Maak kennis met de spinnenmoeder die een maaltijd van zichzelf maakt
Wie ook de opvoedboeken voor Stegodyphus lineatus spinnen schrijft, zou waarschijnlijk een carrièreswitch moeten overwegen. We zijn allemaal voor toegewijd moederschap, maar deze spinachtigen gaan wel wat ver (en laten het harde werk van moeders overal ontoereikend lijken). Ik stel me zo voor dat een uittreksel uit zo’n opvoedingsboek ongeveer als volgt zou luiden:
Een uitgebalanceerd dieet is essentieel, regelmatige porties braaksel zullen je spinnetjes helpen gezond en sterk op te groeien (als je het aanhankelijke type bent, kots dan op je gezicht en kijk hoe je engeltjes jokken om een plekje bij de voeding!) Maar onthoud: gezichtsbraaksel is niet genoeg – laat je baby’s je buik doorboren en vul hun dieet aan met een smakelijk mengsel van je eigen ingewanden. Eiwit is van vitaal belang.
Een studie gepubliceerd in het Journal of Arachnology van april verklaart hoe de lichamen van Stegodyphus lineatus moeders langzaam afbreken om een voedzame maaltijd te worden om de vraatzuchtige eetlust van haar jongen te stillen. De spinnejongen beginnen hun leven ingekapseld in wat lijkt op een mini zijden hockey puck aan één kant van het web. Mama spinnetje vult de puck met ongeveer 80 gelige eitjes die ze in een spinnengrot verstopt. Als de eitjes uitkomen, doorboort ze de zijde om ze vrij te laten (alhoewel, als ze wist wat haar te wachten stond, zou ze ze misschien laten zitten). Nadat ze haar broedsel heeft vrijgelaten, stopt ze met eten … voor de rest van haar leven. In de volgende twee weken braakt de moeder een doorzichtige vloeistof uit die bestaat uit haar laatste maaltijden, vermengd met een beetje van haar eigen ingewanden.
En om het nog wat vreemder te maken, braakt ze niet beleefd een maaltijd uit aan de eetkamertafel van de spin. Oh nee. In plaats daarvan laat ze de leven-gevende vloeistof uitspuwen op haar gezicht, en verandert haar gezicht in een all-you-can-eat buffet voor de bleekgekleurde jongeren (dineren etiquette is geen big deal in spider kringen).
Terwijl mama spin ongeveer 41 procent van haar lichaamsmassa uitbraakt om haar hongerige nakomelingen te voeden, vult gezichtsbraaksel niet helemaal de leemte voor de groeiende spinnejongen … dus mogelijk op uitnodiging van mama, gaan de baby’s een stap verder door haar buik te doorboren en haar ingewanden in de loop van een paar uur leeg te zuigen. “Ze doet geen poging om te ontsnappen,” zegt de auteur van de studie Mor Salomon.
Al vroeg in de voeding “als je een poot aanraakt, trekt ze die terug … ze leeft zeker nog,” zegt Salomon. Maar het moederschap is in dit geval fataal, en aan het eind van de beproeving sterft de spinnenmoeder, een magere vijf procent van haar oorspronkelijke lichaamsmassa achterlatend. Organen worden op een systematische manier ontbonden als ze vervangbaar worden. Haar baby’s zijn net kleine seriemoordenaars, die hun slachtoffer tot het bittere eind in leven houden. Ga maar, kleine Hannibals.
Extreme moederzorg zoals deze is niet ongewoon – regurgitatie en matriphagy (kauwen op moeder) is tot nu toe waargenomen bij alle spinnen in de Eresidae familie die zijn bestudeerd. Volgens een andere studie van Salomon en Lubin, eten Stegodyphus dumicola broedsels zelfs niet-broedende vrouwtjes op, waardoor ze veranderen in offertantes die de kleine spinnetjes op weg helpen.
Maar wat de moeders van Stegodyphus lineatus extra speciaal maakt, is dat ze al beginnen met de voorbereiding van hun morbide ‘babyformule’ voordat hun eitjes zelfs maar zijn uitgekomen. De nieuwe studie toont aan dat de middendarm van de spin begint af te breken terwijl ze haar toekomstige broedsel bewaakt, dus tegen de tijd dat de jongen uit hun zijdeachtige hockey puck tevoorschijn komen, heeft ze al een vloeibaar darmkanaal dat geschikt is voor baby spinnen monddelen. De volgende twee weken blijft haar lichaam zich afbreken ter voorbereiding op het ultieme offer.
“Dit is de eerste demonstratie van het mechanisme dat ten grondslag ligt aan suïcidale moederzorg bij een geleedpotige,” aldus de studie.
In een poëtische draai, blijft het hart van moeder tot het einde toe bestaan. Over een treffende metafoor voor het moederschap gesproken: ze offert bijna alles op, en laat alleen haar hart achter. Je kunt dit niet verzinnen.