Wie doet, wie betaalt?

Duurzaamheid is een kernkenmerk van marktsysteembenaderingen, maar marktsystemen zijn dynamisch. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het systeem in de toekomst zonder verdere interventie op veranderingen kan reageren?

Het analysekader voor duurzaamheid (ook bekend als Who Does, Who Pays?) is een nuttig kader om u te helpen beslissen of uw activiteiten tot duurzame gedragsverandering zullen leiden. Het kader kijkt naar de bestaande en mogelijke toekomstige stimulansen en de mogelijkheden van de marktdeelnemers. Begin met het beantwoorden van twee vragen:

• Wie ‘doet’ wat op dit moment, en wie zal wat in de toekomst doen?
• Wie ‘betaalt’ waarvoor op dit moment, en wie zal waarvoor in de toekomst betalen?

De ‘wie’ is een type marktspeler (zoals leveranciers van inputs) in plaats van een specifieke speler (zoals Input Supply Company X).

Stelt u zich nu een beeld van de toekomst voor. Denk na over uw toekomstbeeld van een functioneel marktsysteem, wie welke functie zal vervullen, en wie ervoor zal betalen. Bedenk welke prikkels uw doelpartners hebben (en zullen blijven hebben) om hun gedrag in de richting van deze gewenste toekomstige toestand te veranderen.

Over duurzaamheid vanaf het begin nadenken vereist een exit-strategie bij het begin en jezelf daaraan houden. Vraag:

• Zouden marktpartijen hun nieuwe rol zonder programma-ondersteuning kunnen voortzetten?
• Zouden spelers gemotiveerd zijn en in staat om met (bescheiden) programma-input hun gedrag te veranderen?
• Kan de nieuwe configuratie van functies en spelers leiden tot duurzame systeemverandering binnen de looptijd van het programma?

Het serieus nemen van duurzaamheid legt discipline op aan de strategie en interventies van een programma. Zonder een duidelijke exit-strategie bestaat het risico dat de acties van het programma systemen verstoren in plaats van ze te ontwikkelen.

M4P Operationele Gids, Hoofdstuk 3: Visie

Kernbeginselen en -kaders voor het definiëren en plannen van een interventie.