Beschrijving

Het lichaam van de witstaartmangoest, van achter naar voor, begint met een uniek witte, lange en borstelige staart. Van daaruit wordt zijn vacht donkerder naar zijn achterpoten toe, die even zwart zijn als zijn voorpoten. Zijn romp en rug zijn beide grijs met een lichtere, warmere oranje-bruine ondervacht die er doorheen schijnt. Van voren zijn zijn lichte gezicht, puntige neus en ogen de enige dingen die boven de begroeiing uitsteken als er ’s nachts een schijnwerper op dit dier wordt gericht omdat het zich camoufleert. Het is een van de grotere mangoestsoorten die in het Krugergebied voorkomen, met een gemiddeld gewicht van ongeveer 3,6 kg voor de mannetjes, terwijl de vrouwtjes iets kleiner zijn met gemiddeld 3,4 kg.

Distributie

De witstaartmangoest komt, in tegenstelling tot de reeds besproken mangoestsoorten, in feite voor in delen van de Sahara-woestijn, maar alleen in de buurt van de Nijl in delen van Soedan tot aan de grens met Egypte. Zijn verspreidingsgebied strekt zich uit van de meest zuidelijke delen van KwaZulu-Natal in Zuid-Afrika tot langs de kust in de richting van Somalië en Kenia, alsook tot delen voor de kust van Soedan en meer landinwaarts in gebieden van Zimbabwe, Noord-Namibië, Angola, Tanzania, Kenia, Malawi, de Centraalafrikaanse Republiek, Kameroen en tot in West-Afrika. Dit verspreidingsgebied omvat echter niet de dichtste delen van het regenwoud, de Namib-woestijn en het grootste deel van de oude Kaapprovincie van Zuid-Afrika.

Status

Na een recente herbeoordeling van eerder verzamelde gegevens, hebben milieudeskundigen geconcludeerd dat de staat van instandhouding van deze soort, net als van alle andere mangoestsoorten die in het Kruger Nationaal Park voorkomen, niets is om je zorgen over te maken. Hun grote verspreidingsgebied in heel Afrika, ver weg, samen met hun aanzienlijke populaties in beschermde gebieden heeft van deze dieren een zeer stabiele groep gemaakt. Hoogte schijnt hen zelfs niet te deren, wat duidelijk blijkt uit populaties in Ethiopië die leven op hoogtes tot 3500m boven de zeespiegel in savanne- en bosgebieden, waar ze meestal leven als strikte insecteneters, een zeer stabiele voedselbron die minder wordt beïnvloed door menselijke populaties.

Habitat

Zoals andere mangoesten, leven witstaartmangoesten waar ze een fatsoenlijk bestaan kunnen opbouwen. Savanne gebieden, bosgebieden en zelfs graslanden zijn allemaal de thuisbasis van een of andere populatie van witstaartmangoesten, met in gedachten dat het lager dan 3500 meter boven de zeespiegel moet zijn, en onder de boomgrens. Nattere, meer vochtige en vochtige gebieden worden niet als gastvrij beschouwd voor deze schepsels, en dit is de reden waarom ze niet worden aangetroffen in regenwouden of tropische gebieden met veel neerslag. Ook halfwoestijnen en woestijnbuurten zijn uit beeld als men met deze dieren op huizenjacht gaat, voornamelijk door het ontbreken van een adequate voedsel- en drinkwatervoorziening.

Sociale organisatie

Een gemiddelde witstaartsmangoest zal overdag eenzaam slapen, terwijl hij ’s nachts op dezelfde manier jaagt en voedsel zoekt. Van slechts naar schatting 13% van de totale populatie van deze dieren is bekend dat zij in groepen leven met soortgenoten en sociale interacties met hen delen. Zij zijn territoriaal en markeren ook hun geur door het gebruik van vele verschillende klieren, zoals andere mangoesten dat blijken te doen, met een bijzondere voorkeur voor anale kliermarkering, zeer waarschijnlijk vanwege de dominantie daarvan in de potentiecategorie.

Sociaal gedrag

Hun sociale tijd wordt voor het grootste deel in beslag genomen door het foerageren, waaraan bijna hun hele dag wordt gewijd. In die tijd maken ze echter bepaalde vreemde bewegingen en oefeningen terwijl ze van het ene foerageergebied naar het andere lopen. Het is bekend dat zij in een zigzagpatroon lopen, af en toe stoppen om lucht te likken en te happen zonder bijzondere reden en ook een mompelend geluid maken bij het oogsten van insecten die onder rotsen of in holen moeten worden uitgegraven. Tijdens een avond foerageren lopen ze door hun hele leefgebied, en proberen zo vaak mogelijk hun geur te markeren.

Reproductie

Witstaartmangoesten zijn zelden parend gezien of geregistreerd, en daarom is er weinig bekend over hun balts, behalve dat ze vele malen binnen een half uur paren, waarbij het vrouwtje telkens de paring staakt. Aangenomen wordt dat dit gebeurt tijdens het droge seizoen, net op tijd om hun nest van 1 tot 3 jongen te laten geboren worden tijdens het natte seizoen tussen februari en mei, na een zware draagtijd voor hun moeder. Ze paren slechts één keer per jaar in vergelijking met de 4 keer per jaar dat sommige andere mangoestsoorten in staat zijn zich voort te planten en nieuwe jongen ter wereld te brengen.

Anti-Predator Gedrag

Als deze dieren worden aangevallen, lijkt het in eerste instantie alsof ze niemand kwaad kunnen doen. Hun eerste reactie is te bevriezen en eventueel dekking te zoeken, sneller dan je zou denken dat een mangoest kan rennen, zeer ongevaarlijk. Het is wanneer hun aanvallers hen inhalen dat hun ware aard zich begint te tonen. Onmiddellijk beginnen ze met hun goed ingestudeerde intimidatie-act waarbij ze al het haar op hun rug optrekken, samen met hun staart, om hen groter te doen lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Wat volgt is een naar gevogelte ruikende golf van zware anale zak afscheiding. Als de nood aan de man komt, kunnen deze dieren zelfs het gevecht aangaan met hun roofdieren.