Een xanthine oxidase remmer is een stof die de activiteit van xanthine oxidase remt, een enzym dat betrokken is bij het purinemetabolisme. Bij de mens vermindert remming van xanthine oxidase de productie van urinezuur, en verschillende geneesmiddelen die xanthine oxidase remmen zijn geïndiceerd voor de behandeling van hyperurikemie en verwante medische aandoeningen, waaronder jicht. Xanthine oxidase remmers worden onderzocht voor de behandeling van reperfusieschade.

Xanthine oxidase remmers zijn van twee soorten: purine analogen en andere. Purine-analogen omvatten allopurinol, oxypurinol, en tisopurine. Andere zijn febuxostat, topiroxostat, en inositolen (fytinezuur en myo-inositol).

Bij experimenten is gebleken dat talrijke natuurlijke produkten xanthine-oxidase remmen in vitro of bij modeldieren (muizen, ratten). Hiertoe behoren drie flavonoïden die in veel verschillende vruchten en groenten voorkomen: kaempferol, myricetine, en quercetine. Meer in het algemeen remmen planaire flavonen en flavonolen met een 7-hydroxylgroep xanthine-oxidase. Een etherische olie, geëxtraheerd uit Cinnamomum osmophloeum, remt xanthine-oxidase bij muizen. Het natuurlijke product propolis van geselecteerde bronnen remt xanthine oxidase bij ratten; de specifieke stof die verantwoordelijk is voor deze remming is niet geïdentificeerd, en de algemeenheid van deze bevindingen is onbekend. Een extract van bladeren van Pistacia integerrima remt ook xanthine oxidase op een niveau dat verder onderzoek lijkt te verdienen.

In de volksgeneeskunde is de boomvaren Cyathea spinulosa (voorheen Alsophila spinulosa) gebruikt voor jicht, maar het meest actieve bestanddeel, cafeïnezuur, is slechts een zwakke remmer van xanthine oxidase.