Hoe u kunt zien of iemand tegen u liegt, volgens onderzoekers
Als u beweert dat u nooit liegt, dan bent u een leugenaar.
Die leugentjes om bestwil glippen er vaker uit dan u denkt: Een studie wees uit dat Amerikanen gemiddeld 11 leugens per week vertellen. Uit ander onderzoek blijkt dat dit aantal aan de voorzichtige kant is. Een studie gepubliceerd in het Journal of Basic and Applied Social Psychology wees uit dat 60 procent van de mensen geen 10 minuten kan zonder minstens één keer te liegen. En het wordt nog erger: Degenen die wel hebben gelogen, hebben tijdens dat korte gesprek gemiddeld drie leugens verteld.
Waarom doen we het?
In een onderzoek onder meer dan 100 afgestudeerde psychologiestudenten die momenteel of eerder in therapie zijn, ontdekte Leslie Martin, PhD, van het counselingcentrum van Wake Forest University, dat van de 37 procent die meldde te liegen, de meesten dit deden “om zichzelf op de een of andere manier te beschermen – meestal om schaamte of verlegenheid te vermijden, om pijnlijke emoties te vermijden en om te voorkomen dat ze worden veroordeeld.”
60 procent van de mensen kan geen 10 minuten zonder minstens één keer te liegen.
Je weet wel, als je te moe bent om te gaan brunchen en dus beweert dat je een maagprobleem hebt of als je je baas vertelt dat je treinproblemen had terwijl je je eigenlijk gewoon verslapen hebt. Dan zijn er nog de kleine leugentjes die we pro-sociale leugens noemen en waarvan we als kind leren dat ze onschuldig zijn. (Oma vertellen dat je de nieuwe trui leuk vindt, terwijl je hem eigenlijk haat, of je vrouw vertellen dat ze er geweldig uitziet in die outfit, terwijl je eigenlijk vindt dat ze er een beetje aan de zware kant uitziet.)
Het probleem met deze kleine leugens – die in eerste instantie onschuldig zijn – is dat ze de neiging hebben om een sneeuwbaleffect te hebben.
Een studie gepubliceerd in het tijdschrift Nature Neuroscience ontdekte dat liegen een glibberige helling is: Wanneer mensen kleine leugens vertellen, worden de hersenen ongevoelig voor het schuldgevoel dat oneerlijkheid gewoonlijk veroorzaakt.
Basically, hoe meer je liegt, hoe gemakkelijker het is om het te doen, en hoe groter de leugens worden.
Hoe goed zijn we in het detecteren van leugens?
De kans is groot dat je vrij vaak leugens rondstrooit. Maar weet u wanneer u wordt bedrogen?
Het blijkt dat we best goed zijn in het herkennen van leugenaars, maar dat we onszelf er uiteindelijk uitpraten. Uit onderzoek, gepubliceerd in Psychological Science, blijkt dat we allemaal een voorgeprogrammeerd instinct hebben om leugenaars op te sporen, maar dat dit vaak wordt overruled door ons bewustzijn.
“Hoewel mensen leugenaars niet bewust kunnen onderscheiden van waarheidssprekers, hebben ze wel een gevoel, op een minder bewust niveau, wanneer iemand liegt,” zeggen de auteurs. Het zijn onze bewuste vooroordelen en besluitvormingsvaardigheden die het natuurlijke vermogen om bedrog te ontdekken, in de weg staan.
Onderzoek toont aan dat onze nauwkeurigheid om waarheden van leugens te onderscheiden slechts 53 procent is – niet veel beter dan het opgooien van een munt.
Uit een grote meta-analyse is gebleken dat de algemene nauwkeurigheid bij het onderscheiden van waarheden van leugens slechts 53 procent is – niet veel beter dan het opgooien van een muntje, merken de auteurs, psychologen Charles Bond, PhD, van de Texas Christian University, en Bella DePaulo, PhD, van de University of California, Santa Barbara, op.
En het lijkt erop dat we allemaal even slecht zijn in het herkennen van waarheden: Een studie uit 2014 wees uit dat emotioneel intelligente individuen gemakkelijker worden gedupeerd door leugenaars.
Hoewel het laten gaan van deze kleine witte leugens niet van levensbelang is (en eerlijk gezegd, we zijn misschien beter af als we niet weten of onze collega onze outfit haat), er zijn ernstiger situaties waarin het doorlichten van leugens een belangrijke vaardigheid is. Stel dat je een onderliggend vermoeden hebt dat je echtgenoot ontrouw is, of dat je kind misschien achter je rug om gevaarlijke activiteiten onderneemt.
Gelukkig zijn er actieve stappen die we kunnen nemen om onze leugendetectieradar te verbeteren. Volgens gedragsdeskundigen en professionele ondervragers, is de sleutel om te kijken in plaats van te luisteren. Je kunt een leugen misschien niet horen, maar je kunt een leugenaar wel herkennen door je bewust te zijn van deze non-verbale signalen.
5 stappen om een menselijke leugendetector te worden
- Stel een basislijn vast
“In de wereld van gedragsanalyse zijn basislijnwaarnemingen het geheel van waarnemingen van non-verbale kenmerken zonder de introductie van stressoren en triggers. De meeste basislijnmetingen moeten worden gekalibreerd tijdens een niet-confronterend gesprek,” zegt Roger Strecker, Sr., een getrainde gedragsanalyse interviewer/verhoorder met meer dan 30 jaar ervaring in de rechtshandhaving, die nu de CEO is van Ternion Risk Mitigation Group.
Het is vooral gemakkelijk om een basislijn van gedrag vast te stellen voor degenen met wie je een nauwe band hebt, zoals echtgenoten, kinderen en vrienden.
“Als je visueel gedrag gebruikt om de geloofwaardigheid te meten van iemand die je kent, heb je ook het voordeel van een basislijn. Sommige mensen, bijvoorbeeld, zullen je nooit in de ogen kijken. Voor anderen is elke interactie een stare down,” schreef Wendy L. Patrick, Ph.D., loopbaanadvocaat, gedragsdeskundige en auteur van auteur van “Red Flags: How to Spot Frenemies, Underminers, and Ruthless People.” “Weten hoe iemand normaal gesproken kijkt (of niet) tijdens een persoonlijke interactie kan helpen bij het beoordelen van de betekenis van afwijkingen van de norm.
- Study the eyes
Ze zeggen dat onze ogen het venster naar onze ziel zijn – en als het gaat om het spotten van een leugenaar, kan het bestuderen van het portaal u naar de waarheid leiden.
Uit een onderzoek onder mensen in 58 landen bleek dat de afkeer van de blik het gedrag was dat de meeste mensen in verband brachten met bedrog. Maar is hier iets van waar?
Onderzoekers zeggen van niet.
De wetenschap toont aan dat leugenaars oogcontact niet vaker vermijden dan mensen die de waarheid vertellen. Het belangrijkste om naar te kijken bij oogbewegingen is afwijking van hun basislijn.
“We kijken altijd naar de afwijking van de basislijn analyse, wat de ondervraagde ook vertoont met betrekking tot oogcontact, focus en zelfs verwijding of vernauwing van de pupillen worden beoordeeld,” zegt Strecker. “Als het oogcontact constant was aan het begin van het gesprek en vervolgens veranderde toen een stressfactor of triggervragen werden ingebracht, moet dit worden opgemerkt als een kenmerk dat een bedrieglijke reactie zou kunnen zijn.”
Hij merkt ook op dat hoe snel of langzaam iemand knippert (en hoe dat verandert ten opzichte van hun basislijn wanneer ze iets zeggen waarvan je vermoedt dat het een leugen is) van cruciaal belang is om te observeren.
Het voorbehoud komt wanneer er een zeer hoge inzet mee gemoeid is – zeg, vreemdgaan in een relatie of iets doen op kantoor dat je je baan kan kosten. In deze situaties blijkt uit sommige onderzoeken dat de afkeer van de blik verband houdt met bedrog.
- Kijk naar “micro-expressies”
Onderzoek uit het laboratorium voor forensische psychologie van Stephen Porter aan de Dalhousie University heeft uitgewezen dat het gezicht de ware emotie van de bedrieger verraadt – door kortstondig te “barsten” en uitingen van de ware emotie naar buiten te laten lekken.
Wanneer mensen de opdracht kregen om te liegen, waren de onderzoekers in staat om zeldzame “micro-expressies” te onderscheiden, flitsen van ware emotie die kortstondig, van een vijfde tot een 25ste van een seconde, op hun gezicht te zien zijn.
“Het gezicht en zijn musculatuur zijn zo complex – zo veel complexer dan ergens anders in ons externe lichaam,” zegt Leanne ten Brinke, een afgestudeerde student experimentele psychologie die meewerkte aan het onderzoek. “Er zijn een aantal spieren in het gezicht die je niet kunt controleren … en die spieren zullen niet worden geactiveerd bij afwezigheid van echte emotie – je kunt het gewoon niet doen.”
Het gezicht zal de ware emotie van de bedrieger verraden – kort “kraken” en vertoningen van ware emotie laten uitlekken.
Porter voegt eraan toe dat als iemand een echt grote leugen vertelt met ernstige gevolgen, het gezicht het bedrog zeker zal onthullen. “Omdat je, in tegenstelling tot lichaamstaal, niet kunt controleren of volledig kunt beheersen wat er op je gezicht gebeurt. Dit onderzoek was de eerste gedetailleerde experimentele demonstratie van de geheimen die worden onthuld wanneer mensen een ‘vals gezicht’ opzetten, waarbij verschillende universele emoties worden gefingeerd of geremd.”
Deze minuscule scheurtjes die minder dan een vijfde van een seconde duren, kunnen emoties lekken die iemand wil verbergen, zoals woede of schuldgevoel. Experts wijzen er wel op dat tekenen van emotie niet per se tekenen van schuld zijn, maar ze kunnen je wel een kijkje geven in onderliggende emoties die iemand misschien verbergt.
“De gezichtsuitdrukking lijkt te barsten en een andere emotie lekt op het gezicht, hoe kort ook,” zegt ten Brinke. “Als je zo’n gezichtsuitdrukking ziet, moet je doorvragen om erachter te komen waarom de persoon zich zo voelt.”
- Spot een nepglimlach
Volgens de meta-analyse van DePaulo drukken leugenaars hun lippen vaker op elkaar, waardoor hun glimlach er geforceerd of gespannen uitziet.
Maar het gaat niet alleen om de lippen – het is de mond-oog combo die de sleutel is in het spotten van een leugenaar.
“Een waarheidsgetrouw persoon lacht met zijn hele gezicht, zoals de beroemde Mona Lisa,” zegt Patrick. “Kraaienpootjes duiden op eerlijkheid.”
Zij benadrukt dat, hoewel we de neiging hebben om mensen te wantrouwen die scheel kijken, oogcontact verbreken of je helemaal niet in de ogen willen kijken, er genoeg onschuldige verklaringen voor zijn, of ze nu verlegen, nerveus of sociaal onhandig zijn. Dus focussen op iemands ogen wanneer ze glimlachen is een geweldige manier om deze andere verklaringen uit te sluiten.
Er zijn zeven menselijke emoties, zegt Stecker: woede, geluk, verdriet, angst, verrassing, walging en minachting. Deze komen in het spel wanneer iemand een glimlach forceert.
“We kijken nu naar de ‘gemengde uitdrukking,’ waarbij de onderste helft van het gezicht de secundaire menselijke emotie vertoont en het bovenste gezichtskwadrant de primaire menselijke emotie vertoont,” zegt Strecker. “De echte glimlach zal overeenkomende onderste en bovenste hemisferen van het menselijk gezicht vertonen, die overeenkomen en zal aantoonbaar worden gecatalogiseerd als gelukkig.” Bij een nepglimlach is er een ontkoppeling tussen de ogen en de mond. “De bovenste hemisfeer of gebieden rond de ogen kunnen minachting, woede of afkeer uitstralen,” legt hij uit.
- Let op tekenen van stress
Dus je bent er vrij zeker van dat je vriend, baas of familielid zojuist in je gezicht heeft gelogen. Je besluit druk op hem of haar uit te oefenen en om opheldering te vragen over de uitspraak. De kans is groot dat er een aantal fysieke verschuivingen zullen zijn die je een hint kunnen geven over hun ongemak.
Aanraking van het gezicht is een ‘fopspeen’ en heeft een kalmerend effect op een brein onder stress.
“De limbische en basale ganglia systemen zijn twee kritieke onderdelen van het menselijk brein die de verwerking van stress en zichtbare non-verbale misleidingsattributen die mensen vertonen controleren,” zegt Strecker. “Niet algemeen bekend is dat wanneer het menselijk brein onder stress staat, de hersentemperatuur stijgt en vaak zichtbaar wordt als transpiratie op het voorhoofd of de bovenlip van het gezicht. Aanraking van het gezicht is een ‘fopspeen’ en heeft een kalmerend effect op een anders onder stress staand brein. Voetgetik of fidgety handen (wanneer tijdens de baseline hun handen, benen en voeten goedaardig waren) moeten worden opgemerkt.”
Natuurlijk is dit afhankelijk van de baseline – sommige mensen hebben gewoon de gewoonte om met hun haar te woelen of hun gezicht aan te raken. Maar Strecker zegt alert te zijn op veranderingen in de snelheid van knipperen, slikken, gezichtshanden wrijven, geeuwen, haardraaien of de snelheid van ademhalen – alle acties die erop kunnen wijzen dat er een leugen aan de gang is.
MORE FROM BETTER
- Wat is gaslighting?
- Energievampieren putten je mentaal uit. Hier is hoe je ze kunt vermijden.
- 5 soorten kantoor eikels: Bent u een van hen?
Wilt u meer tips zoals deze? NBC News BETTER is geobsedeerd door het vinden van gemakkelijkere, gezondere en slimmere manieren om te leven. Meld je aan voor onze nieuwsbrief en volg ons op Facebook, Twitter en Instagram.