De wereld van films, televisie en theater wordt voor het overgrote deel bevolkt door politiek liberalen. Dit frustreert sommige conservatieven, die klagen dat het amusement dat we consumeren bevooroordeeld of propagandistisch is.

Maar waarom zouden succesvolle schrijvers, regisseurs en acteurs de neiging hebben om naar links te neigen? Nieuw onderzoek biedt een intrigerende aanwijzing.

Uit een recente studie blijkt dat zulke mensen bijzonder goed zijn in het zich voorstellen van gebeurtenissen die ver afstaan van hun huidige werkelijkheid. Die verbeelding is in zekere zin hun superkracht, en het stelt hen in staat zich in te leven in een breder scala van mensen.

Bij het zich voorstellen van verre tijden of plaatsen, gebruiken deze zeer creatieve individuen een ander hersenmechanisme dan andere, op vergelijkbare wijze volbrachte maar minder fantasierijke mensen doen bij het uitvoeren van dezelfde taken.

De levendige beelden die daaruit voortvloeien, helpen hen een medelevende band te scheppen met de scène – of het nu gaat om bange vluchtelingen aan de zuidelijke grens, of om hoe het leven er over een eeuw uit zou kunnen zien, na de gevolgen van klimaatverandering. Dergelijke hogere niveaus van empathie zijn in verband gebracht met politiek liberalisme.

“Onze resultaten suggereren een nieuw positief voordeel van creativiteit: Het kan ons helpen ons beter te verbinden met anderen,” schrijft een onderzoeksteam onder leiding van Meghan Meyer van het Dartmouth College. “Creativiteit kan ons helpen buiten onszelf te treden.”

In het Journal of Personality and Social Psychology beschrijven Meyer en haar collega’s drie studies die een verband aantonen tussen creativiteit en “distale verbeelding” – het vermogen om verre sferen te verbeelden. Een van deze studies had betrekking op 100 mensen die aanzienlijke erkenning hadden bereikt op een creatief gebied: 42 schrijvers, 31 acteurs en/of regisseurs, en 27 beeldende kunstenaars.

Zij werden gekoppeld aan 97 mensen die een hoog niveau van succes hadden bereikt op minder-creatieve gebieden, waaronder de medische, juridische, en financiële industrie. Allen werden gevraagd zich voor te stellen (a.) hoe de wereld er over 500 jaar uit zal zien, (b.) hoe het is om op de bodem van de oceaan te liggen, (c.) hoe het is om een boze dictator te zijn, en (d.) hoe de aarde eruit zou zien als de continenten zich nooit hadden gedeeld.

“Deelnemers kregen elke prompt twee minuten te zien, en werden geïnstrueerd om zich de ervaring voor te stellen en een beschrijving van hun simulatie te schrijven,” schrijven de onderzoekers. Na afloop noteerden de proefpersonen hoe moeilijk ze het experiment hadden gevonden, en in hoeverre ze in staat waren geweest om zich in hun denkbeeldige werelden onder te dompelen.

Niet verrassend produceerden de creatieve experts levendigere simulaties dan hun even prestigieuze tegenhangers die niet in de kunsten zaten. Toch bleef dit voordeel beperkt tot schrijvers, regisseurs en acteurs, die allemaal “ervaring hebben in het genereren en overbrengen van fictie,” merken de onderzoekers op.

In een vervolgstudie werden 13 schrijvers en 14 regisseurs/acteurs gekoppeld aan 26 succesvolle mensen van buiten de kunsten. Terwijl hun hersenen werden gescand met behulp van fMRI-technologie, werd alle deelnemers gevraagd om zich zowel gewone scènes (’s morgens wakker worden en koffie zetten) als ongewone scènes (’s morgens wakker worden en ontdekken dat je van het andere geslacht bent) voor te stellen.

Bij het zich voorstellen van de gewone scènes, was de hersenactiviteit van de creatieve experts en hun minder-creatieve tegenhangers identiek. Maar bij het verbeelden van ongewone of verre scènes gebruikten de creatieve mensen een apart hersennetwerk: het dorsale mediale subsysteem.

Deze bevinding suggereert dat “creatieve individuen neuraal voorbereid kunnen zijn om het hier en nu standaard te overstijgen,” schrijven de onderzoekers.

Ze voegen eraan toe dat dit neurale subsysteem “consistent geassocieerd is met het in overweging nemen van de intenties en persoonlijkheidskenmerken van andere mensen.” Dit suggereert dat creativiteit op hoog niveau wordt geassocieerd met een sterker vermogen om zich in anderen in te leven, dankzij een groter vermogen om dingen vanuit hun perspectief te voelen en te zien.

Het is onduidelijk of dit speciale vermogen iets is waarmee schrijvers, regisseurs en acteurs zijn geboren (en dat hen voortstuwde in de kunsten), of dat ze de neiging hebben om het op te bouwen gedurende een carrière van verhalen vertellen. Hoe dan ook, het is duidelijk de moeite waard om te bestuderen of dit voorstellingsvermogen kan worden gecultiveerd, gezien het duidelijke nut ervan. Bedenk eens hoeveel sterker onze toewijding aan milieubescherming zou zijn als we ons werkelijk, levendig een voorstelling konden maken van de vernietiging die we veroorzaken voor toekomstige generaties.

Tenzij en totdat dat gebeurt, hebben theater-, film- en televisiekunstenaars aantoonbaar de plicht om hun gaven te blijven gebruiken om ons te helpen die dingen te zien die zij zich op unieke wijze kunnen voorstellen. Als zij hun progressieve waarden in daden willen omzetten, zou dat inhouden dat zij meeslepende visies moeten creëren van een meer compassievolle, meer duurzame wereld.