Er zijn ontelbare redenen waarom er zoveel haat is in de wereld van vandaag. Ik heb echter geprobeerd te belichten wat volgens mij de belangrijkste redenen zijn en hoe ze kunnen worden aangepakt.

We zijn bang voor elkaar. We vertrouwen elkaar niet meer. Ons vertrouwen is beschaamd.

Trouwen vormt de basis van alle relaties. En het verlangen om bevredigende relaties te ervaren is de kern van het leven. Het kind vertrouwt de ouders om voor haar/hem te zorgen. De man en de vrouw vertrouwen erop dat zij elkaar trouw zijn en elkaars zorgen ter harte nemen. Wij vertrouwen de onderwijsinstellingen om het beste onderwijs aan onze kinderen te geven. Wij vertrouwen erop dat de overheid zorgt voor de basisinfrastructuur om te leven, te pendelen en te werken. Wij vertrouwen erop dat bedrijven hun werknemers eerlijk en rechtvaardig behandelen en een veilige werkomgeving creëren. Wij vertrouwen erop dat instellingen zorgen voor rechtvaardigheid, transparantie en verantwoordingsplicht bij hun pogingen om de samenleving op een bevredigende manier te laten leven. Wij vertrouwen erop dat wetshandhavingsinstanties onze rechten beschermen. Wij vertrouwen erop dat ons geld op de bank veilig is. Wij vertrouwen erop dat onze religieuze leiders ons de weg wijzen. We nemen zoveel dingen voor lief omdat we vertrouwen hebben.

Het leven is gebaseerd op vertrouwen.

Heden ten dage is ons vertrouwen echter op bijna elk gebied van ons leven aan diggelen geslagen, waardoor een diepe pijn is ontstaan die zich heeft ontwikkeld tot een etterende zweer. Omdat we voortdurend in de steek zijn gelaten, borrelt onze woede in ons op en een vonkje is genoeg om die woede om te zetten in een vuurzee van haat. Het kan een onbeduidend incident zijn waarbij een auto een andere auto schampt en dat volstaat om de sluisdeuren van de woede open te zetten en mensen te doden. Er zijn te veel frustraties die onze smeulende haat aanwakkeren. Het is een waas. We zijn verblind door woede. Het hele leven heeft ons in de steek gelaten.

We moeten ons vertrouwenskapitaal weer opbouwen door authentiek te zijn. We moeten luisteren met empathie en handelen met zorg. We moeten zorgzaam zijn. Ieder naar haar/zijn vermogen.

Wij zijn superieur; jij bent inferieur

We hebben de neiging om onszelf in categorieën in te delen die binair zijn, wat resulteert in een “wij tegen zij” situatie. Ofwel zwart of wit, goed of slecht, goed of fout, vriend of vijand, superieur of inferieur enzovoort. En deze tweedeling wordt toegepast op de meeste gebieden van ons leven, zoals ras, godsdienst, geslacht, cultuur, kaste, land of natie. Dit wordt de bron van onze identiteit. Alles wat het voortbestaan ervan bedreigt, veroorzaakt een omwenteling in ons. Een opstand, vaak van ongekende omvang.

Elk van deze gebieden, nl. ras, godsdienst, geslacht, cultuur, kaste en land of natie, heeft een geschiedenis. En manipulatieve leiders vestigen de aandacht op wandaden die in het verleden zijn begaan en gebruiken die selectief om een gevoel van rechtvaardige woede of angst voor een potentiële bedreiging op te roepen. Beide wekken haat op. Afrikaanse Amerikanen krijgen de schuld van de meeste moorden op blanke Amerikanen, waardoor de blanken de zwarten gaan aanvallen. Terwijl de angst van de blanke arbeidersklasse wordt aangewakkerd door de indruk te wekken van een loerend gevaar van “buitenstaanders” die hen van hun baan zullen verdringen. Als gevolg daarvan richten de blanken zich tegen de “buitenstaanders”, migranten en dergelijke.

Omwille van onze aangeboren gewoonte om te generaliseren of te stereotyperen, haten we niet alleen een specifiek individu, maar de hele categorie waartegen we ons hebben afgezet. We haten dus niet een bepaald persoon, maar alle zwarten, alle blanken, alle moslims, alle christenen, alle joden, alle Chinezen enzovoort.

Het trieste is dat we in veel gevallen mythen hebben geschapen om onze superieure – inferieure geloofssystemen te rechtvaardigen. Als we bijvoorbeeld de genen van alle mensen analyseren, zijn ze hetzelfde. J. Craig Venter en Francis Collins, die verantwoordelijk waren voor de sequentiebepaling van het menselijk genoom, hebben op 26 juni 2000 in het Witte Huis gezamenlijk verklaard dat de mens genetisch voor 99,9 procent identiek is. Wij zijn het die deze kunstmatige superieure – inferieure betekenis voor onze raciale verschillen hebben gecreëerd. De verschillen, zo die er al zijn, ontstaan door onze culturen en niet door onze genen.

Wij zijn in de eerste plaats menselijke wezens. We moeten gerespecteerd en als zodanig behandeld worden. We moeten onze betekenisstructuren herzien. We moeten een nieuwe beschaving opbouwen.

Survival of the Fittest

We zijn zo vastgeroest geraakt in ons geloof dat het onderliggende principe van evolutie louter ‘survival of the fittest’ is en dat ook nog in de context van de snelste, sterkste, wreedste enzovoort, dat we niet beseffen dat Darwin in de evolutie ook samenwerking en ‘sympathie’ zag. Hij stelde: “Die gemeenschappen die het grootste aantal van de meest sympathieke leden bevatten, zouden het best gedijen en het grootste aantal nakomelingen voortbrengen.”

We moeten begrijpen dat we ons ware potentieel en onze uniciteit kunnen realiseren, niet door middel van vijandige relaties, maar door toe te werken naar eenheid met al de rest. Zoals Teilhard de Chardin, de beroemde paleontoloog zei: “Op elk gebied – of het nu de cellen van een lichaam zijn, de leden van een samenleving of de elementen van een spirituele synthese – differentieert de eenheid. In elk georganiseerd geheel vervolmaken de delen zich en vervullen zichzelf…Hoe meer ‘ander’ zij worden in samenhang, hoe meer zij zichzelf terugvinden als ‘zelf’.” Door samen te werken met de ‘ander’ ontdekken we wie we werkelijk zijn en ervaren we vervulling. Onze gemeenschappelijke menselijkheid en unieke individualiteit. Zonder de ‘ander’ zullen we nooit weten wie we zijn. We hebben onze vijanden nodig.

Het is niet ’tegen’ maar ‘met’ dat we nodig hebben om vooruit te komen.

Media Immersion and Weaponisation

De schietpartij op de school in Columbine in 1999, georkestreerd door twee studenten, Eric Harris van 18 en Dylan Klebold van 17, was gebaseerd op het venijnig gewelddadige videospel “Doom”. Op een videoband, opgenomen voor het bloedbad, zei Harris dat de geplande schietpartij zou lijken op “Doom”. Hij wees er ook op dat het geweer “recht uit Doom” kwam. Beiden waren fervente liefhebbers van de ‘Doom’ serie. Daarna zijn er nog veel meer schietpartijen op scholen en andere plaatsen geweest waarbij de verslaving aan mediageweld een niet onbelangrijke rol heeft gespeeld. De plaatsvervangende bevrediging die men krijgt door geweld in de media te zien, verandert geleidelijk in motivatie om hetzelfde in het echte leven te doen.

We zien ook hoe sociale media worden bewapend. In Myanmar werd Facebook gebruikt om geruchten en haatdragende taal te verspreiden tegen de Rohingya-bevolking. Trolling om tweedracht te zaaien en het online plaatsen van opruiende berichten lijkt het nieuwe normaal te zijn. Mediageschimp gaat hand in hand met bendegeweld. Het nieuwe slagveld van ideologieën is de sociale media. De bewuste ontmenselijking van tegenstanders in mediadebatten is gereduceerd tot actief vermaak. Zelfs de dood is vermaak geworden in de media, zoals we zien hoe vaak de video van het knieslot van George Floyd op TV en andere mediaplatforms is vertoond.

Het gebruik van media om haat te verspreiden bedreigt het welzijn van de mensheid.

Martin Luther King Jr. zei

“Door geweld vermoord je de hater, maar je vermoordt niet de haat.”

Om zichzelf uit de vicieuze cirkel van haat te bevrijden, moet men begrijpen dat de hater en de gehate beiden intens lijden. En daarvoor moeten we mededogen cultiveren. Zoals Thich Nhat Hanh, de boeddhistische monnik, zei

“Mededogen is een geest die het lijden wegneemt dat in de ander aanwezig is.”

We hebben mededogende geesten nodig om een beschaving van liefde te creëren.