste wijze publiekelijk werd gepresenteerd onder de WonderRoot-naam voor zover het werd geproduceerd door WonderRoot-medewerkers als onderdeel van hun takenpakket.”

De beschuldiging dat Appleton racistische beledigingen had gebruikt, was onwaar, volgens het onderzoek.

De ondertekenaars van de brief hebben de bevindingen van het rapport met scepsis tegemoet getreden.

“Dat Chris misschien geen racistische scheldwoorden heeft geschreeuwd tegen individuele personeelsleden, betekent niet dat WonderRoot, onder zijn leiding, geen plek was die uit zijn voegen barstte van de witte suprematiecultuur,” zei Jennifer Lobsenz, ooit een WonderRoot programmadirecteur.

De kunstenaars houden vol dat het WonderRoot-bestuur zich voortdurend heeft beziggehouden met snode activiteiten om zijn gezicht te redden en dat dit onderzoek meer van hetzelfde is.

“Ik vind zowel de presentatie van de bevindingen van het onderzoek, als de bevindingen zelf, teleurstellend, zo niet verrassend,” zei Lobsenz. “De bevindingen van het onderzoek zijn gewoon niet correct. De enige conclusie die ik kan trekken is dat dit onderzoek strategisch bedoeld was om de reputatie van zowel WonderRoot als Chris in goede banen te leiden in een tijd van ‘crisis’. Het is duidelijk dat het behoud van de individuele en organisatorische reputatie vanaf het begin centraal heeft gestaan.”

Tolleson, de interim uitvoerend directeur van WonderRoot, zei dat het onderzoek werd gedaan door een eerlijk en objectief bedrijf van derden dat specifiek werd gekozen omdat het publiekelijk kon worden vertrouwd.

“Dit onafhankelijke onderzoek naar Chris Appleton werd uitgevoerd door twee ervaren Afro-Amerikaanse vrouwelijke advocaten van een kantoor dat gespecialiseerd is in personeelszaken,” zei Tolleson. “Zij hebben meer dan 30 mensen geïnterviewd – waaronder iedereen die de open brieven heeft geschreven, huidige en voormalige werknemers, bestuursleden en anderen. Het bestuur heeft heel duidelijk gemaakt dat de heer Appleton in geen enkele hoedanigheid mag terugkeren bij WonderRoot. Uit het onderzoek is gebleken dat Chris geen aanvaardbare manager was.”

“We kunnen geen commentaar geven op anonieme en vage beschuldigingen,” zei Tolleson. “Als er specifieke zorgen zijn die niet zijn onderzocht, zullen we die onderzoeken. Ik heb degenen die de open brieven hebben geschreven benaderd met het verzoek om een bijeenkomst, zodat we hun zorgen verder kunnen bespreken. Maar ik heb nog niets van hen gehoord.”

Appleton, toen hij voor dit verhaal werd gecontacteerd, weigerde commentaar te geven.

De toekomst

Met ingang van vrijdag 21 juni had de website van WonderRoot alle personeelsprofielen verwijderd, met uitzondering van Tolleson en Olivia Green-Knight, directeur van operaties en financiën. Tolleson bevestigde dat er personele veranderingen waren geweest, maar zei dat hij geen commentaar kon geven op wie nog steeds bij WonderRoot werkte en wie eruit was.

ArtsATL e-mailde alle bekende adressen van WonderRoot-medewerkers en ontving bounce-back e-mails van Jake Pardee, communicatie- en ontwikkelingscoördinator; Brandon Jones, hoofd van creatieve placemaking; en Nina Dolgin, programmacoördinator. Allen zeiden dat ze niet langer voor de non-profit werken.

Programmamanager Iman Person werd vermeld op de WonderRoot website zo laat als 13 juni en niet langer vermeld vanaf 21 juni, maar er kwam geen bounce-back e-mail van haar adres.

Met de meeste medewerkers verdwenen, lijkt het alsof de organisatie aan het afbouwen is of op zijn minst aan het herscholen is. Tolleson zei dat WonderRoot nog steeds in bedrijf is.

Wat sommige mensen misschien niet weten is dat WonderRoot al vele maanden zonder hoofdkantoor en gebouw functioneert. De ruimte waar de ondertekenaars over klaagden, die geen warmte en airconditioning had, werd eind 2018 gesloten.

“Chris Appleton nam in december vorig jaar de beslissing om het kunstencentrum te sluiten vanwege enkele onderhoudsproblemen en een gebrek aan HVAC,” zei Tolleson. “Het personeel en ik zijn bezig om dat uit te zoeken en opties te onderzoeken. Het gebouw blijft gesloten voor het publiek.” Plannen om een gebouw van Atlanta Public Schools te kopen en te renoveren staan in de ijskast.

Het onderzoek vond wel één grote misstap van bestuursleden die de situatie verergerde: Ze hebben de werknemers nooit verteld dat ze actie hadden ondernomen om Appleton’s leiderschapskwaliteiten te verbeteren.

WonderRoot’s ingang vanaf vrijdag 21 juni (Foto door Matthew Terrell)

Volgens het rapport kwam het bestuur in april 2017 in executive sessie bijeen en keurde vier specifieke maatregelen goed om de klachten aan te pakken: executive coaching voor Appleton; het vormen van een human resources-commissie; het werven van bestuursleden met ervaring op het gebied van human resources; en het geven van prioriteit aan het inhuren van een chief of operations, of een vergelijkbare rol, om de operationele zaken van WonderRoot te regelen. Geen van de ondertekenaars van de brief wist hiervan, wat volgens het rapport leidde tot de perceptie dat er geen actie was ondernomen.

Volgens Amy Palesch, een advocaat bij Employbridge die gespecialiseerd is in arbeidsrecht, wordt van non-profitorganisaties verwacht dat ze zich aan dezelfde HR-regels en beste praktijken houden als elk ander bedrijf. Dit omvat het hebben van een protocol om klachten te behandelen.

“Idealiter zou elke werknemer in staat moeten zijn om een klacht in te dienen bij een superieur en serieus worden genomen,” zei Palesch. “Hoewel de werknemer niet kan worden geïnformeerd welke specifieke actie is ondernomen, is de beste praktijk om hen te vertellen dat hun klachten zijn gehoord, serieus zijn genomen en dat het management stappen heeft ondernomen om de problemen op te lossen.”

Dit is niet gebeurd bij WonderRoot. Het onderzoek beveelt specifiek aan dat WonderRoot haar procedure voor de behandeling van klachten op de werkplek herziet, met inbegrip van een procedure voor de follow-up met een klager na een onderzoek.

Deze veranderingen lijken zeker de bedoeling van de brief te zijn – of, op zijn minst, de resultaten van de vuurstorm die het creëerde. Het leidde tot Appleton’s ontslag, en hij mag nooit meer werken in de Atlanta non-profit/kunst gemeenschap. Desondanks zei Lobsenz dat het doel van de brief was om de schade te genezen die Appleton had veroorzaakt.

“Voor mij was het doel van de oorspronkelijke open brief om collectieve schade te delen en om potentiële toekomstige schade te minimaliseren,” zei Lobsenz. “Als WonderRoot de sociaal-rechtvaardige organisatie was die het beweert te zijn, dan zou het prioriteit geven aan het helen van de pijn van de gedupeerden in plaats van hun realiteit in diskrediet te brengen. Het zou ook erkennen dat de interne werkcultuur – specifiek hoe menselijke wezens in positiemacht andere menselijke wezens behandelen die laag in de hiërarchie staan – niet altijd kwantificeerbaar is.”