Articles

The social definition of women’s smoking behaviour

De geschiedenis van het rookgedrag van vrouwen is er een van veranderende normatieve definities. Recente trends zijn verklaard in termen van de symbolische waarde van roken, die voor vrouwen vrijheid en onafhankelijkheid vertegenwoordigt. Deze visie wordt benadrukt door de reclame. Andere aanwijzingen duiden echter op het voortbestaan van een ouder, negatiever cultureel stereotype. Een tweeledig onderzoek onder jonge vrouwen die een beroepsopleiding voor verpleegster of onderwijzer volgen, werpt enig licht op de wijze waarop het rookgedrag van vrouwen thans sociaal wordt geïnterpreteerd. Uit de eerste fase bleek dat bij de minderheid van ouders die hun houding ten opzichte van het roken van hun dochter hadden uitgedrukt in relatie tot de sekse-rol-normen, roken werd voorgesteld als onaanvaardbaar voor vrouwen. Meer dan de helft van de ondervraagden meende dat er in de huidige samenleving een negatief cultureel stereotype bestaat en twee derde van de ondervraagden zag het bestaan ervan in het verleden. Dit stereotype stelt roken voor als mannelijk gedrag en dus onaanvaardbaar voor vrouwen. Vrouwen die roken, lopen het risico te worden bestempeld als vrouwen met onvrouwelijke of vernederende eigenschappen. Het stereotype werkte eerder in de algemene sociale context dan met betrekking tot persoonlijke relaties en daarom is de invloed ervan op hedendaags gedrag waarschijnlijk beperkt. Het werd door sommigen verworpen als een verouderde of mannelijke overtuiging, maar het vertegenwoordigde niettemin de persoonlijke mening van anderen. In termen van een gunstiger definitie werd de vrouwelijke roker gezien in termen van een elegante/sofistiche dimensie en in relatie tot een extroverte persoonlijkheid. De opvatting van de leden van de steekproef dat de toenemende aanvaardbaarheid van het roken door vrouwen verband hield met sociale veranderingen, ondersteunde indirect de opvatting dat roken wordt gezien als symbool van onafhankelijkheid. Degenen die roken in neutrale termen zagen, d.w.z. als roken zonder sekserolkenmerken, beschouwden roken in deze zin als normaal sociaal gedrag voor zowel mannen als vrouwen. De tweede fase suggereerde dat rokers en niet-rokers uiteenlopende opvattingen hebben over het beeld van de vrouwelijke roker. Het beeld van de niet-roker was gebaseerd op het oudere culturele stereotype (“onvrouwelijk”), terwijl de rokers eerder geneigd waren een standpunt in te nemen dat overeenkomt met het perspectief dat roken door vrouwen ziet als symbool van sociale verandering en grotere onafhankelijkheid (“bevrijd”). De niet-rokers hadden een duidelijk en positief beeld van “meisjes die niet roken” (“vrouwelijk”), terwijl voor de rokers de vrouwelijke niet-roker een onderscheidende identiteit ontbeerde. De studie suggereert dus dat traditionele concepten van gepast vrouwelijk gedrag bij sommige vrouwen het roken blijven afremmen, terwijl anderen het zien als een aspect van onafhankelijk gedrag.(ABSTRACT VERTROKKEN OP 400 WOORDEN)