Waarom drinken Chinezen zo graag heet water?
De gewoonte is terug te voeren op gezondheidscampagnes die het om gezondheids- en hygiënische redenen aanmoedigden.
De eerste keer dat ik in China op de trein stapte, werd ik verrast door de waterdispenser.
In plaats van de gebruikelijke opties voor warm, koud, en kamertemperatuur, de machine op de trein had slechts een knop – voor kokend heet water.
Dat betekende dat als je geen water in flessen wilde kopen bij de rondzwervende voedselkarretjes, je maar één optie had: een veldfles vullen met gloeiend heet water.
Maar iedereen deed het vrolijk. Jong, oud, man, vrouw, van treinpersoneel tot treinreizigers – mensen baanden zich een weg naar de heetwaterdispenser om hun vulling op te eisen.
Voor veel buitenstaanders is de Chinese liefdesaffaire met heet water verbijsterend, zozeer zelfs dat het een van de meest gezochte vragen over Chinezen op Google is.
(Lees meer: Waarom lijken Chinezen ‘alles’ te eten?)
“In Vancouver, waar ik vandaan kom, als mijn moeder en haar vrienden in een westers restaurant eten, bestellen ze graag heet water met citroen,” zegt Bernice Chan, een schrijfster in Hongkong. “De obers en serveersters noemen deze drankjes ‘Chinese martini’s’.”
Afgezien van het racisme, bestaat er in China een algemene voorkeur voor heet water. Sinds het begin van de 20e eeuw zijn er gezondheidscampagnes geweest die de consumptie van warm water aanmoedigden.
In de jaren dertig, toen de Nationalistische regering haar macht in China aan het consolideren was, lanceerde zij een burgerbeweging genaamd de New Life Movement die, onder andere, mensen aanmoedigde warm water te drinken omdat het als schoner werd gezien.
Zelfs nadat de Nationalisten de macht hadden verloren aan de Communisten, bleef de overheid warm water steunen. Vanaf 1952 lanceerde de communistische regering verschillende gezondheidscampagnes die mensen aanmoedigden om warm water te drinken, waardoor de gewoonten van generaties werden gevormd.
“In China heeft niet elk bedrijf een lounge of pauzeruimte, maar het zal wel een ruimte hebben voor waterdispensers,” zegt Zhang Guowei, een professor aan de Henan University die de geschiedenis van de Chinese gewoonten bestudeert. “En het zal zeker warm water hebben.”
Dit zijn drie redenen waarom Chinezen de voorkeur geven aan het drinken van warm water.
Het was een effectieve manier om warm te blijven
Vóór de komst van centrale verwarming, was het moeilijk om warm te blijven tijdens de winters in het oude China.
Hoewel er al meer dan 2000 jaar gegevens zijn over de katoenproductie in China, werd het materiaal pas tijdens de Ming Dynastie (1368-1644) op grote schaal gebruikt voor warmte.
(Lees meer: Deze kledingstijl verdween bijna na de Ming Dynastie)
“Daarvoor was het erg moeilijk om warm te blijven,” zegt Zhang. “Maar het drinken van warm water kon je tot op zekere hoogte beschermen tegen de kou.”
Het werd verondersteld te helpen bacteriën te doden
Net als veel vroege menselijke nederzettingen over de hele wereld, werden dorpen in het oude China dicht bij grote rivieren gebouwd voor gemakkelijke toegang tot water.
Maar het water uit natuurlijke bronnen bevatte miljoenen micro-organismen die mensen mogelijk ziek konden maken.
Op verschillende plaatsen in de wereld gebruikten oude beschavingen verschillende methoden om water drinkbaar te maken. Egyptenaren gebruikten distillatie. De Romeinen, Grieken en Maya’s gebruikten aquaducten.
De Chinezen geloofden dat kokend water de gemakkelijkste manier was om de meeste schadelijke bacteriën te doden.
Het regelt de lichaamstemperatuur
Misschien wel de enige reden waarom de gewoonte om warm water te drinken zo lang is blijven bestaan, is vanwege de traditionele Chinese geneeskunde.
Het vroegst bekende werk over traditionele Chinese geneeskunde, de Huangdi Neijing 黄帝内经, meer dan 2000 jaar geleden geschreven, schrijft warm water voor als een effectieve regulator van de gezondheid.
(Lees meer: Achter de rage voor de ‘magische paddestoel’ van de Chinese geneeskunde)
“Het heeft het erover hoe het drinken van koud water de organen zou belemmeren om goed te functioneren,” zegt Cinci Leung, een beoefenaar van de traditionele Chinese geneeskunde in Hong Kong. “En daarom is het gewoon essentieel voor Chinese mensen om de gewoonte te hebben om warm water te drinken.”
Een kernprincipe van de traditionele Chinese geneeskunde is evenwicht tussen yin 阴 en yang 阳, wat ruwweg koude en warme energie betekent. Onbalans wordt verondersteld een breed scala van kwalen te veroorzaken.
“Het drinken van warm water kan de yang in je lichaam voeden, die als het ware de krachtcentrale van je lichaam is,” zegt Leung. “De vertering van voedsel en ook de opname van voedingsstoffen hangt veel af van de milt en de maag, die worden aangedreven door de yang.”
“De yang zorgt er ook voor dat je organen goed functioneren,” zegt ze. “Als de organen goed functioneren, drijft dat iemands gezondheid.”
Producent: Jessica Novia
Editor: Hanley Chu
Animatie: Ray Ngan en Cyan Cheung
Mastering: Victor Peña