Het magische moment

Terwijl velen zich richten op de winterzonnewende als een dag op de kalender, hebben we het eigenlijk over een heel specifiek moment dat bijna net zo snel voorbij is als het begonnen is.

De zonnewende markeert het punt waarop de Zon precies boven de Steenbokskeerkring staat, wat dit jaar zal gebeuren op zondag 22 december om 04:19 GMT.

De Zon staat stil

Zoals vele andere astronomische termen, komt het woord zonnewende uit het Latijn. Omdat de zon stil lijkt te staan aan de hemel wanneer ze de Steenbokskeerkring bereikt, werd het woord solstitium gebruikt, dat op zijn beurt is samengesteld uit de woorden sol (wat ‘zon’ betekent) en sistere (wat ‘stilstaan’ betekent).

De winter begint

De winterzonnewende markeert niet alleen de kortste dag van het jaar, maar ook de eerste dag van de winter in de astronomische kalender, terwijl we in de meteorologische kalender al drie weken in de winter zijn.

Negen uur donkerder

U weet waarschijnlijk wel dat de dag van de winterzonnewende de kortste dag van het jaar is, maar wist u dat het bijna negen uur korter is dan de langste dag van het jaar?

De zomerzonnewende in juni is net geen 16 uur en 38 minuten lang, terwijl op de dag van de winterzonnewende de lengte van de dag slechts 7 uur en 50 minuten is.

De vroegste zonsondergang

Logisch gezien zou je verwachten dat de vroegste zonsondergang op de kortste dag valt, maar de vroegste zonsondergang vindt eigenlijk een paar dagen eerder op de kalender plaats en dat heeft alles te maken met het feit dat onze klokken niet helemaal gelijk lopen met de baan van de aarde.

Het ware zonnepunt, het punt waarop de zon haar hoogste punt aan de hemel bereikt, vindt ongeveer 10 minuten eerder plaats dan wanneer onze klokken 1200 slaan, en het is deze discrepantie die betekent dat de zonsondergang ook iets later komt op de zonnewende.

Zonnewende en Kerstmis

Een van de vele festivals rond de zonnewende en de nachteveningen is het Scandinavische Jul-feest, met enkele rituelen die u waarschijnlijk beter kent dan u denkt.

Het 12-daagse festival rond de zonnewende is bij ons misschien beter bekend als Yule, en heeft geleid tot veel van onze bekendste kersttradities, zoals de kerstboom, de Yule-log en de kerstkrans.