John Burroughs

John Burroughs ontmoette Whitman voor het eerst in 1864, terwijl Burroughs in Washington, D.C., op zoek was naar werk. Na zijn huwelijk met Ursula North in 1857 had Burroughs het financieel moeilijk. Tegen de zin van zijn conventionele vrouw, die als dochter van een welvarende boer uit New York in welstand was opgegroeid, hoopte Burroughs schrijver te worden, vandaar zijn belangstelling voor Walt Whitman. In 1862 was hij vaak in Pfaff’s bierkelder geweest, een bohemienachtige drinkplaats en het centrum van het literaire leven in Manhattan. Burroughs verdedigde daar Whitman in literaire discussies en liep ieder moment vooruit op een ontmoeting met de dichter zelf.

Die ontmoeting vond niet plaats in Pfaff’s maar eerder toevallig in de straten van Washington, D.C., toen Whitman op weg was naar een legerhospitaal om gewonde soldaten te verzorgen. Whitman probeerde altijd nieuwe hulp te werven en nodigde Burroughs uit om mee te gaan. In een eerdere wanhopige poging om werk te vinden, had Burroughs korte tijd gewerkt in een ploeg die Unie soldaten begroef waarvan de lichamen naar Washington werden vervoerd. Het verplegen van de afschuwelijk gewonden was voor Burroughs even weerzinwekkend als het hanteren van verminkte lijken, en hij gaf zijn baan in de ziekenhuizen al snel op. Maar Burroughs en Whitman, die hem al snel “Jack” begon te noemen, hadden een blijvende vriendschap opgebouwd.

Whitman moedigde Burroughs aan een literatuur over de natuur te ontwikkelen, die wetenschappelijk nauwkeurig was in zijn waarnemingen en feitelijkheid en tegelijkertijd poëtisch in zijn lofzang op de natuur. Onder leiding van Whitman ontwikkelde Burroughs zich als schrijver en begon stukken te verkopen aan tijdschriften terwijl hij werkte als klerk voor het Ministerie van Financiën en later als controleur van banken. Burroughs beïnvloedde op zijn beurt Whitman door Whitmans oog voor precieze details bij het observeren van de natuur aan te scherpen.

Ondanks dat hun verkering volkomen kuis was geweest, was John’s aantrekkingskracht tot de slanke, aantrekkelijke Ursula North krachtig erotisch geweest, misschien zelfs uitsluitend erotisch. Op hun huwelijksnacht echter, viel de vrome religieuze Ursula op haar knieën aan de kant van het bed dat zij voor het eerst zouden delen en drong er bij John op aan om samen met haar te bidden. Na vijf moeilijke huwelijksjaren raadpleegde Ursula predikanten in Olive, haar geboortestad in de Catskills, en concludeerde dat de seksuele eisen van haar man immoreel en onverdraaglijk waren. Zij schreef een scheiding voor van twee maanden, juli en augustus van 1862, zodat John kuisheid kon leren waarderen. De scheiding duurde echter tot februari 1864, tegen die tijd had John niet de waarde van kuisheid geleerd, maar eerder het gemak van het vinden van inschikkelijk vrouwelijk gezelschap. Zelfs na hun hereniging bleef John ontrouw.

Whitman koos de kant van Ursula. Hij vertelde John dat zijn “baldadigheid” de enige fout was in een verder mooi en bewonderenswaardig karakter. Wat Ursula’s seksuele onbereidheid betreft, gaf Whitman John de schuld omdat hij Ursula niet voldoende had weten te inspireren om van hem te houden. Whitman bezocht de eenzame Ursula vaak wanneer John’s baan als bankcontroleur hem dwong te reizen, zoals vaak het geval was. In 1873 hielden de bezoeken van Whitman plotseling op als gevolg van een beroerte die hij had gehad; Ursula werd toen op haar beurt een frequent bezoeker van de zieke dichter, bracht hem eten en nam hem mee uit voor koetsritjes. Zij bood hem zelfs een kamer aan in het huis van de Burroughs in Washington op 1332 V Street, welk aanbod Whitman op prijs stelde maar afwees.

Burroughs’ eerste werk over Whitman was Notes on Walt Whitman (1867). Het werk werd zo uitvoerig herzien en herschreven door Whitman zelf dat het terecht als een gezamenlijke inspanning moet worden beschouwd. Hierin zien we Whitman zijn publieke persoonlijkheid vormgeven, zelfs ten koste van een nauwkeurige biografie; Whitman zou bijvoorbeeld naar het westen van de Verenigde Staten gereisd hebben, hoewel zijn eerste reis in feite tientallen jaren later plaatsvond.

In Whitman, A Study (1896), zijn tweede grote werk over de dichter is Burroughs, zoals altijd, de discipel van Whitman, maar hij richt zijn naturalistische oog op Whitman als een origineel specimen: een dichter wiens werk de gebruikelijke categorieën van kunst overstijgt, die evenzeer de profeet als de dichter is. Whitman werd algemeen aangevallen vanwege zijn gebrek aan artistieke polijsting en literaire verfijning; Burroughs en anderen verdedigden hem tegen deze beschuldigingen door op hun beurt de beperkingen van “het literaire” aan te vallen.”

In 1901, negen jaar na de dood van Whitman, ontmoette John Burroughs de grote liefde van zijn leven, Clara Barrus, die als arts verbonden was aan het psychiatrisch staatsziekenhuis in Middletown, New York. Zij schreef Burroughs een bewonderende brief en hij nodigde haar uit hem te bezoeken op Slabsides, zijn “kluizenaarsverblijf” ongeveer anderhalve kilometer van Riverby, het huis dat hij aan de oever van de Hudson had gebouwd. Barrus was 33, Burroughs 64; hij noemde haar “Whtimanesque”, een “nieuwe vrouw” die zowel zijn intellectuele gelijke als zijn geliefde was. Ze werd zijn inwonende metgezel na Ursula’s dood in 1917, en vervolgens zijn literaire uitvoerder en biograaf.