Stelt u zich eens voor dat we iemand hebben overgebracht van de in wezen fossiele-brandstofvrije omgeving van driehonderd jaar geleden naar die van vandaag, die fundamenteel is gevormd door steenkool, olie en aardgas. En stel dat we hem dan meenemen op een rondleiding door de moderne wereld, goed en slecht, schoon en vuil. Wat zou hij denken over ons milieu?

Ik noem onze bezoeker Thomas, ter ere van Thomas Newcomen, een van de pioniers van de stoommachine, die in 1712 werd uitgevonden, bijna precies driehonderd jaar geleden.

Thomas’ reactie zou ongeloof zijn dat zo’n schoon, gezond milieu kan bestaan.

“Hoe is dit mogelijk?” zou hij vragen. “De lucht is zo schoon. Waar ik vandaan kom, ademen we de hele dag rook in van het vuur dat we in onze oven moeten stoken.”

“En het water. Overal waar ik kom, is er water dat zo goed smaakt, en het is allemaal veilig om te drinken. Op mijn boerderij halen we ons water uit een beekje dat we delen met dieren, en mijn kinderen worden altijd ziek.”

“En het weer. Het is niet veel anders, maar je bent er veel veiliger voor. Je kunt een knop omzetten om het koel te maken als het warm is en warm als het koud is.”

“En je moet me vertellen, wat is er gebeurd met alle ziektes? Waar ik vandaan kom, hebben we overal insecten die ons ziek maken – mijn buurman’s zoon stierf aan malaria-en je lijkt hier niets van dat alles te hebben. Wat is je geheim?”

Ik zou hem vertellen dat het geheim zijn uitvinding was: een methode om een geconcentreerde, opgeslagen, overvloedige energiebron om te zetten in goedkope, overvloedige, betrouwbare energie, zodat we machines konden gebruiken om onze gevaarlijke natuurlijke omgeving om te zetten in een veel gezondere menselijke omgeving.

Zoals elke regio van de wereld, in zijn onontwikkelde staat, vol is van klimaatgevaren (excessieve koude, excessieve hitte, gebrek aan regenval, teveel regenval), zo is elke regio van de wereld vol van andere milieugevaren voor onze gezondheid, zoals ziektedragende insecten, gebrek aan afvalverwijderingstechnologie, ziektedragende dieren, ziektedragende gewassen, met bacteriën gevuld water, aardbevingen, en tsunami’s. De natuur geeft ons niet eens echt schone lucht, want om te leven hebben we altijd een soort vuur nodig gehad, en gedurende het grootste deel van de geschiedenis moesten we rook inademen van buitenvuren of, toen we eenmaal het voordeel van echt onderdak hadden, van binnenvuren, waar de rook nog erger was, maar de warmte het waard was.

Om deze gevaren voor het milieu te overwinnen moeten we een veel gezondere en duurzamere omgeving ontwikkelen. Ontwikkeling is de transformatie van een niet-menselijke omgeving in een mensvriendelijke omgeving met behulp van hoogenergetische machines. Ontwikkeling betekent waterzuiveringssystemen, irrigatie, synthetische meststoffen en pesticiden, genetisch verbeterde gewassen, dammen, zeeweringen, verwarming, airconditioning, stevige huizen, drooggelegde moerassen, centrale elektriciteitscentrales, vaccinatie, farmaceutica, enzovoort.

Of course, development and the fossil fuel energy that powers it carries risks and creates by-products, such as coal smog, that we need to understand and minimize, but these need to be viewed in the context of fossil fuels’ overall benefits, including their environmental benefits. En het blijkt dat die voordelen veel, veel zwaarder wegen dan de negatieve – en de technologie wordt steeds beter in het minimaliseren en neutraliseren van die risico’s.

Hoeveel van een positief verschil maakt fossiele brandstofenergie voor de milieukwaliteit? Laten we eens kijken naar de moderne trends op drie belangrijke gebieden van milieukwaliteit: water, sanitaire voorzieningen en lucht.

Hier is de waterkwaliteit-gemeten aan de hand van het percentage van de wereldbevolking met “toegang tot verbeterde waterbronnen.”

Bronnen: BP , Statistical Review of World Energy 2013, Historical data workbook; Wereldbank, World Development Indicators (WDI) Online Data, april 2014. Grafiek oorspronkelijk verschenen in The Moral Case for Fossil Fuels.

We moeten van nature gevaarlijk of onbruikbaar water omzetten in bruikbaar water door bruikbaar water te verplaatsen, onbruikbaar water te zuiveren, of zeewater te ontzilten. En daar is betaalbare energie voor nodig.

Als u nu uw kraan zou opendraaien, zou u naar alle waarschijnlijkheid een glas kunnen vullen met water waarvan u niet bang zou zijn het te drinken. Bedenk hoe dat water bij u is gekomen: Het kwam bij u thuis via een ingewikkeld netwerk van plastic (olie) of koperen leidingen, afkomstig uit een enorme opslagtank van metaal en plastic. Voordat het zelfs maar bij de distributietank aankwam, ging uw water door een enorme, hoogenergetische zuiveringsinstallatie waar het werd behandeld met complexe synthetische chemicaliën om giftige stoffen zoals arsenicum, lood of kwik te verwijderen. Daarvoor werd het water gedesinfecteerd met chloor, ozon of ultraviolet licht om mogelijk schadelijke biologische organismen te doden. En om al deze stappen efficiënt te laten verlopen, moet de pH-waarde van het water worden aangepast, met chemicaliën als kalk of natriumhydroxide.

Natuurlijk water is zelden zo bruikbaar. Het grootste deel van de onontwikkelde wereld moet het doen met natuurlijk water, en de resultaten zijn afschuwelijk. Miljarden mensen moeten zich behelpen met water dat hoge concentraties zware metalen, opgelost waterstofsulfidegas (dat een rotte-eierengeur veroorzaakt) en ontelbare ziekteverwekkers bevat, die nog steeds miljoenen levens per jaar eisen. Het is een grote overwinning voor iedereen die toegang krijgt tot het soort water dat we elke dag als vanzelfsprekend beschouwen – een overwinning waar fossiele brandstoffen een groot deel van de eer voor verdienen.

Sanitatie

Historisch gezien is het onvermogen om effectief met ons eigen lichaamsafval om te gaan een van de grootste bedreigingen voor de menselijke gezondheid geweest. Tot op de dag van vandaag eist het een enorme tol van mensenlevens over de hele wereld. Cholera bijvoorbeeld is een bacteriële ziekte die wordt overgebracht door het eten van voedsel of water dat is besmet met menselijke uitwerpselen. Het gif dat deze bacteriën produceren, remt het vermogen van het lichaam om voedsel en water op te nemen, wat zeer snel de dood door uitdroging kan veroorzaken. Wereldwijd worden jaarlijks meer dan honderdduizend mensen ziek door cholera. (Denk daaraan als je milieuactivisten hoort praten over “harmonie met de natuur” – d.w.z. harmonie met al onze roofdieren, hun afval, en ons afval). Maar cholera is zo goed als uitgeroeid in de geïndustrialiseerde wereld.

Hier is het grote plaatje van sanitaire voorzieningen – het percentage van onze wereldbevolking dat toegang heeft tot verbeterde sanitaire voorzieningen, volgens de Wereldbank.

Bronnen: BP, Statistical Review of World Energy 2013, Historical data workbook; Wereldbank, World Development Indicators (WDI) Online Data, april 2014. Grafiek oorspronkelijk verschenen in The Moral Case for Fossil Fuels.

Merk op dat in 1990 nog niet de helft van de wereld beschikte over “verbeterde sanitaire voorzieningen”. De toename tot tweederde in slechts enkele decennia is een prachtige prestatie, maar er is nog veel meer ontwikkeling nodig om ervoor te zorgen dat iedereen een fatsoenlijke, sanitaire omgeving heeft.

Deel van de manier waarop we sanitaire problemen hebben opgelost, is door het vermogen van de geïndustrialiseerde wereld om al het water dat mensen zouden kunnen consumeren grondig te ontsmetten met behulp van hoogenergetische machines. Net zo belangrijk is dat we aparte watersystemen hebben gecreëerd voor rioolwater. In het verleden was het riool van een persoon, althans gedeeltelijk, verbonden met zijn drinkwater. Dit was zelden opzettelijk, en vroege beschavingen hebben rioleringssystemen aangelegd om menselijk afval te isoleren, maar natuurlijke, onbeperkte waterstromen leiden gewoonlijk tot een zekere mate van vermenging tussen het menselijk afval en de dichtstbijzijnde zoetwaterbron – vooral naarmate meer en meer mensen zich groeperen.

Heden ten dage wordt rioolwater niet alleen gescheiden gehouden van schoon water, maar wordt het ook op grote schaal behandeld om de gevaarlijkste elementen onschadelijk te maken, zodat het veilig kan worden verwijderd, in sommige gevallen als meststof kan worden gebruikt of zelfs, dankzij de nieuwste technologie, in drinkwater kan worden omgezet. De technologie van de rioolwaterzuivering is een andere vooruitgang die door de industrialisatie mogelijk is gemaakt, en het is weer een energie-intensief proces voor de transformatie van ons milieu.

Wilt u een meer sanitaire omgeving voor mensen over de hele wereld? We hebben meer goedkope, betrouwbare energie uit fossiele brandstoffen nodig.

Lucht

De meesten van ons hebben wel eens bij een kampvuur gezeten, wanneer de wind van richting verandert en de rook in ons gezicht blaast, juist op het moment dat we een teug adem nemen. Het resultaat is een onaangename ervaring: een paar scherpe hoestbuien, samen met wat prikken in de ogen en in de keel. Voor ons is het een tijdelijke ergernis. Voor miljarden mensen over de hele wereld is het een alledaagse ervaring.

Stelt u zich eens voor dat de enige manier om het gevaar van kou te vermijden – historisch gezien is kou een veel grotere moordenaar dan warmte – zou zijn om elke dag van het jaar een vuurtje in uw huis aan te steken. Je zou dingen kunnen doen om de hoeveelheid rook die je inademt te verminderen door een schoorsteen te gebruiken en ramen open te zetten (hoewel dat ten koste gaat van het binnenlaten van kou), maar het feit blijft dat je elke dag een enorme hoeveelheid rook zou inademen. Voor veel mensen is dat vandaag de dag de keuze: rokerige lucht inademen, of kou lijden.

Heden ten dage is het idee van het gebruik van een vuur om routinematig onze woningen te verwarmen de meesten van ons vreemd. Moderne huizen worden verwarmd met geavanceerde ovens die de lucht in een machine verwarmen en vervolgens de warme lucht naar verschillende plaatsen in het huis sturen. De verwarming gebeurt meestal ofwel met schoonbrandend aardgas, in welk geval de oven een afvoersysteem heeft om afval van de verbranding te verwijderen, of met elektrische verwarmingselementen die worden aangedreven door meestal ver weg gelegen schoorstenen (die zelf de luchtverontreiniging minimaliseren door deeltjes hoger in de lucht te verdunnen en te verspreiden).

De combinatie van geavanceerde machines en goedkope, betrouwbare energie heeft het verwarmen van huizen tot zo’n triviale zaak gemaakt dat de meesten van ons nooit hebben nagedacht over het verband met het zuiveren van de lucht die we elke dag inademen. En toch stellen aardgasovens ons in staat te genieten van alle voordelen van het hebben van een warme plek om te wonen zonder de nadelen van rokerige, giftige lucht die onze voorouders voor hetzelfde voorrecht zouden hebben moeten verdragen.

Al deze voordelen gelden, niet alleen bij het verwarmen van onze huizen, maar ook bij het koken van ons voedsel. Verontreiniging binnenshuis door primitieve kookmethoden is een groot wereldwijd probleem, en het gebruik van fossiele brandstoffen kan helpen dit op te lossen.

We moeten al deze luchtreinigende voordelen in overweging nemen wanneer we de luchtverontreinigingsrisico’s van fossiele brandstoffen in overweging nemen.

En technologie maakt deze risico’s steeds kleiner. Verhalen over ongebreidelde smog in Chinese steden doen vrezen dat de situatie daar en in elk ander land dat industrialiseert onvermijdelijk erger zal worden. Gelukkig illustreert onze ervaring in de Verenigde Staten dat het geleidelijk beter kan worden.

Hier nog eens een grafiek van de luchtverontreinigingstendensen in de Verenigde Staten gedurende de laatste halve eeuw. In de afbeelding zijn de totale emissies weergegeven van wat de EPA classificeert als zes belangrijke verontreinigende stoffen die afkomstig kunnen zijn van fossiele brandstoffen. Let op de dramatische neerwaartse trend in de uitstoot, ook al gebruiken we meer fossiele brandstoffen dan ooit.

Bron: U.S. EPA National Emissions Inventory Air Pollutant Emissions Trends Data. De grafiek is oorspronkelijk verschenen in The Moral Case for Fossil Fuels.

Hoe is dit bereikt? Boven alles, door het gebruik van anti-vervuilingstechnologie om zo veel mogelijk van de positieve effecten van fossiele brandstoffen en zo weinig mogelijk van de negatieve effecten te krijgen.

The Big Picture

Het totale effect van fossiele brandstoffen op de kwaliteit van het milieu is enorm positief. En meer fundamenteel, het effect op de menselijke gezondheid is enorm positief. Fossiele brandstoffen helpen ons niet alleen ons milieu ten goede te veranderen, maar zij helpen ons ook onszelf ten goede te veranderen door middel van gezondheidstechnologie.

Laten we eens kijken naar enkele belangrijke mondiale gezondheidstrends: kindersterfte, sterfte onder de vijf jaar, ondervoeding, en levensverwachting.

Bron: Wereldbank, World Development Indicators (WDI) Online Data, april 2014. De grafiek is oorspronkelijk verschenen in The Moral Case for Fossil Fuels.

Elke van deze grafieken vertegenwoordigt een verzameling echte mensen, van wie velen onlangs zijn versterkt door energie en van wie velen elke dag lijden door gebrek aan energie.

De wereldwijde levensverwachting bij de geboorte is gestegen van drieënzestig in 1980 tot zeventig in 2012. Het kindersterftecijfer op de planeet is gedaald van 115 naar 47 per 1.000 levendgeborenen. De zuigelingensterfte daalde in dezelfde periode van 80 naar 35 per 1.000 levendgeborenen. De incidentie van tuberculose, een infectieziekte die vooral arme mensen met weinig toegang tot moderne geneeskunde bedreigt, is gedaald van 147 per 100.000 inwoners in 1990, toen het record van de Wereldbank begint, tot 122 in 2012. Ondervoeding, gedefinieerd als het percentage kinderen onder de vijf jaar met een gewicht of lengte die significant onder het gemiddelde voor hun leeftijd ligt, is sinds 1990 constant in een significant tempo gedaald. De toegang tot elektriciteit en verbeterde waterbronnen, die basisindicatoren zijn voor menselijk welzijn, hygiëne en gezondheid in het algemeen, is ook gestegen.

De ontwikkelingslanden in de regio’s ten zuiden van de Sahara en Oost-Azië hebben bijzonder indrukwekkend gepresteerd; de Oost-Aziatische ontwikkelingslanden hebben nu een gemiddelde levensverwachting bij de geboorte van drieënzeventig jaar. Er is veel te danken aan energie op industriële schaal, voornamelijk fossiele brandstoffen. Zonder een grote hoeveelheid betaalbare energie zou de overgrote meerderheid van de mensen wier leven de afgelopen decennia drastisch is verbeterd, nog steeds in het donker zitten treuren om hun dode kinderen en vrienden, als die überhaupt al ooit waren geboren.

Vele energie-intensieve technologieën beïnvloeden onze algehele gezondheid op een positieve manier. Voedselproductie, moderne geneeskunde, en sanitaire voorzieningen vereisen goedkope, overvloedige, betrouwbare energie om ze beschikbaar en betaalbaar te maken voor zoveel mogelijk mensen.

Dit alles maakt deel uit van het grote plaatje van de invloed van fossiele brandstoffen op ons leven, onze gezondheid, en het milieu gezondheidsrisico’s van de natuur. Zoals alle vormen van energie hebben zij risico’s en bijproducten, maar zij geven ons ook de energie en de middelen om die schade te minimaliseren, te neutraliseren of zelfs ongedaan te maken. Meer in het algemeen, als gezondheid onze zorg is, liggen fossiele brandstoffen ten grondslag aan de voedsel- en medische zorgsystemen die hebben gezorgd voor de langste levensverwachting in de geschiedenis.

Als we kijken naar de invloed van fossiele brandstoffen op de kwaliteit van het milieu, zien we dat een vermeend negatief in feite een enorm positief is.

We hebben een keuze te maken. Zullen we fossiele brandstoffen gebruiken om het menselijk welzijn op alle gebieden van het leven, inclusief ons milieu, te maximaliseren? Of blijven we fossiele brandstoffen alleen door een negatieve bril zien, blind voor de enorme voordelen die we tot nu toe hebben gehad, en de enorme voordelen die in de toekomst kunnen komen?

Alex Epstein is oprichter van het Center for Industrial Progress en auteur van The Moral Case for Fossil Fuels. Klik hier om contact met hem op te nemen over vragen van de media, spreekbeurten, of iets anders.