Voor rechters is de belangrijkste prikkel om pleidooionderhandelingen te accepteren het opschuiven van hun overvolle agenda’s. De meeste rechters hebben gewoonweg geen tijd om elke zaak die binnenkomt te behandelen. Aanklagers hebben met dezelfde druk te maken. Omdat de gevangenissen overvol zijn, kunnen rechters geconfronteerd worden met het vooruitzicht dat ze veroordeelden (die in dezelfde faciliteiten zitten als degenen die op hun proces wachten) moeten laten gaan voordat ze hun straf hebben uitgezeten.Rechters redeneren vaak dat hoe sneller overtreders die waarschijnlijk toch geen gevangenisstraf zullen krijgen, uit de gevangenis worden “gewerkt” (door middel van pleidooi onderhandelingen), hoe minder problemen er zijn met overbevolking, en hoe minder vaak zware overtreders zullen worden vrijgelaten voordat hun volledige straf is uitgezeten.

Verstopte zittingszalen en agenda’s van de aanklager

Voor een aanklager zijn de zorgen van de rechter over verstopte agenda’s ook de zorgen van de aanklager. Als de rechter vastloopt, schreeuwt de rechter tegen de aanklager om zaken sneller af te handelen. Om de rechters tevreden te houden (en de machine draaiende te houden), moeten de aanklagers de zaken in beweging houden.

De aanklagers maken zich natuurlijk ook zorgen over hun eigen agenda’s. Verstopte agenda’s betekenen dat het personeel van de aanklager overwerkt is. Pleidooi onderhandelingen verlichten de werklast van het personeel. Omdat pleidooi onderhandelingen veel sneller gaan en minder werk vergen dan rechtszaken, zijn ze ook gemakkelijker voor het budget van de openbare aanklager. Met de huidige bezuinigingen op de toch al krappe middelen, denken de officieren van justitie extra tijd en middelen te hebben voor belangrijkere zaken als zij een groot aantal minder ernstige zaken afronden met pleidooien.

Een zekere veroordeling

Een ander voordeel voor de openbare aanklager is een zekere veroordeling. Hoe sterk het bewijs ook is, geen zaak is ooit een makkie. De aanklager kan een lange, dure en dappere strijd voeren, en toch de zaak verliezen.

Bronnen beschermen, getuigen het hof maken

Plea bargains stellen aanklagers ook in staat informanten van de overheid te beschermen. Veel informanten hebben een strafblad. Als een zaak voor de rechter komt en de informant moet getuigen, kan de verdediging in veel gevallen de informant beschuldigen van zijn of haar criminele verleden. Maar in het kader van een “plea bargain” hoeft het openbaar ministerie de criminele antecedenten van een informant niet aan de verdediging over te dragen (United States v. Ruiz, U.S. Sup. Ct.2002).

Plea bargains stellen aanklagers ook in staat een verdachte een goede deal aan te bieden die hen in een andere zaak zou kunnen helpen. Ze kunnen bijvoorbeeld een deal aanbieden aan iemand die, hoewel schuldig, bereid is getuigenis af te leggen over een medeverdachte of een andere onopgeloste zaak te helpen oplossen.

Voorbeeld: Bran Dess, een ervaren crimineel met een lang strafblad, wilde Donna’s slijterij beroven. Hij heeft Martha Stevens gerekruteerd om op de uitkijk te staan. Martha heeft geen crimineel verleden en is pas 18. Ze stond enkel op wacht, ze was niet gewapend en wist niet dat Bran een wapen had. Toen Bran Donna bedreigde en haar dwong het geld van de kassa in zijn geldzak te legen, vuurde Bran’s pistool per ongeluk af. Donna werd ernstig maar niet fataal verwond; Bran en Martha vluchtten. Martha bekende later aan de politie. Bran pleit schuldig aan gewapende overval en wordt veroordeeld tot 25 jaar tot levenslang – ironisch genoeg dezelfde straf die hij waarschijnlijk zou gekregen hebben na zijn proces, omwille van zijn verleden en de aard van de overval. Martha echter, hoewel technisch schuldig aan de gewapende overval, krijgt een voorstel voor diefstal, waarvoor ze tot één jaar gevangenisstraf kan krijgen, in ruil voor haar getuigenis tegen Bran. De aanklager heeft de deal waarschijnlijk gerechtvaardigd met de redenering dat Martha heeft geholpen de slechterik van de straat te krijgen en slechts een kleine rol heeft gespeeld bij de overval, en dat dit haar eerste overtreding was. Deze laatste twee factoren zouden normaal gesproken Martha’s straf verlichten, zelfs zonder haar medewerking.

Slachtoffers beschermen

Slachtoffers kunnen ook baat hebben bij een pleidooi, vooral wanneer een slachtoffer de stress van een getuigenis en een confrontatie met een dader tijdens een rechtszaak wil vermijden. Schuld bekennen is sneller en krijgt ook minder publiciteit dan een rechtszaak.

Maar niet alle slachtoffers zijn blij met een schikking. Veel slachtoffers zijn ontevreden als verdachten een strafvermindering krijgen, omdat zij vinden dat de schade die zij hebben geleden niet in aanmerking is genomen en dat de verdachten er te gemakkelijk vanaf zijn gekomen. Als gevolg van de inspanningen van groepen die opkomen voor de rechten van slachtoffers, is er in veel staten nu wetgeving die slachtoffers inspraak geeft in het proces van pleidooi onderhandelingen. Michigan, bijvoorbeeld, eist dat aanklagers met slachtoffers overleggen voordat zij pleidooi onderhandelingen aangaan. In andere staten hebben slachtoffers het wettelijke recht om naar de rechtbank te komen en zich persoonlijk tot een rechter te richten voordat de rechter beslist of hij een pleidooi accepteert. Een derde mogelijkheid voor slachtoffers in veel staten is overleg met de reclasseringsambtenaar voordat deze het proces-verbaal opstelt dat vaak van invloed is op de strafmaat.

De keuze van de aanklager

Ten slotte kunnen aanklagers plea bargains gebruiken om wetten te omzeilen waar ze het niet mee eens zijn of die erg impopulair zijn. Een aanklager kan het bijvoorbeeld niet eens zijn met wetten die het bezit van kleine hoeveelheden marihuana voor persoonlijk gebruik verbieden, zodat het kantoor van de aanklager een ongeschreven beleid kan hebben om al deze overtreders “aanbiedingen te doen die ze niet kunnen weigeren”, zoals een boete van 25 dollar en tien uur taakstraf.

Dit artikel is een uittreksel uit The Criminal Law Handbook, door Paul Bergman, J.D., en Sara J. Berman, J.D.