Wereld-Habitatdag wordt elk jaar op de eerste maandag van oktober gevierd en wordt door de Verenigde Naties erkend om na te denken over de toestand van steden en over het fundamentele recht van iedereen op adequaat onderdak. De dag is ook bedoeld om de wereld eraan te herinneren dat iedereen de macht en de verantwoordelijkheid heeft om de toekomst van steden vorm te geven. Wereld-Habitatdag werd voor het eerst gevierd in 1986 in Nairobi, Kenia, en het voor dat jaar gekozen thema was “Onderdak is mijn recht”.

De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties besloot dat dit een jaarlijks terugkerend evenement moest worden en de eerste maandag van oktober werd gekozen. De dag wordt in vele landen over de hele wereld gevierd en er worden diverse activiteiten georganiseerd om de problemen van de snelle verstedelijking en de gevolgen daarvan voor het milieu en de menselijke armoede onder de loep te nemen.

De jaarlijkse thema’s voor Wereld Habitat Dag zijn divers geweest en omvatten “Onderdak voor daklozen”, “Onze buurt”, “Veiligere steden”, “Vrouwen in stedelijk bestuur”, “Steden zonder sloppenwijken” en “Water en sanitaire voorzieningen voor steden”.

UN Habitat maakt duidelijk dat steden moeten worden gepland om de chaotische ontwikkeling van ongebreidelde stadsuitbreiding en alle daarmee gepaard gaande problemen te voorkomen.

Steden zijn motoren van groei. Veel mensen uit plattelandsgebieden verlangen er wereldwijd naar naar de stad te verhuizen om hun dromen van een beter leven te verwezenlijken. Vaak wordt deze droom niet gerealiseerd, maar de mensen blijven naar de steden trekken om geen andere reden dan de vage belofte van een betere toekomst en welvaart.

Een goed geplande stad kan precies dat brengen. Steden kunnen centra zijn voor economische activiteiten en stedelijke uitdagingen kunnen worden aangepakt en kansen blijven bieden aan zowel huidige als toekomstige bewoners. Wie succes heeft, slaagt erin een baan te vinden of een eigen bedrijf te beginnen, wat weer meer werkgelegenheid oplevert.

Aan de andere kant kunnen steden ook een omgeving worden waarin marginalisatie, ongelijkheid en sociale uitsluiting hoogtij kunnen vieren. Toegang tot adequate huisvesting is een belangrijke factor om ervoor te zorgen dat dit wordt voorkomen.

Een ander belangrijk probleem is het steeds grotere risico van natuurrampen naarmate de klimaatcrisis zich verder ontwikkelt. Dit risico is bijzonder groot in het Caribisch gebied en Centraal-Amerika, waar landen als Haïti, Nicaragua, Honduras, El Salvador en Bolivia hogere armoedeniveaus kennen en waar hun steden uitzonderlijk kwetsbaar zijn door hun bevolkingsdichtheid en diversiteit.

Een hoge bevolkingsdichtheid, gekoppeld aan slechte bouwtechnieken, heeft geleid tot sloppenwijken zonder goede infrastructuur, gemeenschapsorganisatie of huurzekerheid. In geval van een ramp, van welke aard dan ook, kan een volledige ineenstorting leiden tot een chaotische situatie en een enorm verlies aan mensenlevens.