In een poging het geluid van een hartslag op te nemen, creëerde Dr. Wilson Greatbatch onbedoeld iets veel belangrijkers – een apparaat dat elektrische impulsen naar het hart zond. Deze ontdekking leidde tot de implanteerbare pacemaker en maakte Greatbatch tot een van de belangrijkste uitvindingen van de 20e eeuw. In 1996 werd hij geëerd met de Lemelson-MIT Lifetime Achievement Award.

Greatbatch leerde voor het eerst over hartblok – een aandoening waarbij een zenuw er niet in slaagt elektrische impulsen te zenden om het hart te laten werken – tijdens een gesprek met twee chirurgen die in het begin van de jaren 1950 de Cornell University bezochten. In die tijd werd hartblokkade bestreden met een pijnlijke elektrische schok die werd toegediend via omvangrijke externe apparatuur. Greatbatch was ervan overtuigd dat hij een kleiner, implanteerbaar apparaat kon uitvinden.

Toen, heel toevallig, vond Greatbatch’s “eureka-moment” plaats in 1958. Transistors waren kort daarvoor beschikbaar gekomen en Greatbatch bouwde een oscillator met één transistor om hartslaggeluiden op te nemen. Hij bouwde de verkeerde transistor in, die een puls produceerde die het ritme van een hart nabootste. “Ik staarde vol ongeloof naar het ding en dacht dat dit precies de eigenschappen van een pacemaker waren,” zei Greatbatch.

Greatbatch gaf zijn uitvinding in licentie aan Medtronic, Inc, en de eerste pacemaker werd in 1960 bij een mens geïmplanteerd. In 1970 breidde hij zijn apparaat uit met een lithiumjodiumbatterij voor duurzaamheid, en sindsdien heeft zijn uitvinding levens gered.

Greatbatch toonde zich betrokken bij het onderwijs van kinderen door middel van inspirerende toespraken op scholen en in musea. Hij richtte ook de Eleanor and Wilson Greatbatch Foundation op om geld te doneren aan scholen en andere doelen.

Greatbatch verwierf in de jaren tachtig en negentig samen met wetenschapper John Sanford drie patenten voor methoden om de replicatie van AIDS en een ander soortgelijk virus bij katten te remmen.

Greatbatch werd in 1919 geboren in Buffalo, NY. Dankzij zijn diensttijd bij de Amerikaanse marine in de Tweede Wereldoorlog kon hij als GI Bill-student (1950) een bachelor’s degree in engineering behalen aan de Cornell University. Hij behaalde een master in elektrotechniek aan de Universiteit van Buffalo (1957), gevolgd door vier eredoctoraten. Greatbatch, die meer dan 220 patenten op zijn naam had staan, was onder meer lid van de National Inventors Hall of Fame en de National Academy of Engineering. Greatbatch overleed in september 2011 in Williamsville, NY.