Vital Signs

Gemeenschappelijke naam: Wolverine, Eastern population
Latijnse naam: Gulo gulo
Status volgens SARA: Bedreigd, COSEWIC-beoordeling 2014: Bedreigd.
Bereik: Labrador en Quebec (oostelijke populatie)
Levensduur: 17 jaar
Grootte: Volwassen mannetjes wegen ongeveer 14 kg; vrouwtjes, 9 kg. Volwassen mannetjes zijn
ongeveer 1 m lang, vrouwtjes zijn korter.
Populatieschatting: Minder dan 50

De feiten

• Hoewel hij tot de familie der wezels behoort, lijkt de veelvraat op een krachtige, miniatuurbeer. Zijn vacht is meestal donkerbruin met zijn kop en staart lichter van kleur. Twee bruine strepen lopen van de nek langs de flanken en komen samen bij de staart. Zijn lange, gebogen klauwen zijn half intrekbaar en worden gebruikt om te klimmen en te graven.
• De krachtige tanden en kaken van de veelvraat zijn aangepast om het bevroren vlees dat ze in de winter scharrelen te verpletteren. Ze eten zelfs bevroren beenderen en pelzen als ze wanhopig zijn. In de zomer eten ze ook bessen en vegetatie.
• Wolverines staan erom bekend grote afstanden af te leggen. Hun verspreidingsgebied varieert van minder dan 100 km2 voor vrouwtjes tot meer dan 1000 km2 voor mannetjes. Dit zijn de grootste gemelde leefgebieden voor een carnivoor.
• De veelvraat is bekend onder een verscheidenheid van beschrijvende namen: “stinkdierbeer” omdat hij zijn voedsel en verschillende herkenningspunten markeert met urine en muskus, een vloeistof die wordt afgescheiden door zijn anale klieren; en “veelvraat” vanwege zijn vraatzuchtige eetlust. Carcajou is zijn Frans-Canadese naam.
• Vrouwtjes baren en brengen hun jongen groot in een hol. De meeste holen zijn gevonden in toendragebieden en bestaan uit complexe sneeuwtunnels die zich op natuurlijke wijze hebben gevormd rond rotsformaties.
• Wanneer voedsel schaars is, zal een hoog percentage van de populatie geen jongen krijgen. Vrouwtjes hebben een vertraagd implantatiemechanisme dat hen in staat stelt jongen te krijgen wanneer het voedsel het meest overvloedig is en de grootte van het nest aan te passen aan de beschikbaarheid van voedsel.
• Wolverines zijn niet-migrerend en houden geen winterslaap. Ze zijn dag en nacht actief, en wisselen perioden van drie tot vier uur af tussen activiteit en slaap.

Het verhaal

Hoewel de veelvraat bekend staat als een slimme trickster-held en een link naar de geestenwereld in de mythologie van de First Nations, is zijn oostelijke populatie wellicht niet in staat geweest een manier te vinden om in onze aardse te blijven.

Jarenlang werd de oostelijke populatie van de veelvraat bejaagd om zijn vorstbestendige vacht, ideaal voor het bekleden van parka’s, en zijn vervelende gewoonte om de valstrikken van jagers te overvallen maakte hem kwetsbaar. Zijn populatie bleef afnemen naarmate zijn belangrijkste voedselbron, de kariboe, faalde in Labrador en Quebec en naarmate de mensen op hem bleven jagen.

Heden ten dage is de oostelijke populatie veelvraten een van de meest onbegrepen en minst bekende van Canada’s wilde dieren.

Michel Huot, voorzitter van het Wolverine Recovery Team (Eastern Population) in Quebec, zegt dat het dier sterk lijkt op stekelvarkens, Fishers en zelfs kleine beren, waardoor het moeilijk te identificeren is zonder een bloed- of weefselmonster. “De eerste keer dat ik een veelvraat in een dierentuin zag,” zegt Huot, “was ik er zeker van dat het een visser was – en ik had het dier uitvoerig bestudeerd. Hoewel er sinds 1978 geen geverifieerde meldingen van veelvraten in Quebec zijn geweest, en geen in Labrador sinds het midden van de jaren vijftig, zijn er elk jaar onbevestigde meldingen. Men gelooft dat de overgebleven populatie extreem klein is en daarom een groot risico loopt uit te sterven. “Dit dier is erg moeilijk te helpen,” zegt Huot, “omdat het zo zeldzaam is in de uitgestrekte, onbevolkte gebieden van Quebec en Labrador.”

Het ogenschijnlijke gebrek aan herstel van de veelvraat, ondanks de recente grote lokale overvloed aan kariboes, suggereert dat deze populatie misschien al is uitgeroeid. Er is echter een kleine mogelijkheid van een kleine groep veelvraten in de Lac-Saint-Jean regio van Quebec, 200 km ten noorden van Quebec City, waar herhaaldelijk waarnemingen zijn gedaan. Als er in dat gebied een populatie veelvraten is, dan is deze waarschijnlijk gescheiden van de rest van het verspreidingsgebied.

Gebrek aan habitat is geen probleem voor de oostelijke populatie veelvraten, maar een populatie die te laag is om een natuurlijk herstel mogelijk te maken, is misschien wel de grootste uitdaging.

Wat wordt er gedaan

De Labrador Wolverine Working Group, opgericht in 2000, is het erover eens dat een natuurlijk herstel van de veelvraat onwaarschijnlijk is. Isabelle Schmelzer, ecologe bij het Department of Environment and Conservation en lid van de werkgroep, zegt dat het introduceren van in het wild gevangen veelvraten uit Ontario, de dichtstbijzijnde genetische groep, wellicht de beste optie is voor Labrador.

In 2004 hebben deskundigen een onderzoek vanuit de lucht uitgevoerd in 195.000 km2 wildernis, maar geen spoor van veelvraten gevonden. Sinds 2003 heeft de groep geprobeerd haarmonsters van veelvraten te verzamelen met haarstokken – stokken gewikkeld in prikkeldraad en bedekt met aas. Tot nu toe zijn er nog geen monsters verzameld, maar Schmelzer zegt dat er grote belangstelling is voor het programma en dat er aan het eind van de winter, als de veelvraten het meest hongerig zijn, meer palen zullen worden ingezet.

De groep heeft ook openbare bijeenkomsten en workshops georganiseerd op verzoek van de Labrador Innu, die graag meer wilden weten over de veelvraat van mensen die ermee hadden gewerkt.Helaas zijn de aboriginals van de James Bay Agreement Management Group in het noorden van Quebec niet geïnteresseerd in het terugbrengen van de veelvraat naar hun bossen.

“Zij zien de veelvraat als een andere bontdrager,” zegt Huot. “Aangezien wij aangeven dat de veelvraat in de toekomst geen belangrijke bontdrager meer zal zijn omdat het dier natuurlijk zeldzaam is en de huiden geen belangrijke waarde hebben, zijn zij niet geïnteresseerd om betrokken te zijn bij de terugkeer van de veelvraat.”

Het Wolverine Recovery Team is in 2006 niet bijeengekomen, maar Huot zegt dat ze wel hopen dit jaar een ander werkplan aan de aboriginals te presenteren dat belangstelling zal wekken voor het herstel van de veelvraat.

Wat u kunt doen

1. Informeer het Wolverine Recovery Team (Eastern Population) over waarnemingen van veelvraten in Quebec op 418-627-8694 ext. 7435. In Labrador kunt u contact opnemen met de Labrador Wolverine Working Group op 709-637-2970.
2. Als u een veelvraat ziet, noteer dan het gedrag, de geschatte afmetingen en het uiterlijk, zodat u later een gedetailleerd rapport kunt schrijven.
3. Vermijd het vangen van een veelvraat, vooral in het Lac-Saint-Jean gebied van Quebec, waar vermoedelijk een groep veelvraten leeft. Als u jaagt, gebruik dan kleine vallen om te voorkomen dat hij per ongeluk gevangen wordt.
4. Als u denkt dat u zich in de nabijheid van een veelvraat bevindt, ga dan weg van het gebied.