Natriumoxybaat, ook bekend als gamma-hydroxyboterzuur (GHB), werd ontdekt in 1960 en is beschreven als zowel een therapeutisch middel met hoge medische waarde als, meer recentelijk, een stof van misbruik. De natuurlijk voorkomende vorm van deze drug wordt aangetroffen in verschillende lichaamsweefsels, maar is het meest uitgebreid bestudeerd in het CZS, waar de mogelijke functie als neurotransmitter nog steeds wordt bestudeerd. Natriumoxybaat is in verschillende landen goedgekeurd voor uiteenlopende toepassingen als algehele anesthesie, de behandeling van alcoholontwenning en -verslaving, en recentelijk voor kataplexie bij narcolepsie. In de jaren tachtig leidde de gemakkelijke toegang tot GHB-houdende producten tot diverse niet-goedgekeurde toepassingen, waaronder gewichtsverlies, bodybuilding en de behandeling van slapeloosheid, soms met ernstige gevolgen op lange termijn. De beschikbaarheid van deze niet-goedgekeurde en niet-gereguleerde vormen van de drug leidde ertoe dat GHB en zijn analogen populair werden als misbruikmiddelen en vervolgens bekend werden als middelen die werden gebruikt bij seksueel geweld onder invloed van drugs of “date rape”, hetgeen uiteindelijk leidde tot een verbod op de verkoop van GHB in de VS. Wettelijke inspanningen om de verkoop en distributie van GHB en zijn analogen te controleren hebben de klinische ontwikkeling van natriumoxybaat voor narcolepsie in de VS bijna verhinderd. Na uitvoerige besprekingen met diverse betrokken partijen werd echter een bevredigende oplossing gevonden, waaronder wetgevende maatregelen en de ontwikkeling van het Xyrem Risk Management Program. Wijzigingen in de Amerikaanse Controlled Substances Act maakten GHB tot een drug van schedule I, maar bevatten ook bepalingen op grond waarvan door de Amerikaanse FDA goedgekeurde producten in schedule III kunnen worden ondergebracht. Dankzij dit unieke, tweesplitsbare schema voor natriumoxybaat/GHB kon de klinische ontwikkeling van natriumoxybaat doorgaan en werd het in juli 2002 door de FDA goedgekeurd als weesgeneesmiddel voor de behandeling van kataplexie bij patiënten met narcolepsie als orale oplossing Xyrem(natriumoxybaat). Om het veilige gebruik van natriumoxybaat te bevorderen en de bezorgdheid over mogelijk misbruik en oneigenlijk gebruik na de goedkeuring van het product weg te nemen, werd een eigen beperkt distributiesysteem voor geneesmiddelen opgezet, het Xyrem Success Program genaamd. Onderdelen van het programma zijn onder meer een gecentraliseerd distributie- en afgiftesysteem, een artsen- en patiëntenregister, verplicht voorlichtingsmateriaal voor patiënten en artsen, speciaal opgeleid apotheekpersoneel, een methode voor het traceren van zendingen van recepten, en een eerste bewakingsprogramma na het in de handel brengen. Het systeem heeft een unieke gelegenheid geschapen om zowel artsen als patiënten voorlichting te geven en patiënten voortdurend te adviseren, waardoor de geneesmiddelenveiligheid wordt vergroot en de therapietrouw van de patiënten wordt verbeterd.