Wolven in het Bayerischer Wald National Park, Duitsland. Foto door Norbert Rosing, National Geographic Creative

Geeuwen is geen eenzaam wolfverschijnsel. Nieuw onderzoek toont aan dat wanneer een wolf geeuwt, een roedelgenoot dat vaak ook doet.

Tijdens het observeren van een roedel wolven in het Tama Zoological Park buiten Tokio vorig jaar, ontdekten Japanse onderzoekers dat de aanblik van een geeuwende wolf vaak het geeuwen bij andere wolven uitlokte. En hoe meer tijd de wolven samen doorbrachten, hoe groter de kans dat dit gebeurde.

Dit is de eerste keer dat dit fenomeen bij wolven is waargenomen, zeggen de onderzoekers.

Eeuwenlang hebben wetenschappers zich verbaasd over de vraag waarom we geeuwen. We gapen meer als we moe zijn dan wanneer we dat niet zijn, maar mensen en dieren gapen ook op veel andere momenten. (Hoeveel van u hebben al gegeeuwd bij het lezen van dit artikel?) Sommige studies hebben aangetoond dat geeuwen de hersenen afkoelt, omdat de inname van buitenlucht de interne temperatuur verlaagt. Anderen zeggen dat geeuwen helpt ons alert te houden, wat kan verklaren waarom sommige mensen geeuwen vlak voordat ze iets stressvols doen, zoals uit een vliegtuig springen.

Toch verklaren deze theorieën niet helemaal een van de meer fascinerende aspecten van geeuwen: Als we iemand anders zien geeuwen, is de kans groot dat we zelf ook geeuwen. De leidende hypothese onder wetenschappers, zegt Romero, is dat dit besmettelijke geeuwen verband houdt met empathie – wat betekent dat een empathisch persoon of dier zich moe zal voelen als hij of zij een ander individu ziet dat er moe uitziet. (Zie “‘Besmettelijk’ geeuwen komt meer voor onder geliefden.”)

Tot nu toe werd gedacht dat besmettelijk geeuwen iets was dat alleen mensen en andere primaten zoals chimpansees doen. Wetenschappers die op zoek waren gegaan naar bewijzen voor besmetting van geeuwen bij huishonden kregen gemengde resultaten – sommige studies leken aan te tonen dat een geeuwende hond een andere hond aanzette tot geeuwen, terwijl andere studies geen verband vonden.

De biologe Teresa Romero van de Universiteit van Tokio was vooral geïnteresseerd in de verschillen in denkwijze tussen honden en wolven, dus bedacht ze dat onderzoek naar besmettelijk geeuwen bij wolven zou kunnen bijdragen tot een beter begrip van de verschillen tussen de twee soorten.

Romero wilde dat het laatste onderzoek in een zo realistisch mogelijke omgeving zou plaatsvinden, dus besteedden zij en haar collega’s vijf maanden lang 524 uur aan het observeren van een roedel van 12 wolven in het Tama Zoological Park, dat bekend staat om zijn natuurgetrouwe leefruimten. Ze noteerden elke keer dat een wolf spontaan gaapte en registreerden vervolgens de reacties van wolven in de buurt die de gaap hadden gezien. De onderzoekers maten ook hoe vaak de wolven geeuwden zonder hun roedelgenoten dat ook te zien doen.

De onderzoekers ontdekten dat de wolven significant meer geneigd waren te geeuwen nadat ze een andere wolf dat hadden zien doen dan op andere tijdstippen. In 50 procent van hun waarnemingen gaapte een wolf nadat hij een andere wolf dat zag doen; wolven gaapten slechts 12 procent van de tijd wanneer ze geen andere wolf dat zagen doen.

Geeuwen waren ook waarschijnlijker besmettelijk bij wolven met een hechte sociale band, melden de onderzoekers woensdag in PLOS ONE.

Canine gedragsdeskundige Monique Udell van de Oregon State University in Corvallis, die niet betrokken was bij de studie, zegt dat sommige “eerdere studies concludeerden dat besmettelijk gapen uniek was voor honden als gevolg van hun domesticatie. Deze nieuwe studie toont aan dat dat misschien niet het geval is.”

Volg Carrie Arnold op Twitter en Google+.