De meeste toepassingen van Röntgenstralen zijn gebaseerd op hun vermogen om door materie heen te gaan. Dit vermogen varieert naar gelang van de stof; hout en vlees zijn bijvoorbeeld gemakkelijk doordringbaar, maar dichtere stoffen zoals lood en been zijn ondoorzichtiger. Het doordringingsvermogen van röntgenstralen hangt ook af van hun energie. De meer doordringende röntgenstralen, de zogenaamde harde röntgenstralen, hebben een hogere frequentie en zijn dus energieker, terwijl de minder doordringende röntgenstralen, de zogenaamde zachte röntgenstralen, een lagere energie hebben. Röntgenstralen die door een lichaam zijn gegaan, geven een visueel beeld van de inwendige structuur wanneer zij een fotografische plaat of een fluorescerend scherm raken; de donkerheid van de schaduwen die op de plaat of het scherm worden geproduceerd, hangt af van de relatieve ondoorzichtigheid van verschillende delen van het lichaam.

Foto’s die met röntgenstralen zijn gemaakt, staan bekend als röntgenfoto’s of skiparagrafen. Radiografie heeft toepassingen in zowel de geneeskunde als de industrie, waar zij waardevol is voor het stellen van diagnoses en voor het niet-destructief testen van produkten op gebreken. Fluoroscopie is gebaseerd op dezelfde technieken, waarbij de fotografische plaat wordt vervangen door een fluorescerend scherm (zie fluorescentie; fluoroscoop); de voordelen van fluoroscopie ten opzichte van radiografie in tijd en kosten worden gecompenseerd door enig verlies in scherpte van het beeld. Röntgenstralen worden ook gebruikt met computers in CAT-scans (computerized axial tomography) om dwarsdoorsnede-beelden van de binnenkant van het lichaam te maken.

Een ander gebruik van radiografie is bij het onderzoek en de analyse van schilderijen, waar studies details kunnen onthullen zoals de ouderdom van een schilderij en onderliggende penseelstreektechnieken die helpen om de kunstenaar te identificeren of te verifiëren. Röntgenstralen worden gebruikt in verschillende technieken die vergrote beelden kunnen opleveren van de structuur van ondoorzichtige voorwerpen. Deze technieken, die gezamenlijk worden aangeduid als röntgenmicroscopie of microradiografie, kunnen ook worden gebruikt voor de kwantitatieve analyse van vele materialen. Een van de gevaren bij het gebruik van röntgenstralen is dat zij levend weefsel kunnen vernietigen en ernstige brandwonden kunnen veroorzaken op menselijk vlees dat te lang wordt blootgesteld. Deze vernietigende kracht wordt gebruikt bij röntgentherapie om zieke cellen te vernietigen.

• Inleiding
• Productie van röntgenstralen
• Toepassingen van röntgenstralen
• Ontdekking en vroeg wetenschappelijk gebruik
• Bibliografie