Top 11 Interessante Feiten over Willem de Veroveraar

De geschiedenis is geplaveid met legendarische figuren. Van Alexander de Grote tot Napoléon, alle tijden hebben hun deel gehad aan grote figuren. Onder hen zijn er maar weinig die zo belangrijk waren als Willem de Veroveraar. Als middeleeuwse hertog en koning veranderde Willem de Veroveraar het aangezicht van Europa. Hij staat vooral bekend om de cruciale stabilisatie van het hertogdom Normandië, en de verovering en grondige transformatie van Engeland. Hier zijn tien feiten over Willem de Veroveraar.

1. Willem de Veroveraar was een bastaard

William werd geboren in 1027, in Falaise, een klein stadje in Normandië. Hij was de zoon van Robert, hertog van Normandië, en Arlette, zijn concubine, die hij – volgens de legende – ontmoette toen zij haar kleren aan het wassen was bij de rivier, in Falaise.

Hoewel Robert en Arlette van elkaar hielden, is Robert nooit met haar getrouwd, zodat Willem buitenechtelijk werd geboren.

Tijdens zijn leven werd hij onder verschillende namen genoemd. Willem II was zijn officiële naam toen hij de titel van hertog van Normandië aannam, maar hij kreeg ook vaak de bijnaam “Willem de Grote”.

“De Veroveraar” was geen bijnaam uit zijn tijd, want die werd bijna twee eeuwen na zijn dood gegeven. Evenzo zou zijn tegenstander hem later “Willem de Bastaard” noemen, als verwijzing naar zijn geboorte uit ongehuwde ouders. Deze naam werd echter waarschijnlijk postuum gebruikt als een snelle verklaring van zijn persoonlijkheid, eerder dan tijdens zijn eigen leven.

2. Meerdere pogingen werden ondernomen om Willem de Veroveraar te vermoorden toen hij nog maar een kind was

In 1034 kondigt hertog Robert van Normandië aan dat hij op pelgrimstocht wil gaan naar Jeruzalem. De meeste van zijn raadgevers raden het hem af, omdat hij geen wettige erfgenaam heeft die hem kan opvolgen als er tijdens de reis iets gebeurt – opnieuw wordt Willem als onwettig beschouwd.

Om de opmerkingen te laten stoppen, kondigt Robert aan dat hij wil dat Willem zijn opvolger wordt, mocht er iets ergs gebeuren.

Een jaar later, op de terugweg van de Heilige Stad, stierf Robert, Normandië zonder heerser achterlatend.

Hoewel de afstamming duidelijk was vastgelegd in Roberts testament, werd de legitimiteit van de nieuwe en jonge hertog sterk in twijfel getrokken. Amper 8 jaar oud, werd Willem door de meeste Normandische edelen ongeschikt geacht om te regeren. Willem – officieel hertog van Normandië – werd vooral gesteund door familieleden en moest zich tijdens de eerste maanden van zijn bewind meestal schuilhouden, omdat Normandië geteisterd werd door instabiliteit. Willem was het doelwit van verschillende moordpogingen.

Op een nacht in Valognes moest hij zelfs alleen vluchten om een moordaanslag te voorkomen die hem door zijn zot was gemeld. Het feit dat hij op zo’n jonge leeftijd alleen in de nacht vluchtte, droeg bij aan het vestigen van zijn reputatie van een jong en dapper man.

Gesteund door de koning van Frankrijk, Richard de Eerste, heroverde Willem definitief de macht van Normandië tijdens de slag bij Val-Ès-Dune, en werd erkend als de hertog van Normandië.

3. Willem de Veroveraar stelde de grenzen van Normandië en zijn stabiliteit veilig

Nu hij als hertog van Normandië was aangesteld, had Willem als voornaamste zorg de stabiliteit in zijn hertogdom en daaromheen te verzekeren.

Een belangrijke zet van hem was zijn huwelijk met Matilda van Vlaanderen, de dochter van de graaf van Vlaanderen. Hoewel de paus het huwelijk op grond van bloedverwantschap weigerde, vond de verbintenis toch plaats, waardoor het eens vijandige graafschap Vlaanderen en het hertogdom Normandië bondgenoten werden.

Als naaste verwante van de koning van Frankrijk en afstammend van het Huis van Wessex in Angelsaksisch Engeland, was Matilda een zeer nuttige pion in Willems grotere plan.

In de tussentijd, om de grenzen van zijn hertogdom met de aangrenzende gebieden veilig te stellen, bezette Willem de staat Maine, waardoor Normandië een veiligheidsbuffer had tegen het rivaliserende graafschap Anjou. Hij zorgde er ook voor dat de rebellen die het naburige Bretagne in beroering brachten, versterkt werden, waardoor de stabiliteit van Bretagne in gevaar kwam. Bretagne koesterde een wrok tegen Normandië dat jaren eerder het eiland Mont-Saint-Michel innam.

Tot op heden maakt Mont-Saint-Michel, dat u kunt bezoeken met onze dagtocht-specialty tour hier – nog steeds deel uit van Normandië, ondanks het feit dat het geografisch aan de ingang van het Britse schiereiland ligt.

Met innerlijke moeite konden de Britannische heersers niets plannen tegen Normandië.

4. Willem de Veroveraar verloor van Harold Godwinson voor de troon

In 1051 wees koning Eduard van Engeland, die geen erfgenaam had, Willem, zijn verre neef, aan als erfgenaam voor de troon van Engeland. William echter, die de keuze vreemd vond, bleef twijfelen.

Om hem te overtuigen, zond Edward hem een boodschapper, de machtige Britse graaf Harold Godwinson. Harold bezwoer Willem, op de relikwieën van de kathedraal van Bayeux, dat hij en de Britse adel, Willem zouden erkennen als koning van Engeland, volgens het testament van de huidige koning. De stap overtuigde Willem die nu nieuwe doelen kon overwegen.

Een paar jaar later veranderde Edward echter van gedachten, en verklaarde op zijn sterfbed dat zijn opvolger toch Harold zou worden…

De wetten van de Angelsaksen waren van mening dat de laatste wens van de koning de doorslag gaf, terwijl de Normandische wetten het eerste woord als onherroepelijk beschouwden – vooral om diezelfde situatie te voorkomen!

Geërgerd bereidde Willem een expeditie voor om te bemachtigen wat hij als zijn rechtmatig land beschouwde. Intussen zat Harold op de Engelse troon…

5. Willem de Veroveraar won de Slag bij Hastings tegen de koning Harold & zijn leger

William landde op Britse bodem op 29 september 1066, vergezeld door vele Normandische landheren en baronnen, die hij had overtuigd.

Het duurde bijna twee weken voordat Harold hoorde van de Normandische landing en reageerde.

Op 12 oktober stonden de twee legers op het punt van vechten. Terwijl de Noormannen de ernst van de situatie inzagen en zich kalm en plechtig op de oorlog voorbereidden, waren de Angelsaksen veel meer ontspannen, en dronken en feestten.

De volgende dag vond de belangrijkste slag in de geschiedenis van Engeland plaats, in een veld, bij Hastings. De slag bij Hastings duurde uitzonderlijk lang. In plaats van de gebruikelijke paar uur die de meeste middeleeuwse veldslagen duurden, duurde Hastings van zonsopgang tot zonsondergang.

Hoewel de eerste uren duidelijk in het voordeel van Willem waren, veranderden de kansen in de middag, en werden de Angelsaksen duidelijk favoriet. Tot in het laatste kwartier van de slag zetten de Noormannen zich schrap voor hun uiteindelijke nederlaag. Echter, Willem beval een paar ridders om al hun inspanningen te richten op Harold. De Britse koning was al snel het doelwit en stierf, wat het verlies van de Angelsaksen markeerde.

De volgende dagen bereikten Willem en zijn troepen Londen, terwijl ze de dorpen en landerijen waar ze doorheen trokken plunderden.

6. De kroning van Willem de Veroveraar werd “gevierd” door gebouwen in brand te steken

William werd op 25 december 1066 tot koning van Engeland gekroond.

De ceremonie vond plaats in Westminster. Tijdens de kroning werden gejuich en applaus door de bewakers aangezien voor een opstand tegen de nieuwe koning. Zij besloten afleiding te zoeken door de omliggende gebouwen in brand te steken.

De gebeurtenis veroorzaakte paniek en de menigte, binnen en buiten de abdij, begon overal heen te rennen.

Ten slotte mocht een trillende Willem zijn kroning voltooien, wat voor altijd een vrij roemloos moment van zijn bewind bleef.

7. Willem de Veroveraar bouwde de Tower of London

Door Engeland te veroveren, brachten de Noormannen veel dingen uit hun cultuur naar dat land. Een van de belangrijkste daarvan waren forten. Om zijn macht te doen gelden, liet Willem honderden forten bouwen in het hele land, waarvan de meeste nu nog overeind staan.

Een ervan werd het symbool van de macht van de koning: de Witte Toren in Londen. Gelegen aan de oever van de rivier de Theems, was de White Tower het meest perfecte voorbeeld van Normandische constructies, met hoge muren opgetrokken in Caen steen. Tegenwoordig is de Witte Toren beter bekend onder de naam Tower of London, en is nog steeds een symbool van de Koninklijke macht.

8. Willem de Veroveraar gebruikte angsttactieken om zijn volk in bedwang te houden

Williams strategie om ervoor te zorgen dat hij de controle behield, was om nogal hard op te treden tegen de Angelsaksen en een Normandische leiding op te leggen. De meeste waardevolle goederen van de Saksen werden geconfisqueerd, en sleutelposities in de adel en de geestelijkheid werden ingenomen door Normandiërs.

Natuurlijk liet het Saksische volk zich niet zo gemakkelijk in bedwang houden. In heel Engeland vonden opstanden en rellen plaats, maar Willem weerstond de druk en voerde een systematische en harde vergelding uit.

Het belangrijkste voorbeeld is de opstand van York in 1069. Om gewelddadige rellen in het hertogdom York tegen te gaan, ging Willem over tot een van de meest gewelddadige voorbeelden van vergelding. Hij dwong de hele regio tot buigen door het gebied te verwoesten. Hij gaf opdracht tot absolute verwoesting, waarbij mensen werden vermoord, dieren werden afgeslacht, hele akkers en oogsten in brand werden gestoken, de bodem werd verwoest en de plaatselijke bevolking tot honger en armoede werd gedreven.

Met zo’n harde druk die werd uitgeoefend, slaagde Willem erin om in vrij korte tijd door de meeste Engelsen te worden erkend.

9. De derde zoon van Willem de Veroveraar, Henri, werd onverwacht heerser over zowel Engeland als Normandië

Op 9 september 1087 overleed Willem. Voordat hij stierf, besloot hij zijn koninkrijk in twee gebieden te splitsen, Engeland aan de ene kant, Normandië aan de andere – zoals u kunt zien, was Brexit niet zo’n nieuw idee! Hij gaf Normandië aan zijn eerste zoon, Robert, en Engeland aan zijn tweede zoon, Willem. Henri, zijn derde zoon kreeg niets.

De oneerlijke deal zou zich echter in het voordeel van Henri keren. In Engeland werd de jonge Willem niet erg gewaardeerd. In 1100 stierf hij per ongeluk tijdens de jacht. Henri, die daar was, greep de gelegenheid aan. Hij vluchtte naar Winchester om de koninklijke schat in handen te krijgen, en toen hij die eenmaal in handen had, nam hij zonder veel tegenstand de troon in en werd de nieuwe koning van Engeland.

In Normandië deed zich een andere gelegenheid voor toen Robert op kruistocht vertrok. Henri maakte van de lege troon gebruik om erop te gaan zitten, en toen Robert terugkwam, liet hij hem gevangen nemen. Henri, nu koning van Engeland en hertog van Normandië, nam wraak.

Hopend dat zijn zoon hem zou opvolgen, zag hij zijn hoop echter ijdel toen de genoemde zoon op zee stierf. Uit vrees voor zijn geslacht besloot hij zijn dochter te huwen met een Normandische edelman, van de Plantagenet-familie. Uit deze verbintenis werd Henri II geboren, die later trouwde met Eleonora van Aquitanië, en zo het begin van de Plantagenet dynastie vastlegde.

10. Willem de Veroveraar cementeerde de Noordse, Germaanse & Romeinse invloeden in de Engelse taal

Naast architectuur en cultuur, bracht Willem de Veroveraar nog iets belangrijks naar Engeland: de taal. De Angelsaksische taal lag aan de basis van de huidige Engelse taal en was sterk beïnvloed door Scandinavische (Noorse) talen. Willem sprak er echter geen woord van! Met zijn Hof sprak hij Normandische dialecten, die meestal Romaanse talen waren.

In het moderne Engels is de mengeling tussen Germaanse en Noordse talen en Romaanse talen nog steeds waarneembaar.

11. Het “Domesday Book” van Willem de Veroveraar was een van de eerste voorbeelden van een nationale volkstelling.

Toen hij op de troon zat, had Willem de Veroveraar geen flauw benul van hoe de samenleving die hij zou gaan leiden in elkaar zat. Hij wist niet hoeveel mensen er in Engeland woonden, noch uit hoeveel huishoudens het bestond. Hij wist niet wie wat bezat.

Daarom gaf hij verschillende van zijn helpers opdracht het land door te trekken en in een uniek boek een lijst op te nemen van alle mensen in zijn land, hun bezittingen, hun vee, en hun huisvesting.

Die grote gegevensverzameling werd “het Domesday Book” genoemd, oud-Engelse vorm van “Doomsday”. Het boek werd verondersteld een zeer nauwkeurig beeld te geven van het koninkrijk en kon worden gebruikt in geval van een crisis. Het document is een kostbare bron voor historici omdat het een goed beeld geeft van het Engeland van de elfde eeuw. Wel moet worden opgemerkt dat veel Engelsen logen over hun bezittingen om extra belastingen te ontlopen.

Het Domesday Book was een van de eerste nationale volkstellingen.

***

Een belangrijke figuur uit de Europese Middeleeuwen, Willem de Veroveraar veranderde de loop van de geschiedenis voor Engeland en het noorden van Frankrijk. Zijn erfenis heeft de Normandische en Britse culturen zo diepgaand getekend dat ze vandaag de dag nog goed waarneembaar zijn.