We beginnen net aan ons winterseizoen hier in Bend… of wacht, is de winter niet al een tijdje aan de gang? Ik heb het koud gehad en mijn houtkachel wordt al sinds november volop gebruikt. Het antwoord op deze vraag hangt af van je definitie van winter, en er zijn twee verschillende definities.
Astronomische winter begint rond 21 of 22 december. Dit is het moment waarop de zon recht boven de evenaar staat, waardoor op het noordelijk halfrond de kortste dag van het jaar aanbreekt. De astronomische winter eindigt op de lente-equinox, rond 20 maart.

Meteorologisch wordt de winter echter beschouwd als december, januari en februari. Deze definitie is gebaseerd op de jaarlijkse temperatuurcyclus en is gekoppeld aan onze burgerkalender. De meteorologische seizoenen hebben elk jaar ruwweg hetzelfde aantal dagen en beginnen op hetzelfde tijdstip, wat helpt bij de berekening van seizoensstatistieken.
Nu we de timing onder de knie hebben, wat is het verschil tussen de winter op het noordelijk en zuidelijk halfrond? Op het noordelijk halfrond denken veel mensen aan sneeuw, barre kou en gierende wind. Geldt dat ook voor het zuidelijk halfrond? Er zijn verschillende factoren die de winters op beide halfronden beïnvloeden en de ervaring iets anders maken.
Op het noordelijk halfrond zijn er talrijke grote landmassa’s op hogere breedtegraden. In feite liggen Groenland en delen van Noorwegen, Zweden, Finland, IJsland, Canada, de VS en Rusland boven de poolcirkel. Door de hogere breedtegraden hebben deze plaatsen over het algemeen koudere temperaturen.
Op het zuidelijk halfrond liggen de grote landmassa’s echter dichter bij de evenaar, zoals Afrika en het breedste deel van Zuid-Amerika. Deze plaatsen hebben over het algemeen warmere temperaturen. Bovendien zijn er geen landen die op of onder de zuidpoolcirkel liggen, behalve het Antarctische continent (dat beslist behoorlijk koud is!). Dit betekent over het algemeen dat het zuidelijk halfrond warmere winters kent.
Een ander interessant verschil dat de koude temperaturen beïnvloedt, is de hoeveelheid oceaan op elk halfrond. Aangezien water warmte beter geleidt en vasthoudt dan land, is het zuidelijk halfrond, dat voor ongeveer 81% uit oceaan bestaat, over het algemeen warmer. Het noordelijk halfrond daarentegen bestaat voor ongeveer 61% uit oceaan, waardoor het in vergelijking kouder is.
Ongeacht deze factoren zijn er op het zuidelijk halfrond nog steeds plaatsen die koud en sneeuwzeker zijn, net zoals er op het noordelijk halfrond plaatsen zijn die warm en zonnig zijn. Als je bedenkt dat ongeveer 90% van de wereldbevolking op het noordelijk halfrond woont, is het logisch dat de winter meestal wordt geassocieerd met skiën, sneeuw en een knapperend haardvuur.

Lees meer:

• De winter komt niet
• El Niño vs. La Niña in Midden-Oregon
• Een nadere beschouwing van sneeuwvlokken