Xanthomen zijn goedaardige, geelbruine, dismetabole tumoren, voornamelijk te wijten aan cutane infiltratie door schuimige macrofaaghistiocyten, geladen met kleine lipidedruppeltjes en hoofdzakelijk samengesteld uit veresterd cholesterol en soms triglyceriden. Het klinisch uitzicht is zeer gevarieerd, gaande van xanthelasma tot gelokaliseerde tubereuze of tendineuze xanthomen, in plaques of striae, vooral in de plooien. De diagnose is histologisch. Na uitsluiting van xanthomata secundair aan diverse processen zoals inflammatoire dermatosen, lymfomen, histiocytose, tumoren, enz., kunnen twee soorten xanthomata worden onderscheiden, Men onderscheidt twee soorten primaire xanthomatose : dyslipidaemische xanthomatose, die wijst op een primaire familiale of secundaire hyperlipoproteïnemie of, minder frequent, een andere dyslipidaemie (cerebrotendineuze xanthomatose, systerolemie, ziekte van Tanger), en normolipidaemische xanthomatose, die zeer zeldzaam is en een onderzoek vereist naar extracutane lokalisaties en geassocieerde pathologieën: dysglobulinemieën, myeloom en hematologische syndromen, vooral lymfoproliferatieve, vasculitische, hypocomplementemische, met name bij necrobiotisch xanthogranuloom, diffuse vlakke xanthomatose en, veel minder frequent, juveniel xanthogranuloom en gedissemineerde Montgomery xanthomatose. De behandeling van deze xanthomen is in de eerste plaats etiologisch bij dyslipidemische vormen, maar ook symptomatisch medisch-chirurgisch bij normolipidemische vormen.