Een heksenproces

“Gij zult een heks niet laten leven.” Exodus xxii, 18.

Het boek is eindelijk gearriveerd. Tegen een zwarte kaft staat de vergulde titel: “Geassocieerde Dochters van Vroeg-Amerikaanse Heksen, Rol van Voorouders.” Het is indrukwekkend om naar te kijken en ik moet toegeven dat de pagina’s iets meer bevatten dan alleen geschiedenis en genealogie. Er staat hier iets meer in.
Natuurlijk heb ik het doorgebladerd, me afvragend of mijn eigen familie er misschien in stond. Er worden meer dan 300 “heksen” genoemd en bij elke vermelding staan geboorte, dood, ouders, echtgenoot, kinderen, beschuldiging en referenties. Er is ook een handige index achterin. En het zal je verbazen hoeveel nationale figuren uit onze vroege Amerikaanse geschiedenis in dit boek voorkomen! John en Priscilla Alden, Ann Hutchinson….en voorouders van vele beroemde mensen. Maar hoe zit het met mijn eigen voorouders? vroeg ik me af.

Anne Hutchinson on Trial

De meeste van mijn vroege Amerikanen woonden in Virginia in deze periode. Dit genootschap (en dit boek) eert de voorouders van vrouwen die werden mishandeld tijdens de Heksenhysterie in koloniaal Amerika vóór 31 december 1699. Het bestrijkt alle kolonies, maar helaas is er niet veel overgebleven uit het zuiden omdat veel gerechtsgebouwen en archieven tijdens de Burgeroorlog werden vernietigd. Maar ik heb wel enkele lijnen uit New England en ik besloot die eens te bekijken.

Het eerste wat ik deed was de index openen en zoeken naar bekende namen. En er waren er een paar: Carter, Crawford, Harding, Hobbs, Jones, Taylor, Abbott, en Sanford. Hoe gek het ook lijkt, sommige van deze vroege families zijn het best gedocumenteerd. Maar niets leek te werken totdat ik bij de laatste naam op de lijst kwam: Sanford. En hier vond ik mijn “heksen.”

Ik reisde terug in de tijd naar een wereld van verraad en achterdocht. Niemand was veilig. Als je mooi was, had je je ziel aan de duivel verkocht. Als je in het bos danste, aanbad je Satan. Als je een genezer was, een zieneres, als je op de een of andere manier begaafd was, als je afwijkende meningen of overtuigingen had… was de kans groot dat je van hekserij werd beschuldigd. De beschuldigden werden gevangen gezet, berecht, getest, gemarteld en ofwel vrijgesproken ofwel ter dood gebracht. De gevangenisstraf was vreselijk. Sommigen werden van hun ziekbed gelicht en maandenlang opgesloten. Vrouwen baarden in deze gevangenissen, in boeien en in ketenen. Anderen stierven door de erbarmelijke omstandigheden voordat hun vonnis bekend werd gemaakt.

Heksen aan de schandpaal nagelen

Je kon altijd bekennen en dat zou je misschien wat tijd opleveren. Ze wilden dat u zou bekennen, om hun beschuldigingen te rechtvaardigen. Zo’n bekentenis zou echter je schuld en medeplichtigheid aan verschillende misdaden impliceren – vaak was die misdaad moord, want ongewone en onverklaarbare sterfgevallen (vooral die van kinderen) werden gewoonlijk aan “heksen” toegeschreven.

Mijn rol in dit verhaal begint in 1607, met Thomas Andrew Sanford, mijn tiende overgrootvader. De lijn is lang: Ikzelf, mijn vader, Ada Johanna Knuppel (mijn grootmoeder), Mary Winifred Chambless (mijn overgrootmoeder), Mary Virginia Brown (2e overgrootmoeder), Sarah Amanda Roberts (3e overgrootmoeder), Eliza Brown Lancraft (4e overgrootmoeder), Nathaniel Lancraft (5e overgrootvader), Sarah Jocelyn (6e overgrootmoeder), Abigail Abbott (7e overgrootmoeder), Anna Sanford (8e overgrootmoeder), Thomas Sanford (9e overgrootvader) Thomas Andrew Sanford (10e overgrootvader).

Mijn derde overgrootmoeder, Sarah Amanda Roberts

Ik heb nooit geweten dat Thomas Andrew Sanford bestond tot nu toe. Er zijn honderden sets grootouders in onze stambomen, maar dat maakt geen van hen minder belangrijk. Als slechts één van hen niet bestond, zouden wij niet bestaan. Het is een kwestie van wetenschap. Alles wat we zijn is het somproduct van elke persoon die ons is voorgegaan. Niets meer en niets minder. Sommige wetenschappers zeggen dat we misschien zelfs hun herinneringen dragen. Alles is vastgelegd in ons DNA. Zelfs onze herinneringen en levenservaringen. Zelfs de herinneringen en levenservaringen van onze voorouders.

Thomas Andrew werd geboren in Essex, Engeland, rond 1607/1608, als zoon van Ezekiel Sanford en Rose Warner. Hij kwam naar Amerika op de Arabella in maart 1631 en vestigde zich in Dorchester, Massachusetts. Uiteindelijk kreeg hij land in Milford, Connecticut, waar hij zich permanent vestigde. Thomas had een broer, Andrew, die ook naar Amerika kwam en zich vestigde in Hartford, Connecticut. Daarin ligt ons heksenverhaal.

Salem, dat dorp waarvan de naam synoniem is met heksenhysterie, had een rivaal in de paniek van de jaren 1600 en dat was Hartford, Connecticut. In feite ging de heksenhysterie van Connecticut tientallen jaren vooraf aan die van Salem. Er is een interessant boek, The Witchcraft Delusion in Colonial Connecticut, 1647-1697, van John Taylor, dat een aantal uitstekende bronnen biedt voor iedereen die geïnteresseerd is in dit vaak verwaarloosde deel van het verhaal en van de geschiedenis van onze fascinatie voor hekserij. Het bevat alle details van de oude teksten en hun beschrijvingen van hoe men een heks moest kennen, hoe men een heks moest onderzoeken, hoe men een heks moest straffen en terechtstellen. Hier is een link naar een online versie van het boek:

http://www.gutenberg.org/files/12288/12288-h/12288-h.htm

Het belangrijkste voor mij persoonlijk is dat dit boek ook het verhaal bevat van mijn oom en tante, Thomas en Mary Sanford.
Volgens schriftelijke documenten werden Andrew en Mary op 6 juni 1662 aangeklaagd wegens hekserij, op basis van de bekentenissen van Rebecca Greensmith. De Greensmiths waren geen populaire burgers. Ze waren in de loop der jaren beschuldigd en veroordeeld voor diefstal en andere kleine misdrijven. Het was in de gevangenis dat Goodwife Greensmith de anderen aanklaagde.

“Ik getuig ook dat ik in uw bos was op een bijeenkomst daar was met mij Goody Seager Goodwife Sanford & Goodwife Ayres; en op een ander moment was er een bijeenkomst onder een boom in ye green by of house & daar was James Walkely, Peter Grants vrouw Goodwife Aires & Henry Palmers vrouw van Wethersfield, & Goody Seager, & daar dansten wij, & hadden een fles zak: het was in de nacht & iets als een kat riep me naar uw vergadering & Ik was in Mr. Varlets orcherd met Mrs. Judeth Varlett & zij vertelde mij dat zij veel last had van uw maarschalk Jonath: Gilbert & schreeuwde, & zij zei dat als het in haar macht lag zij hem kwaad zou doen, of wat kwaad zij kon.”

Goodwife Greensmith en haar man werden beiden schuldig bevonden en in januari 1662 geëxecuteerd op Gallows Hill-nabij Trinity College, waar een grote menigte bijeenkwam om van het vermaak te genieten.

Een andere beschuldiging kwam van Robert Sterne.

“Robert Sterne getuigt als volgt.
“Ik zag deze vrouw, goodwife Seager, in uw bos met nog drie andere vrouwen en met hen zag ik twee zwarte wezens als twee Indianen, maar groter. Ik zag daar ook een ketel boven een vuur. Ik zag de vrouwen om deze zwarte wezens heen dansen en terwijl ik naar hen keek zei een van de vrouwen G: Greensmith kijk eens wie daar is en toen renden zij weg de heuvel op. Ik stond stil en gij zwarte dingen kwam naar mij toe en toen draaide ik mij om om weg te komen. Verder zegt hij dat ik de personen kende door hun gewoonten of kleding, omdat ik niet lang daarvoor zulke kleding bij hen had gezien. Hun eigenlijke misdaad was het houden van openbare bijeenkomsten die niet door de oudsten van het dorp werden gehouden, wat op zijn beurt betekende dat zij omgang hadden met Satan. De eigenlijke overtreding? Ze werden betrapt op dansen in het bos, dronken van de alcohol. Andrew werd vrijgesproken, maar Mary werd schuldig bevonden en opgehangen op Gallows Hill. (Hoewel een verslag dat ik vond het volgende zei: Als een vreemd spook van de geestenwereld, verdween ze!) Wat er ook met haar gebeurde, Mary, de moeder van vijf kinderen, was slechts ongeveer 42 jaar oud.

Andrew verhuisde na het tragische verlies van zijn vrouw met zijn gezin naar Milford en bracht de rest van zijn leven door in de buurt van zijn broer, mijn grootvader. Hij hertrouwde en stierf in 1684. Mijn grootvader stierf in 1681. Hoewel beschuldigingen van heksen in die tijd heel gewoon waren in New England, moet Andrew (en de rest van onze familie) erg bang zijn geweest voor repercussies. Want het eindigde nooit tijdens hun leven. Een paar kilometer verderop in Salem, Massachusetts, broeide iets anders en zouden nog meer levens verloren gaan.

Hangende heksen

Als je wilt weten of je familie hebt die in verband staat met de vroege Amerikaanse heksen, maak dan een afspraak met mij in de openbare bibliotheek van Lewiston. E-mail: [email protected]. Je weet maar nooit!

Directe afstamming van een beschuldigde “heks” kan je in aanmerking brengen voor lidmaatschap van de Associated Daughters of Early American Witches. Dit is een genootschap van vrouwen die beweren dat zij afstammen van een van de personen die vóór 31 december 1699 in het vroege Amerika werden beschuldigd. Het is een genealogisch genootschap dat ernaar streeft de namen van de beschuldigden te bewaren.

Kijk eens op hun website:

http://www.adeaw.us/