This Is Why Xanax Is Blowing Up in America
Het is niet echt nieuws dat Xanax een soort van moment heeft gehad. Beroemde muzikanten, in ieder geval totdat prominenten als Lil Xan (ja, zelfs hij!) en Chance the Rapper het spul begonnen af te zweren, zijn lang geneigd geweest om het te hypen. En Xanny bars worden al een tijdje aangeprezen op sociale media en zelfs in old-school graffiti. Het aantal volwassenen dat drugs voorgeschreven kreeg in de klasse waartoe Xanax (alprazolam) behoort – bekend als benzodiazepinen – steeg met 67 procent tussen 1996 en 2013. In dezelfde periode is de hoeveelheid van deze drugs die daadwerkelijk werd verstrekt meer dan verdrievoudigd, volgens een studie uit 2016.
Maar terwijl veel Amerikanen de neiging hadden om benzo’s te zien als onschadelijke chill-pillen die zelfs oude mensen gebruikten, steeg het aantal overdoses van benzodiazepines tussen 1999 en 2015 met een factor van bijna acht. En ze zijn een factor geweest in meer dan een derde van de recente fatale opioïde overdoses – waaronder, afgelopen november, die van de rapper Lil Peep. Erger nog, zelfs als ze dagelijks worden ingenomen zoals voorgeschreven, kunnen ze leiden tot afhankelijkheid en, bij sommige patiënten, een langdurig en venijnig ontwenningssyndroom.
Het is vrij duidelijk dat big pharma niet de schuld kan krijgen van de huidige Xanax-explosie, en dat de gevaren ervan zorgvuldig moeten worden uitgepakt van de grotere, en dodelijkere, opioïdenepidemie van het land. Maar wat is er precies gebeurd om benzo’s zo’n ongelofelijke populariteit te geven, en waarom zijn zoveel dokters, patiënten en recreatieve gebruikers zich niet bewust van hun verborgen gevaren?
Net zo belangrijk is hoe Amerika op een verstandige manier kan reageren op dit probleem, in plaats van te vervallen in de zoveelste drugspaniek. Dat betekent onder meer dat ze niet op zo’n reactionaire manier moeten worden aangepakt dat de situatie verergert – en gevaarlijker wordt.
Een factor in de recente explosie van benzo’s was duidelijk het klimaat: Het is moeilijk om niet angstig te zijn, zelfs als je stalen zenuwen hebt, in ons grillige en onvoorspelbare politieke en culturele tijdperk, ongeacht waar je staat in het ideologische spectrum. En Amerikanen, ongeacht de oorlog tegen sommige drugs, hebben een lange geschiedenis van zich wenden – en vaak wenden – tot chemische oplossingen om vreemde tijden en systemische ontberingen het hoofd te bieden.
Een ander element is van generatie op generatie. Voor veel twintigers was 9/11 een van hun eerste belangrijke herinneringen, en zij hebben de Grote Recessie en de opkomst van Trump al meegemaakt. Millennials uit de middenklasse hebben vaak ervaren wat critici “zweverig” of “helikopterouderschap” noemen – en sommige onderzoeken suggereren dat een dergelijke overbescherming kinderen paradoxaal genoeg angstiger kan maken door aan te geven dat ze misschien niet competent genoeg zijn om uitdagingen op eigen kracht aan te gaan. Aan de andere kant hebben degenen van wie de ouders werden verpletterd door inbeslagname, faillissement, werkloosheid of andere resultaten van de crash van 2008 andere redenen om angstig te zijn.
“Angst is het eerste wat naar boven komt als ik met hen praat over hun perceptie van zichzelf als mensen in de wereld,” zei Ingrid Walker, auteur van High: Drugs, Verlangen, en een Natie van Gebruikers en een universitair hoofddocent Amerikaanse studies aan de Universiteit van Washington in Tacoma. Walker, die in het hele land lesgeeft en lezingen geeft, merkte op dat de jongeren die zij ontmoet vaak is verteld dat ze “veel angst hebben en dat ze daar veel van merken.”
Walker wees er ook op dat deze generatie is opgevoed om zich op hun gemak te voelen bij het slikken van psychiatrische medicatie: Velen hebben van jongs af aan Ritalin of Adderall voor ADHD voorgeschreven gekregen en/of antidepressiva, benzos en zelfs antipsychotische medicijnen. Vorige generaties stonden veel sceptischer tegenover psychiatrische medicijnen, vaak opgevoed om te geloven dat ze niet bedoeld waren om mensen zich daadwerkelijk beter te laten voelen – alleen om ze af te stompen en onder controle te houden. Dat liet geesteszieken vaak over aan zelfmedicatie met recreatieve middelen om stigmatisering te voorkomen, wat er natuurlijk weer toe kan leiden dat ze een ander stigma dragen en met nog meer problemen te maken krijgen.
Maar de studenten van nu, merkte Walker op, “zijn niet sceptisch of bezorgd. Er is zelfs een lichtzinnigheid over de gevaren van farmaceutische drugs.”
Millennials hebben dus meer comfort met het gebruik van drugs als een middel om stemmingen te beheersen en, vaak, een erkenning dat soms de lijn tussen ‘medisch’ en ‘recreatief’ is een fijne. Velen zien hun ouders farmaceutica gebruiken op dezelfde utilitaire manier, waardoor ze zich bewust worden van de hypocrisie van het medicaliseren van druggebruik door de ene groep mensen, terwijl ze gebruik om precies dezelfde reden door een andere groep mensen criminaliseren. “Ze hebben echt hun psychotherapeutische reeks medicijnen omarmd als oplossingen voor alles van een slechte dag tot een overvolle agenda,” vertelde Walker me.
Maar hoewel deze verschuiving in denken nuttig kan zijn in de zin van het destigmatiseren van medicijngebruik voor psychiatrische aandoeningen, kan het ook op andere manieren kwaad. Ten eerste kan het een vals – en soms dodelijk – gevoel van veiligheid geven. Een van de basisprincipes van onderzoek naar risicoperceptie is het idee dat vertrouwdheid mensen blind kan maken voor gevaar: als je een potentieel gevaarlijke handeling herhaaldelijk veilig uitvoert zonder schade te ondervinden, wordt het veel minder eng, en dat kan ertoe leiden dat je minder voorzorgsmaatregelen neemt en slordig wordt met beschermende procedures.
Als je een tijdje veilig een drug hebt genomen en je hebt gezien hoe anderen dat doen, kun je vergeten hoe krachtig het is – en dat dit spul dat je altijd prima hebt genomen, veel gevaarlijker kan zijn in hogere doses of wanneer het wordt gemengd met alcohol of opioïden.
Dit geldt vooral voor farmaceutische producten, die immers de zegen van je arts en de FDA hebben (tenminste als het je eigen recept is). Helaas is dat een groot probleem gebleken voor sommige mensen die medicijnen zoals Xanax precies volgens voorschrift innemen – en dan maandenlang en soms jarenlang moeten worstelen met extreme en invaliderende ontwenningsverschijnselen.
Dr. Christy Huff is een cardioloog die als beste van haar klas afstudeerde aan de University of Texas Southwestern Medical School. Ze herinnerde zich dat ze Xanax kreeg voorgeschreven omdat ze een pijnlijke droge oogaandoening had en niet kon slapen tijdens de periode voordat ze in staat was om het te laten behandelen. “Na ongeveer drie weken begon ik overdag ongerust te worden. Dat had ik nog nooit meegemaakt,” vertelde ze me. Ze herinnerde zich ook het ontwikkelen van een tremor en het ondergaan van duizenden dollars aan onovertuigende en invasieve tests om erachter te komen wat de oorzaak was – uiteindelijk werd vastgesteld dat het verband hield met het stoppen met de drug.
Omdat de effecten van Xanax slechts een korte tijd duren, kunnen mensen ontwenningsverschijnselen ervaren tussen doses in, niet alleen wanneer ze proberen volledig te stoppen. Dit gebeurde met Huff, maar haar arts geloofde niet dat ze zulke ernstige effecten kon hebben na slechts ongeveer een maand te hebben genomen, zei ze, eraan toevoegend: “Ik ging online en begon te lezen dat al deze mensen hetzelfde probleem hebben.”
” werken echt goed totdat ze zich tegen je keren en dan is het gewoon een totale levende hel,” vervolgde ze, en beschreef een aanhoudende ervaring van angst en “verpletterende vermoeidheid.”
En dit ondanks het nemen van de medicatie precies zoals beschreven, merkte Huff op. De afhankelijkheid die ze ontwikkelde is een verwacht gevolg dat bijna iedereen treft die lang genoeg benzodiazepinen neemt – het is niet zoals verslaving, waarbij sprake is van schadelijk, dwangmatig gebruik van doses die niet medisch worden aanbevolen en die slechts een minderheid van de mensen treft. (Terwijl mensen met benzodiazepineverslaving meestal ook afhankelijkheid hebben, is het omgekeerde niet waar).
Dat is eigenlijk een deel van wat haar in de war bracht: Huff dacht niet dat afhankelijkheid zulke invaliderende symptomen kon veroorzaken, en ze zag geen risico voor verslaving. En noch haar arts, noch haar eigen medische opleiding had haar veel waarschuwingen gegeven, vertelde ze me.
Huff is nu lid van de raad van bestuur van de Benzodiazepine Informatie Coalitie om het bewustzijn van het probleem te vergroten. Hoewel er niet veel onderzoek is gedaan naar dit probleem, zegt Huff, suggereren de gegevens die er zijn dat ongeveer 10-15 procent van de mensen die lichamelijk afhankelijk worden van benzodiazepinen een ernstige en invaliderende ontwenningsverschijnselen krijgen die jaren kunnen duren, zelfs als de drugs langzaam worden afgebouwd.
In de psychiatrie is er een voortdurende strijd over het gebruik van deze medicijnen, waarbij sommigen beweren dat ze meer kwaad dan goed doen in het algemeen – en anderen zeggen dat ze, voor geselecteerde patiënten, essentieel zijn. “Ik zou liever hebben dat ze nooit waren uitgevonden”, zegt Dr. Allen Frances, professor emeritus in de psychiatrie aan de Duke University. “Ze hebben een heel klein nut, maar dat moet worden afgewogen tegen de enorme schade. Het is heel moeilijk te voorspellen welke persoon zo afhankelijk zal worden dat zijn leven erdoor wordt geruïneerd.”
(Hij voegde eraan toe: “Er zijn mensen in de wereld voor wie het nemen van een benzodiazepine een redelijke oplossing zou kunnen zijn voor intermitterende angsten. Ze kunnen nuttig en veilig zijn voor sommige mensen, vooral als ze ze voor een korte tijd nemen.”)
Richard Balon, een professor in de psychiatrie aan de Wayne State University in Michigan, heeft zich onlangs aangesloten bij een internationale taakgroep over benzodiazepinen, bestaande uit een groep deskundigen die bezorgd zijn dat een tegenreactie tegen deze drugs te ver zou kunnen gaan. “Benzodiazepinen zijn nuttig voor sommigen”, zei hij, maar hij voegde eraan toe: “Ik zeg niet dat ze zonder onderscheid moeten worden gebruikt.”
Frances en Huff benadrukten dat patiënten veel beter moeten worden voorgelicht over de mogelijke risico’s – waaronder de mogelijkheid van langdurige en moeilijke ontwenning. “Mijn belangrijkste punt is dat mensen geïnformeerde toestemming nodig hebben,” zei Huff, eraan toevoegend dat zorgverleners op dit moment niet goed genoeg geïnformeerd zijn over de schade die gepaard kan gaan met ontwenning en de juiste manier om ermee om te gaan als er symptomen optreden.
Nagenoeg iedereen is het er echter over eens dat elke poging om het voorschrijven van benzo’s te beteugelen zorgvuldig moet gebeuren: ze willen niet dat patiënten gedwongen of abrupt worden afgebouwd, zoals nu gebeurt met opioïden voor chronische pijn. In feite kan het abrupt afbouwen van benzodiazepines zelfs fataal zijn, een resultaat dat over het algemeen niet wordt gezien bij opioïden, tenzij mensen opgesloten zitten en geen adequate vloeistoffen kunnen krijgen.
In dit nieuwe tijdperk van meedogenloze en onbegrensde angst, hebben we niet nog een ding nodig om ons zorgen over te maken. Maar zowel patiënten als recreatieve gebruikers moeten weten dat benzodiazepinen, als ze al worden gebruikt, aanzienlijke risico’s met zich meebrengen en moeten worden genomen met open ogen over hun gevaren. En wetgevers moeten onthouden dat, hoewel zowat elke andere drugspaniek in de Amerikaanse geschiedenis heeft geleid tot een aanbodgerichte ramp, het mogelijk is om verstandig te handelen en de schade te beperken als we de gegevens volgen – en de cultuur begrijpen.
Volg Maia Szalavitz op Twitter.
Teken in voor onze nieuwsbrief om dagelijks het beste van VICE in uw inbox te krijgen.