BIOGRAFIE VAN ROBERT DOWNEY JR.

Geboren in Manhattan in 1965, Robert John Downey Jr. is de zoon van Robert Downey Sr., een onafhankelijke filmmaker die hem introduceerde in de film Pound uit 1970, en een jaar later in de marihuana. Na de scheiding van zijn ouders in 1978 en tot 1980, bleef zijn vader zijn belangrijkste link met de showbusiness, terwijl hij op tienjarige leeftijd balletlessen nam. Toen hij 17 was, stopte hij met de middelbare school om naar New York te verhuizen en professioneel te gaan acteren, vooral in het theater, terwijl hij ook betrokken raakte bij film.
Ondanks een struikelpartij met een Saturday Night Live die hem en zijn collega’s na een paar afleveringen ontsloeg, vanwege slechte kijkcijfers, slaagde Robert erin om op te treden als een bullebak in John Hughes’ The Explosive Woman (1985) en was vervolgens een ‘pick-up artist’ in zijn eerste hoofdrol, Hey…You in? (1987), samen met jaren ’80 legende Molly Ringwald. De grote aandacht voor verhalen van jongeren in deze periode wordt door Robert in verschillende registers bewoond, van het dramatische Beyond All Limits (1987) tot de tiener-film The Great Promise (1988), waarin ook een piepjonge Uma Thurman schittert.

Al in deze jaren bracht zijn drugsverslaving zijn intermenselijke relaties in gevaar, eerst met Sarah Jessica Parker en daarna met zijn eerste vrouw Deborah Falconer, die in 1992 met hem trouwde maar hem in 2001 verliet, verergerd door zijn verslechterende gezondheid.
Air America (1990) van Roger Spottiswoode, bijvoorbeeld, zag hem aan de zijde van Mel Gibson, die zijn grote vriend werd en hem een entree in de kaskrakers garandeerde. In 1992 bracht hij, onder regie van Richard Attenborough, het leven van Charlie Chaplin naar het scherm in Charlot, wat hem een Oscarnominatie voor Beste Acteur opleverde. In 1993 zat hij in de ensemble cast van Robert Altman’s America Today, en in 1994 speelde hij journalist Wayne Gale in Oliver Stone’s Natural Born Killers.

En toch, sinds 1996, zijn de rechtszaken en opnames voor drugsmisbruik of bezit non-stop geweest. Downey Jr. liep ernstig gevaar nooit meer op te staan toen zelfs de schrijvers van de serie Ally McBeal, waarvan de kijkcijfers tussen 2000 en 2001 door zijn aanwezigheid werden opgevijzeld, hem uit angst voor zijn langdurige gevangenschap uit de serie weghielden. Wanneer zijn vrouw hem verlaat en dreigt hem zijn zoon Indio niet meer te laten zien, neemt Robert met moeite de teugels van zijn leven in handen, dankzij de concrete hulp van Mel Gibson, die de verzekering betaalt om hem als hoofdrolspeler te hebben in de musical The Singing Detective (2003), die hij produceert. Het is een langzame maar gestage terugkeer naar meer en meer scherpe rollen, na jaren van bijrollen, de enige die hij kon losweken van producties die sceptisch waren over zijn vermogen om nuchter te blijven. In het dynamische Kiss Kiss Bang Bang (2005) was hij in vorm met Val Kilmer, en hij omlijstte zijn optreden in Guide to Recognising Your Saints (2006), dat hij ook coproduceerde. Het is ook de periode waarin hij zijn excentriciteit in evenwicht begint te brengen met zijn grote acteertalent: over the top in A Scanner Darkly en Fur, beide 2006, terwijl hij de grappen beheerst in Zodiac (2007) en Charlie Bartlett (2008).

In 2008 bevestigde hij zijn status als een van de zeldzaamste gevallen in Hollywood: de successen van Tropic Thunder en vooral Iron Man duwden hem naar de top van de box-office star charts (waar hij nooit was geweest), iets wat sceptici zich nauwelijks konden voorstellen, na zijn periode van poging tot zelfvernietiging. Voor zijn grappige rol als manische acteur in Tropic Thunder kreeg hij ook zijn tweede Oscarnominatie, als bijrolspeler. De stratosferische successen van de Iron Man-vervolgen, om nog maar te zwijgen van The Avengers (2012), bevestigden dit gelukkige moment, terwijl zijn gemoderniseerde vertolking van Conan Doyle’s detective in Guy Ritchie’s Sherlock Holmes en Sherlock Holmes (2009 en 2011) op kassuccesgebied wedijverden met de parallelle, andere tv-versie met Benedict Cumberbatch in de hoofdrol. Dat wordt ook bevestigd door de Golden Globe die hij won voor het eerste hoofdstuk.

The Judge (2014), waarin hij de hoofdrol speelde met de Amerikaanse filmgrootheid Robert Duvall, was ook het eerste werk van zijn productiemaatschappij, Team Downey, mede opgericht en gerund samen met de vrouw die hij identificeert als zijn anker na de crisis: zijn tweede vrouw Susan. In 2015 keerde hij terug op het scherm als Tony Stark in Avengers: Age of Ultron.
In 2016 was hij opnieuw Tony Stark/Iron Man in de Russo brothers’ Captain America: Civil War, en het was deze rol die hij behield voor de volgende films, de cinecomics Spider-Man: Homecoming (2017), waarin hij een soort mentor was voor een piepjonge Peter Parker, Avengers: Infinity War (2018), waarin hij en de andere Avengers de dreiging van Thanos proberen te stoppen, en Avengers: Endgame (2019), het laatste hoofdstuk in Marvel’s Infinity Saga.

.