6 mins read

geplaatst door Aniba Junaid

De connotatie van verzet is altijd dubbelzinnig en vaag geweest. Het Cambridge Woordenboek definieert weerstand als “de daad van het vechten tegen iets dat je aanvalt, of het weigeren om iets te accepteren”; maar wat men zich moet realiseren is dat de implicatie van weerstand daar niet ophoudt. In de natuurkunde komt elk voorwerp dat de stroom tegenhoudt in de lijst van ‘weerstanden’ terecht. Ik denk dat politiek en maatschappij niet minder gecompliceerd zijn dan natuurkunde.

Maar in tegenstelling tot de natuurkunde, leidt elke poging om de regering te trotseren in de Indiase politiek vandaag de dag er niet alleen toe dat de persoon in kwestie in de categorie van menselijke weerstanden terechtkomt, maar ook in de groep van mensen die “anti-onderdanen” worden genoemd. Elke poging om maatschappelijke verwachtingen en stigma’s weg te duwen opent nieuwe wegen om het nieuwe lid te worden van de groep van buitenstaanders of schipbreukelingen. Verzet beangstigt regeringen en maatschappelijke instellingen, omdat de middelen om zich te verzetten niet in een handboek of een tekstboek te vinden zijn, of omdat er geen Wikipedia-pagina bestaat die de machthebbers vertelt, in welke vorm verzet zich zou kunnen formuleren en verschijnen.

De implicaties van verzet zijn dus tweeledig: voor degenen die de macht en de autoriteit bezitten, kan verzet beangstigend, bloedstollend en bovenal bedreigend zijn, maar voor de weerstander is het eerder, versterkend en bevrijdend. Van het indrukken van de NOTA optie, tot het lopen van kilometers in een protest, tot het schrijven van poëzie om de geest te schudden, of het dragen van de Hijab, verzet is zo divers dat men het niet allemaal kan benoemen.

De geschiedenis getuigt van vrouwen die de wereld hebben veranderd, door krachtige beslissingen, vernieuwende wetgeving en hervormingen die getuigen van het feit dat vrouwen, ongeacht ras, huidskleur of taal, de capaciteiten hebben om veranderingen teweeg te brengen; maar ergens in deze bladzijden van de geschiedenis begonnen vrouwen in hijabs langzaam te verdwijnen.

Maar wie had gedacht dat het dragen van een stuk stof, gewikkeld rond het hoofd van een vrouw, een symbool van verzet zou kunnen zijn? Een stuk stof dat alleen bedoeld is om te bedekken en niet om te laten zien; welke kracht kan het hebben?

De geschiedenis getuigt van vrouwen die de wereld veranderden, door krachtige beslissingen, vernieuwende wetgeving en hervormingen die getuigden van het feit dat vrouwen, ongeacht ras, huidskleur of taal, de capaciteiten hebben om veranderingen teweeg te brengen; maar ergens in deze bladzijden van de geschiedenis begonnen vrouwen in hijabs langzaam te verdwijnen. Er waren ‘zichtbare geschiedenissen’ maar ‘verdwijnende hijabi-vrouwen’. Het verleden is een ooggetuige van het feit dat de Britse en Franse kolonisten de moslimvrouwen van hun koloniën aanmoedigden om de sluier af te doen en de Europese vrouwen te imiteren. In Noord-Afrikaanse landen en landen in het Midden-Oosten werd de sluier tijdens bevrijdings- en onafhankelijkheidsbewegingen een uiting van nationale identiteit en afkeuring van het Westen.

In India scheurde de politie op 12 februari 2020 in een poging de anti-CAA mars naar het parlement in New Delhi te stoppen, de hijab van een vrouwelijke demonstrant met de woorden ‘Yeh lo aazadi’. Op dezelfde dag werd Fatima, een studente aan Jamia Milia Islamia, aan haar hijab getrokken en geduwd, tot ze op de grond viel, terwijl een mannelijke politieagent met zijn laarzen op haar borst en buik stampte.

De wereld realiseerde zich langzaam dat hijab misschien het irriterende middel was; een voorstelling van overlast waardoor de politie hen sloeg alsof zij de daders en de rivalen van het eigen land waren. Terwijl weinigen het pak slaag van de politie slikten, deden sommigen dat niet. Ladeeda Sakhaloon en Aysha Renna (op de foto hieronder) stonden op tegen het geweld en de meedogenloosheid van de politie; en werden in een mum van tijd de ‘schandknapen’ van de anti-CAA beweging. Onder de gezichten van de verschillende idolen van het protest, waren twee vrouwen in een hijab, die een protest leidden waarvan de deelnemers niet alleen moslims waren, maar ook niet-moslims.

Het is interessant op te merken dat verzet via de hijab niet alleen een eigenaardig aspect van de Indiase politiek is geweest; Afro-Amerikaanse moslimvrouwen in de VS dragen soms een hijab om hun religieuze overtuiging aan te geven in pogingen om de veronderstelling te verdrijven dat alle Afro-Amerikanen christenen zijn, en dat alleen mensen met een buitenlandse afkomst moslim kunnen zijn. 13 procent van de volwassen Moslims in de V.S. zijn zwarte Amerikanen die in de staat geboren zijn.

De eerste Somalisch-Amerikaanse congresvrouw, Ilhan Omar (foto onder) heeft campagne gevoerd voor de wijziging in de regelgeving van de VS om het dragen van religieuze hoofddeksels in het Congres toe te staan. Een 181 jaar oude wet verhinderde het dragen van de hijab in het huis, en verkozen leiders zoals Ilhan Omar, zorgden voor politieke rimpelingen waar de toenmalige regering haar gezicht niet van kon afwenden. Voortaan kan men zeggen dat “Respecteer het bestaan of verwacht weerstand” de oproep zou kunnen zijn voor hijabivrouwen over de hele wereld; die steevast de weg vrijmaken voor hedendaagse en moderne veranderingen in de politieke arena.

Het zou verkeerd zijn te zeggen dat de hijab een verzet biedt dat louter “politiek” is, maar niet “sociaal”. Dalia Mogahed, de onderzoeksdirecteur van het Institute for Social Policy and Understanding, een non-profitorganisatie die zich bezighoudt met de empowerment van Amerikaanse moslims, legde op een vraag over de hijab uit hoe het dragen van de hijab voor een moslimvrouw een sociologisch uitdagende taak kan zijn; blootgesteld te worden aan een ‘hijab onderdrukt vrouwen’-verhaal dat niet “alleen racistisch, maar ook seksistisch” is, is inderdaad inspannend en moeilijk.

Veronderstellen dat de hijab van een vrouw haar zonder haar wil is opgedrongen, is de regelmatig gehoorde mening van velen, en het bestrijden van dergelijke onverbeterlijke houdingen en inschattingen zou wel eens bijna onmogelijk kunnen zijn. Zij stelde: “Onderdrukking betekent het wegnemen van iemands macht, van iemands macht. Maar een vrouw in een hijab bedekt alleen haar lichaam en haar haren, niet haar stem of intellect en van een man in een volledig gewaad en hoofdbedekking, zoals velen doen in het Midden-Oosten, wordt niet gezegd dat hij onderdrukt wordt. Zeggen dat hijab vrouwen onderdrukt, is zeggen dat de bron van de macht van een vrouw, maar niet die van een man, haar lichaam is, niet haar verstand.”

Lees ook: Wanneer Geloof Botst Met Carrière: Why UGC-NET Banning Hijab Is Arbitrary

De Gallup Organization hield in 2005 een enquête en de resultaten toonden aan dat moslimvrouwen zichzelf niet als onderdrukt zagen. In meer dan 8.000 persoonlijke interviews die door de organisatie werden gehouden, beweerde de analist van het onderzoek dat, “de hijab, of hoofddoek, en burqa, het gewaad dat gezicht en lichaam bedekt, door sommige westerlingen gezien als instrumenten van onderdrukking, nooit werden genoemd in de antwoorden van de vrouwen op de open vragen”.

De weerstand die de hijab maatschappelijk te bieden heeft, is het bestrijden van de stereotypen die betrekking hebben op hoe het voor vrouwen aanvaardbaar kan zijn om haar huid in het openbaar te tonen, maar hoe onwenselijk het voor een moslimvrouw is om zich te bedekken als een kwestie van keuze. De hijab is een middel geworden van verzet tegen de canons van de vrouwelijke schoonheid dat meer blootbaarheid opeist als een symbool van moderniteit en bevrijding. Volgens verschillende geleerden en onderzoekers impliceren vrouwen in hijabs dat hun werkgevers met hen moeten samenwerken op basis van hun geloofsbrieven en kwalificaties in plaats van hun uiterlijk. Moslimvrouwen die hun weg zoeken in de Westerse wereld, waar het dragen van een hoofddoek het moeilijker kan maken om een baan te krijgen, impliceert niet anders dan een eeuwigdurende strijd en strijd om te winnen.

Steven Pressfield heeft eens terecht gezegd dat, “Hoe belangrijker een activiteit is voor de evolutie van je ziel, hoe meer weerstand je zult voelen”. Tot slot moet worden opgemerkt dat ieder mens in de sociaal-politieke sfeer het recht heeft zich te identificeren, of een recht op zelfidentiteit heeft.

Lees ook: De AR Rahman Controverse En Hijab Als Politiek Symbool

En of deze identiteit nu tot stand komt via de hijab, een tulband, een nonnenhoed of via welke andere weg dan ook, zij moet worden gerespecteerd, gekoesterd, beschermd en bovenal gekoesterd. Niets komt gemakkelijk, en het verzet tegen degenen die hadden kunnen handelen, tegen degenen die beter hadden moeten weten en tegen degenen die zouden moeten verenigen in plaats van verdelen, moet opbloeien en een plaats boven de horizon vinden.

Aniba Junaid is momenteel een student aan het Loreto College in Kolkata. Zij volgt Honours Politicologie. Haar interessedomeinen zijn politieke psychologie, overheidsbeleid, mensenrechten en islamitisch feminisme. Schrijven blijft een passie voor haar en ze wil meer schrijven over vrouwen in de politiek en hun rol in de veranderende wereldorde. Je kunt haar vinden op Facebook.