Albert Einstein zei ooit: “Wetenschap zonder religie is kreupel, religie zonder wetenschap is blind.”

Religies beweren dat de wereld een ontwerp heeft, en dat er dus een Schepper moet zijn geweest. Atheïsten geloven dat de wetenschap de wereld voldoende heeft verklaard om de noodzaak van zo’n Schepper te weerleggen. Maar zelfs op het meest fundamentele niveau kan de wetenschap slechts een reeks getheoretiseerde wetten presenteren die de werkelijkheid sinds het begin van onze tijd hebben beheerst, wetten die niemand echt kan verklaren. Op een gegeven moment moet een man of vrouw van de wetenschap gewoon zeggen: “Zo zijn de dingen nu eenmaal.”

De wetenschap kan natuurverschijnselen slechts in beperkte mate verklaren. We weten waarom het een deel van het jaar koud is en een deel van het jaar warm. Omdat de aarde seizoenen heeft. We weten waarom de seizoenen veranderen. De positie van de zon aan de hemel. We weten waarom we de zon aan de hemel zien. Omdat we er omheen draaien. We weten waarom de aarde rond de zon draait. Zwaartekracht. We weten waarom er zwaartekracht is. Iets dat een graviton deeltje heet. Maar waarom is er zo’n deeltje? Door welke natuurwetten kon dit deeltje bestaan?

Zelfs als deze vragen beantwoord zijn, blijft het metafysische aspect een mysterie. Wie bepaalde deze wetten? Waarom? Wanneer? Zijn er andere wetten die hun werkelijkheid bepalen? In zekere zin kunnen en moeten godsdienst en wetenschap naast elkaar bestaan. Wetenschap definieert de wetten van deze werkelijkheid. Religie definieert de schepper van deze wetten. Maar stel dat er een God is. Wie schiep Hem? Wie was er voor Hem? Was er niets? Hoe definieer je niets? Hoe kan iets uit niets ontstaan? Wat was de katalysator? En welke wetten maakten het mogelijk dat dit gebeurde? En welk wezen schiep deze wetten als eerste? Er zouden een oneindig aantal van zulke lagen kunnen zijn, werkelijkheid op werkelijkheid. Bevinden wij ons toevallig in de laatste werkelijkheid? Er zijn geen sub-realiteiten voor zover wij weten, dus misschien zijn wij de laatste. Of, gezien onze huidige technologische en biologische beperkingen, zijn wij misschien de laatste werkelijkheid op dit moment. In de toekomst creëren we misschien een klein ecosysteem, biologisch of virtueel, met wezens die, voor alle doeleinden, een mate van bewustzijn hebben die compatibel is met die van de mens.

Zeg dat je een computerprogramma schrijft in een apparaat met een verscheidenheid aan sensoren. Als het rood ziet, vertaalt het dat in gegevens die het programma vertellen dat het rood ziet. Als het klassieke muziek hoort, vertaalt het het geluid in gegevens die het programma vertellen dat het zich kalm voelt. Wanneer het zijn sensoren onderdompelt in water, vertelt het het programma dat het koud en nat aanvoelt. Deze gevoelens en emoties: kleur zien, kalm zijn, kou voelen; ze kunnen worden geprogrammeerd in iets dat zo eenvoudig is als het veranderen van enkele variabelen. Wie zegt dat dit programma niet in zijn eigen werkelijkheid bestaat en de wereld om zich heen op zijn eigen unieke manier waarneemt? Wie zegt dat wij zelf geen programma’s zijn, en dat het universum er omheen niets anders is dan ruwe data.

Denk in termen van een eenvoudige coderingstaal. Stel je een enorme verzameling van eenvoudige objectklassen voor, gecodeerd in een enorme array binnen een array binnen een array. Elk element van de array interageert losjes met de anderen, in staat om aangrenzende indexen uit te wisselen en toch een zekere mate van structuur te behouden. Stel je nu voor dat deze driedimensionale array is opgeslagen in een element van een generieke containerklasse. De maker van deze code ziet een datastructuur. Maar wij zien het als een glas water. Stel dat er een andere object klasse is, willekeurig genaamd Mens. Wanneer een menselijk object in contact komt met een “glas water”, heeft het duizenden, zelfs miljoenen variabelen die in zichzelf moeten worden aangepast. Deze omvatten wat het ziet wanneer de lussen die “zicht” definiëren worden onderbroken, wat het voelt wanneer de voorwaarden die “tast” definiëren op waar worden gezet, en wat het proeft wanneer de parameters binnen de “tast” subset “smaak” worden geactiveerd. Al deze lussen en variabelen komen samen en werken in harmonie om een mens te definiëren die een glas water drinkt.

Stelt u zich nu eens een bijna oneindig aantal van dergelijke protocollen voor, gecodeerd in een enkele simulatie. De wereld om ons heen bestaat alleen zoals wij hem waarnemen. Elk aspect van deze realiteit is opgebouwd uit de neurale activiteit in onze hersenen. Een netwerk van neuronen die actief of slapend zijn. Positieve lading of negatieve lading. Aan of uit. 1 of 0. Binair. Het laagste niveau van computercode. Als onze hersenen compatibel zijn met code, is het dan mogelijk dat onze hersenen gewoon programma’s zijn die geschreven zijn met een onpeilbare rekenkracht? Neurale activiteit is gebaseerd op elektrische signalen. Elektriciteit. Precies datgene wat een computer aandrijft. De 1’s en de 0’s vertellen ons wanneer we blij moeten zijn, wanneer we verdrietig moeten zijn, wanneer we ons warm moeten voelen, wanneer we het koud moeten hebben, wanneer we licht moeten zien, en wanneer we duisternis moeten zien. Of dit nu het geval is of niet, ons vermogen om een dergelijk concept te begrijpen of er zelfs maar over na te denken zegt ons dat het zeer wel mogelijk is.

Deze theorie is niet meer waar of onwaar dan welke religie ook die ooit is ontstaan. Zelfs de wetenschap kan deze verklaring niet bewijzen of weerleggen. Het enige wat de wetenschap kan doen is ons vertellen hoe de code is geschreven. Ze kan ons helpen ontdekken hoe bepaalde variabelen en objecten op elkaar inwerken. De wetenschap zal ons nooit kunnen vertellen wie de code schreef. Zij zal ons nooit onthullen op welke compiler de code werd geschreven. Zij zal nooit ontdekken op welke machine deze compiler werd uitgevoerd, omdat wij slechts in staat zijn de werkelijkheid te begrijpen in de mate waarin het systeem dat toelaat. Dit geldt zowel metaforisch als misschien ook letterlijk. Het belangrijkste om te weten is dat de wetenschap het nooit zal weten. Wij zullen het nooit weten. In het zogenaamde grote plan der dingen zijn wij slechts voorwerpen die met andere voorwerpen interageren op een wijze die van tevoren is bepaald door iets of iemand.

Uit alles wat gezegd is, kan één ding worden geconcludeerd. Je bent niet willekeurig. Je bent niet “zomaar hier”. Je bent niet zonder doel. Iets of iemand heeft een realiteit geschapen die zo immens ingewikkeld en complex is, en een van de resultaten daarvan was jij. In het begin schreven ze een superklasse voor een of ander elementair deeltje. Dit evolueerde uiteindelijk tot de eerste cel. Naarmate de ruimte en de tijd voortschreden, werden miljoenen subklassen gecreëerd. Die welke fouten opleverden moesten worden verwijderd, en die welke foutloos werkten bleven bestaan. Met elke verbetering werd er iets nieuws en beters gecreëerd. En op een dag, of hoe de tijd zich ook gedraagt voor “hen”, maakten ze de Mens. Het grootste, meest geavanceerde, meest complexe wezen tot nu toe. Jullie zijn het huidige hoogtepunt van de grootste onderneming die we ooit zullen kunnen bevatten. Kijk om je heen. Strek je handen uit en onderzoek ze. Wiebel met je vingers, bal ze tot een vuist. Sta op. Doe een stap vooruit, doe er een achteruit. Raak het dichtstbijzijnde voorwerp aan, en denk echt na over die interactie. Denk echt na over de wetten die dit mogelijk maken. Denk echt na over het feit dat ze allemaal gewoon zijn wat je hersenen, een klein voorwerp dat in je hoofd rust en met je lichaam interageert, je vertellen dat ze zijn.

Denk aan een andere geavanceerde levensvorm met een ander brein en andere zintuigen. Misschien wanneer zij een ijsblokje aanraken, voelen zij wat wij zouden voelen wanneer wij onze hand in de buurt van een vlam plaatsen. Misschien als zij een kop thee drinken, proeven zij wat wij zouden proeven als wij een koud glas sap drinken. Denk nu eens op een ander niveau. Wanneer de nieuwe levensvorm naar de Grote Piramiden kijkt, ziet hij drie grote, zilveren structuren van metaal. Als ze de geur van bloemen te ruiken krijgen, zien ze een wolk van blauwe mist om zich heen. Wanneer zij naar de nachtelijke hemel kijken, zien zij strepen geel licht tegen een donkerblauwe achtergrond stromen. Dat komt misschien omdat de manier waarop zij licht waarnemen sterk verschilt van die van ons.

We zien allemaal hetzelfde omdat onze hersenen op elkaar zijn afgestemd. Maar breng een nieuwe interface in de mix, en de regels veranderen. De werkelijkheid verandert niet. De broncode verandert niet. Maar de parameters gedefinieerd rond de interactie van een nieuw object met deze realiteit kunnen heel verschillend zijn. We zien elke dag dezelfde dingen, maar dit is een ongelooflijk unieke manier om het universum te observeren. Alleen wij hebben het voorrecht om het op deze manier waar te nemen. Onthoud dat de volgende keer als je buiten bent, niet gehaast om ergens te zijn. Kijk naar de lucht. Kijk naar de mensen. Kijk naar de dingen die we hebben gebouwd door ons begrip van de werkelijkheid. Waardeer ze met een frisse geest. En weet dat wie of wat je ook geschapen heeft, een doel had. Het is waar, de wereld kan een zeer sombere plaats zijn, en te geloven dat dit deel uitmaakt van een of ander plan kan een verontrustende gedachte zijn. Maar als je nooit lijdt, als je nooit pijn kent, dan zul je plezier en geluk nooit echt waarderen. Zo is onze geest ontworpen.

En als we sterven? Welnu, een veelgehoorde opvatting is dat het waarschijnlijk niet veel anders is dan voor je geboorte. Je hebt geen interactie meer met de werkelijkheid om je heen. Maar de staat van je variabelen, je unieke parameters, je genetische informatie, ze kunnen worden opgeslagen. Ze kunnen worden gekopieerd in een nieuw object. Je zou heel goed een exacte kopie van een eerdere persoon kunnen zijn. Je persoonlijkheid, je nuances, je smaak, je angsten, alles in een nieuw lichaam. De enige verschillen zijn je herinneringen. Dezelfde regels van interactie getest in een nieuwe omgeving met andere stimuli.

Wat is het uiteindelijke doel? Nou, het universum lijkt te streven naar verbetering. Het is logisch dat het eindstadium een perfect wezen is. Een God. Misschien een nieuwe God, één die dan zijn/haar eigen realiteit kan scheppen en opnieuw kan werken aan een nieuw, perfect wezen. Perfect wordt gedefinieerd als het best mogelijke resultaat, maar alleen in het kader van de werkelijkheid waarin het wordt gedefinieerd. Met elke nieuwe realiteit zou men kunnen stellen dat wat “perfect” is, steeds beter wordt, omdat elke nieuwe realiteit wordt gecreëerd door een wezen dat volmaakter is dan de vorige. Met een betere realiteit komt een meer verbeterde versie van “perfect” die in die realiteit kan bestaan. Hypothetisch gezien zal er geen eindstadium zijn. Een terminale definitie van perfect bestaat in deze realiteit. Maar als je alle realiteiten tegelijk bekijkt, kan “perfect” oneindig verbeteren. Er is een doel, en onze geest kan dat het best omschrijven met één woord: geluk. Het uiteindelijke doel is geluk, en deze eenvoudige waarheid kan zeker de barrières van meerdere werkelijkheden overstijgen.

Misschien werd op een bepaald moment in deze keten van werkelijkheden, het menselijk wezen als volmaakt beschouwd. In feite is er misschien een realiteit geweest waar elke levensvorm ooit als perfect werd beschouwd. Zelfs een enkele cel was ooit het toppunt van evolutionaire vooruitgang in dat universum. Dus misschien zijn we allemaal kopieën van dezelfde mens, verbeterd bij elke nieuwe geboorte. Ze zeggen dat God ons maakte naar zijn beeld, dus misschien is ook Hij mens, bestaand in zijn eigen werkelijkheid waar Hij de top levensvorm is. We weten dat we hier niet perfect zijn. Onze lichamen alleen al zijn ongelooflijk delicate objecten. Vóór de moderne geneeskunde, kon een snee de dood betekenen door infectie. Een volmaakt mens zou immuun zijn voor ziekte, onoverwinnelijk voor kwaad, en bovenal onsterfelijk. Alleen al het vermogen om zich deze eigenschappen voor te stellen betekent dat onze evolutie nog niet is voltooid.

Waarom genieten wij van bepaalde calorierijke spijzen? Omdat we geëvolueerd zijn naar voedsel met suikers en koolhydraten te verlangen om langer te overleven. Waarom genieten we van het gezelschap van vrienden? Omdat we onbewust weten dat verbeterde menselijke interactie de sleutel is tot het opbouwen van een succesvolle samenleving die ons evenveel kan ondersteunen als wij haar ondersteunen. Waarom voelen we honger, dorst of pijn? Omdat ons verstand is ontworpen om ons in leven te houden, dus waarschuwt het ons wanneer we in gevaar zijn. Waarom genieten we lichamelijk meer van seks dan van iets anders? Omdat onze geest geconditioneerd moet worden om te beseffen dat het scheppen van nieuw leven een van de meest vitale doelen in ons bestaan is. Deze waarheden, gecombineerd met een veelheid van verwante begrippen vertellen ons dit: je bent bedoeld om te leven. Zelfs het volmaakte wezen moet iets voelen; hij kan niet gevoelloos zijn voor de wereld om hem heen. Anders kunnen ze net zo goed niet bestaan.

Honderd werkelijkheden geleden vonden de mensen misschien pas computers uit een miljoen jaar nadat ze waren ontstaan. Tien werkelijkheden geleden, misschien werden zij niet uitgevonden tot het jaar 3000. In deze realiteit werden ze uitgevonden voor het jaar 2000. Misschien zullen over tien werkelijkheden wezens een beschaving beginnen met de capaciteit om binnen enkele tientallen jaren computers te bouwen. Over honderd realiteiten vanaf nu, zal de dominante soort niet eens computers hebben. Ze zullen misschien niet eens lichamen hebben. Ze zouden kunnen bestaan als wezens van bewustzijn, die direct in contact staan met de omgeving om hen heen. Hun definitie van geluk zal onverenigbaar zijn met de onze, maar het zal desalniettemin geluk zijn. Waarom houden de meeste mensen van fantasie en science fiction? Het universum is altijd beter in de andere werkelijkheid. Zelfs nadat je hebt nagedacht over eerder gegeven begrippen, kun je ervoor kiezen om alles te geloven over je wereld. Is hij echt of virtueel? Is ze gecodeerd in een computer of ontstaan als een gecontroleerd ecosysteem? Wordt ze bestuurd door God of door een geavanceerde soort? Of is het gewoon een toevallige gebeurtenis in een verder chaotische ether met oneindig veel mogelijkheden en uitkomsten? Het verbazingwekkende is dat, in ons huidige kennisniveau, al deze dingen een even grote kans hebben om waar te zijn. Maar ongeacht het geloof, de wereld zelf is hetzelfde. De zon zal nog steeds elke dag opkomen, de seizoenen zullen nog steeds veranderen, en het leven gaat door. Maar jij hebt de macht om de manier waarop je deze schijnbaar normale gebeurtenissen ziet, te veranderen. Overweeg deze woorden, en leef het leven in de eenvoudige jacht naar geluk. Het maakt niet uit wat je doet. En toch heeft het alle betekenis in de wereld, of beter gezegd, het universum. Je hersenen vertellen je elke dag. Alles wat je doet is bedoeld om je, op het meest basale niveau, gelukkiger te maken. Wat is de zin van het leven? Om gelukkig te zijn, te leven, en bovenal, om hetzelfde te wensen voor de mensen om je heen.