Heeft Tim Burton’s film de tand des tijds doorstaan of voelt hij aan alsof hij “van zijn tijd” is?
Uitgebracht door Warner Brothers
Uitgiftedatum: 23 juni 1989
Spelers: Michael Keaton, Jack Nicholson, Kim Basinger en Tracey Walter
Schrijven: Sam Hamm en Warren Skaaren
Regie: Tim Burton
Rated PG-13 (Violence)

Ik heb net de Batman Anthology 1989-1997 op blu-ray gekocht, dus ik besloot ze allemaal een draai te geven. Voordat jullie me op mijn vingers gaan tikken vanwege mijn commentaar op deze films, zal ik jullie wat achtergrondinformatie geven.
Ik was een van de eerste kinderen in mijn blok die Batman uit 1989 zag toen die uitkwam. Natuurlijk was iedereen enthousiast over deze film, want het was de eerste echte Batman-film op het grote scherm. (Er was een film gebaseerd op die waardeloze serie uit de jaren 60, maar merk op dat ik het woord “waar” gebruikte). Dit was hem. Dit was de film waar die-hard Batman-fans op hadden gewacht, en in die tijd stelde hij niet teleur. Batman was de grootste hit van 1989 en zorgde voor een verkoop van merchandise van Star Wars-formaat. De film was een enorme hit toen hij op VHS verscheen en wordt tot op de dag van vandaag herinnerd als de film die de weg vrijmaakte voor “echte” stripverfilmingen.
Hoe gaat het nu met de film? Niet zo goed. Hollywood heeft ons al heel wat stripverfilmingen gegeven, dus de lat ligt vrij hoog. Ik beoordeel de film niet op basis van de Nolan Batman films. Die films zijn van een geheel eigen niveau, net zoals de vier “originele” Batman films hun eigen niveau hebben. Ik beoordeel deze Batman-films op hoe ze vandaag de dag spelen.

Ik weet dat je niet naar deze films kunt kijken zonder aan de Nolan-films te denken, maar probeer het eens een minuutje. Het is moeilijk, maar ik weet dat je het kunt.
Zie je, dat was niet zo moeilijk. De originele Batman is een film van zijn tijd. Sommige films zijn tijdloos, andere passen in de periode waarin ze gemaakt zijn. Batman valt in die categorie. De film heeft een donkere toon, maar niet te donker. In die tijd waren de studio’s bang om de kinderen af te schrikken, die het brood en de boter zijn voor een film als deze. Dus maakten ze de toon wat ik graag “donker licht” noem. Kinderen kunnen zich niet inleven in een superheld die in de problemen zit.

Ten slotte hebben we de Joker. In 1989 was de Joker van Jack Nicholson precies de juiste mix van dreigend en grappig. Vandaag de dag lijkt de acteerprestatie echter op de Sid Ceaser-versie uit de tv-serie uit de jaren ’60. De Joker hier is gewoon niet meer zo dreigend.
Toen The Dark Knight werd aangekondigd, waren de prikborden en forums bezaaid met vragen over hoe de Joker van Heath Ledger het zou opnemen tegen die van Nicholson. Het antwoord op deze vraag is: het zijn twee verschillende beesten. Terwijl Nicholson’s Joker de weg vrijmaakte voor andere comic book-to-movie schurken, was Ledger’s Joker een nieuw type schurk. Zijn Joker leek geen ander plan van aanpak te hebben dan de burgers van Gotham tegen elkaar op te zetten. Nicholsons Joker had een duidelijk plan: zoveel mogelijk shit naar de kloten helpen en Batman vernietigen.

Maar, ik ben hier niet om de twee te vergelijken. Ik ben hier om over Batman te praten. Tim Burton koos Michael Keaton als Bruce Wayne en dat is een goede keuze. Keaton geeft een menselijkheid aan Batman. Hij brengt ook een stille reserve. Hij moet worstelen om menselijk te blijven terwijl hij een “bovennatuurlijke” kracht is voor de criminelen van Gotham. Keaton levert goed werk af.
Het probleem dat ik met de film heb, is dat alles lijkt te zijn gedaan met een gebrek aan verbeelding als het gaat om het vertellen van het verhaal. Natuurlijk zijn de productiewaarden top, maar al het andere is vrij rechttoe rechtaan. Er is geen gevoel van urgentie. De Joker knoeit met chemicaliën om de inwoners van Gotham te vermoorden, maar Bruce Wayne/Batman heeft het snel door. Hij lijkt te weten wat de Joker van plan is met heel weinig hulp, zelfs van Alfred.

Ook de actiescènes verouderen niet goed. Hollywood is altijd al traag en log geweest als het gaat om de actiescènes die ze produceren. Elke vechtscène hier riekt naar acteurs die de volgorde tellen waarin de vuisten en trappen moeten gaan. Er is niets vloeiends aan deze vechtscènes, het zijn gewoon de acteurs, of waarschijnlijker hun stuntmannen, die door de bewegingen gaan.
Ik denk dat je mijn klachten kunt wijten aan het feit dat deze film een jaren ’80 film is, waar groter beter was. Ik hou wel van Batman, maar met het verstrijken van de jaren vind ik de film minder en minder leuk. De film was een big deal toen hij uitkwam, maar de tijd is niet goed geweest voor deze caped crusader.