Articles

De helderheidsfunctie van de witte dwerg

Witte dwergen zijn de laatste overblijfselen van sterren met een lage of middelmatige massa. Hun evolutie is in wezen een afkoelingsproces dat ∼ 10 Gyr duurt. Hun waargenomen eigenschappen geven informatie over de geschiedenis van het Melkwegstelsel, het gehalte aan donkere materie en een groot aantal andere interessante astrofysische problemen. Voorbeelden hiervan zijn een onafhankelijke bepaling van de geschiedenis van de lokale stervormingssnelheid, identificatie van de objecten die verantwoordelijk zijn voor de gerapporteerde microlensing-gebeurtenissen, beperkingen van de veranderingssnelheid van de gravitatieconstante, en bovengrenzen aan de massa van zwak interagerende massieve deeltjes. Om deze taken uit te voeren zijn de essentiële waarnemingsinstrumenten de lichtkracht- en massafuncties van witte dwergen, terwijl de theoretische instrumenten de evolutionaire sequenties van witte-dwergprogenitors zijn, en de corresponderende afkoelingssequenties van witte dwergen. In het bijzonder is de waargenomen witte dwerg lichtkracht functie de belangrijkste manifestatie van de witte dwerg afkoelingstheorie, hoewel andere relevante ingrediënten nodig zijn om theorie en waarnemingen te vergelijken. In dit overzicht geven we een samenvatting van de recente pogingen om empirisch de witte-dwerghelderheidsfunctie te bepalen voor de verschillende Galactische populaties. Wij bespreken ook de vertekeningen die de interpretatie ervan kunnen beïnvloeden. Tenslotte gaan we in op de theoretische ingrediënten die nodig zijn om de witte-dwerghelderheidsfunctie te modelleren, met speciale aandacht voor de resterende onzekerheden, en we geven commentaar op enkele toepassingen van de witte-dwerg-koeltheorie. Ook worden astrofysische problemen besproken waarvoor witte dwergsterren in de nabije toekomst een nuttige hefboom kunnen zijn.