Aardbevingen zijn intenser naarmate de aardkorst sneller tegen elkaar klotst, wat verklaart waarom het schudden zoveel schade veroorzaakt in sommige van de dichtstbevolkte gebieden rond bergketens.

Wetenschappers probeerden te begrijpen waarom sommige bevingen intenser zijn dan andere. Zij gebruikten modellen van tektonische platen en hun beweging om hun bevindingen te doen en ontdekten dat, volgens hun paper in het tijdschrift Earth and Planetary Science Letters, de snelheid waarmee die platen tegen elkaar botsten rechtstreeks verband hield met hoe vaak en hoe krachtig de resulterende aardbevingen waren.

Een van de redenen voor dit verband is dat wanneer twee platen snel tegen elkaar botsen, het gebied waarover een aardbeving plaatsvindt groter is. Ook andere factoren spelen een rol, zoals de geologische geschiedenis van de plaats, de spanning op de platen, en de temperatuur. Volgens de studie leiden snel bewegende platen tot koelere temperaturen en wordt de korst daardoor “brozer”, waardoor deze meer van de opgebouwde energie kan afgeven.

“De impact van grote aardbevingen in berggordels is verwoestend,” zei hoofdauteur Luca Dal Zilio van de Zwitserse universiteit ETH Zürich in een verklaring van tijdschriftuitgever Elsevier. “Onze wetenschappelijke bijdrage kan de samenleving helpen een completer beeld te krijgen van het aardbevingsgevaar in een van de dichtstbevolkte seismische gebieden ter wereld en uiteindelijk dienovereenkomstig maatregelen te nemen.”

De modellen die het team in hun onderzoek gebruikte, bootsten de omstandigheden in vier verschillende bergketens in Europa en Azië na: de Himalaya, waar de Mount Everest staat; de Alpen, de grootste bergketen in Europa; de Zagros, die zich voornamelijk in Iran bevindt; en de Apennijnen in Italië. In die bergketens botsen kleinere tektonische platen – die verschillen van de zeven grote platen op aarde waarmee de mensen doorgaans vertrouwd zijn – tegen elkaar om de bevingen te veroorzaken die gevaarlijk zijn voor de dichte menselijke nederzettingen in de omgeving ervan. Waar de botsingen tussen de platen trager verlopen, is er minder gevaar verbonden aan de seismische activiteit.

Bergen zelf kunnen uit de grond rijzen als gevolg van beweging in de aardkorst en -mantel door botsende tektonische platen.

Aardbevingen zijn destructiever wanneer tektonische platen sneller tegen elkaar botsen. Foto: CC0 Creative Commons