Toen Tatiana Maslany haar doorbraakgigant als meervoudige klonen in “Orphan Black” kreeg, wist ze dat het een uitdaging zou zijn om zoveel verschillende personages te spelen. Om zich mentaal voor te bereiden op het wisselen tussen personages, vroeg Maslany de makers van de serie, Graeme Manson en John Fawcett, om een plek op de set te vinden waar ze yoga kon beoefenen.

De producenten lachten. “Vergeet yoga,” herinnert Manson zich dat hij tegen de actrice zei. “Altogether.”

Turns blijkt dat er niet zoiets als downtime zou zijn voor Maslany, die in bijna elke scène van “Orphan Black” is geweest tijdens de run van het BBC America suspense drama. Die toewijding loonde – niet alleen heeft “Orphan Black” geholpen om het OK te maken voor tv-shows om een beetje “raar” te worden, maar het leverde Maslany vorig jaar uiteindelijk een primetime Emmy op, voor uitstekende hoofdrolspeelster in een drama.

Nu, terwijl “Orphan Black” zich opmaakt voor de lancering van zijn vijfde en laatste seizoen, zijn de cast en producenten van de serie op een soort afscheidstournee, waardoor ze de kans krijgen om na te denken over de status van de show als een culthit – en zijn erfenis als een programma dat niet in een bepaald genre kon worden ondergebracht.

Het Canadese drama ging in 2013 van start op BBC America en op Canada’s Space-netwerk, en oogstte onmiddellijk lof van critici. De gepassioneerde aanhang van de show viel voor de ambitieuze manier van vertellen, de listige genre-mashups en de krachtige portretten van genderidentiteit, vrouwelijke empowerment en acceptatie van mensen die anders zijn. Het maakte ook de weg vrij voor verhaal-buigende series als “Mr. Robot”, “The OA”, “Legion” en “Sense8.”

“Het zette ons op de kaart met zijn durf,” zegt BBC America president Sarah Barnett. “Het was de gekke Canadese kloon show die kon. Maar het is echt een popcultuur bepalende show geworden. grote verhaallijnen, maar het had ook een emotioneel hart en diepte aan het…. Het is een vrij zeldzame mix van serieuze dingen, sociale provocatie en humor. Dat heeft iets unieks en briljants.”

Ari Millen (de Castor-klonen), Evelyne Brochu (Delphine) en Josh Vokey (Scott)
TERENCE PATRICK voor Variety

“Orphan Black” was een ambitieuze show om te realiseren met een laag Canadees dramabudget. De producenten gebruikten een bewegingsgestuurde technodolly om realistische scènes met meerdere klonen op te nemen die er niet computergegenereerd uitzagen. Maar ze kwamen er al snel achter dat het te veel tijd zou kosten om meer dan twee klonen tegelijk te filmen.

“We zijn altijd een underdog geweest en er behoorlijk trots op dat we boven onze gewichtsklasse uitstegen,” zegt Manson.

Jordan Gavaris, die de uitgesproken Felix speelt, zegt dat hij gelooft dat “Orphan Black” niet alleen sci-fi heeft gelegitimeerd voor fans die niet dachten dat ze van die wereld hielden; het heeft tv ook veilig gemaakt voor meer offbeat shows, ongeacht het genre.

“Het opende de deur voor een aantal echt interessante programma’s van kabelzenders,” zegt hij. “Kijk naar shows als ‘Search Party’, waar ik zo van hou. Het is de vreemdste kleine show. Ik weet niet of dat zou bestaan als we geen shows als ‘Orphan Black’ hadden die het OK maken om raar te zijn.”

Manson en Fawcett zeggen dat ze hun show nooit als sci-fi hebben gezien, maar zich in plaats daarvan hebben gericht op de personages. Het publiek voelde zich aangetrokken tot de sterke vrouwelijke klonen, die elk zo’n verschillende persoonlijkheid hadden.

Wanneer Maslany niet in karakter was als Sarah Manning, een oplichtster die ontdekt dat ze een kloon is en in het midden van de intrige van de show wordt geduwd, speelde ze soms de voorstadse moeder Alison, het ziekelijke brein Cosima, de ijskoude schurk Rachel, de ditzy Krystal of de losgeslagen Helena – onder anderen.

Al die personages vereisten verschillende looks, persoonlijkheden en achtergrondverhalen. Sommige waren komisch, sommige tragisch en anderen puur dramatisch. En alsof dat nog niet genoeg was, gingen de klonen vaak met elkaar om en soms deden ze elkaar zelfs na. De klus vereiste exacte precisie, en Maslany was opgewassen tegen de taak.

“Het was het moeilijkste werk dat ik ooit heb gedaan, maar het meest lonende,” zegt ze. “Het was een achtbaan van personages in beweging, met verschillende genres. Elk personage had een andere film waar ze in zaten, en we mochten die film opnemen – of het nu horror, romantiek of een voorstedelijke komedie was.”

Kristian Bruun (Donnie) en Kevin Hanchard (Art)
TERENCE PATRICK voor Variety

Barnett geeft Maslany natuurlijk de credits voor “het bloedmooie harde werk dat ze levert om al deze rollen te spelen.”

De actrice kwam op het juiste moment voor Manson en Fawcett, die een decennium lang probeerden om “Orphan Black” te kraken. Het duo kwam met de openingsconcepten van de show – een vrouw, ondergedoken op een treinstation, is op mysterieuze wijze getuige van haar dubbelganger die zelfmoord pleegt op het spoor – maar kon niet bedenken waar het vanaf daar naartoe moest.

“Beginningen zijn gemakkelijk te doen,” zegt Manson. “Dit was een van de beste openingen die we ooit hadden bedacht, en we konden het niet laten gaan.”

Fawcett zegt dat ze de scène in de ijskast hebben gezet, maar er af en toe over zouden praten en het verhaal vooruit zouden helpen. “We waren absoluut enthousiast over het idee dat één acteur al deze verschillende personages zou gaan spelen,” zegt hij, “maar tegelijkertijd zo doodsbang voor hoe slecht dat mis kon gaan.”

Na het lezen van het script voor de auditie, zegt Maslany dat het concept in haar hoofd bleef hangen – Sarah neemt de identiteit aan van de dode vrouw, een agent, en vindt zichzelf al snel tot over haar hoofd en het doelwit van iemand die de klonen wil elimineren.

“Dat beeld van Sarah op het treinplatform was zo in mijn hoofd gegrift,” zegt ze. “Ik had geen idee waar de serie heen zou gaan. Toen ik ervoor tekende, kende ik denk ik zo’n vier personages die ik zou gaan spelen. Maar ik was in voor het vooruitzicht van het – deze oneindige mogelijkheden.”

Dat omvatte een aantal behoorlijk absurde en soms humoristische wendingen door de jaren heen. “We dachten altijd dat we onszelf beter niet te serieus konden nemen,” zegt Manson. De producenten hielden niet eens een showbijbel bij, iets dat meestal standaard is voor serialized shows.

“De bijbel zit hier in,” zegt Manson, wijzend op zijn hoofd. “We hadden een bijbel om de show te verkopen, en daarna hebben we het nooit meer aangeraakt of geopend.”

De plot van “Orphan Black” gedijde op een wilde rit en verschoof tussen verschillende schimmige bedrijven en samenzweringen door de jaren heen. Maar in de kern ging de show over identiteit en het omdraaien van verwachtingen op hun kop.

“Je denkt dat je alles over jezelf weet, en dan zie je een vrouw die precies op jou lijkt,” zegt Maslany over het kernthema van de show. “Wie is zij? En wat zegt dat over mij?”

Gavaris zegt dat hij zich identificeerde met de thema’s van de show over zelfbeschikking. “Ik ben niet geïnteresseerd in jou die me vertelt wie ik ben,” zegt hij. “Ik zal je vertellen wie ik ben. Ik ben veelzijdig en ik kan niet worden gereduceerd. Ik hoop dat dat de erfenis is – het idee dat individualiteit geweldig is.”

Jordan Gavaris (Felix) en Maria Doyle Kennedy (Mrs. S) prijzen Maslany met het feit dat ze een gastvrije groepsleider is. “Ze is gewoon buitengewoon om mee om te gaan”, zegt Kennedy.
TERENCE PATRICK voor Variety

Kristian Bruun, die Alisons deegachtige echtgenoot Donnie speelt, zegt dat hij hoopte dat de thema’s van de show meer weerklank zouden vinden in het huidige politieke klimaat: “Ik hoop echt dat we de kans krijgen om een paar mensen te veranderen in de richting van inclusie, in de richting van acceptatie. Het is verbijsterend dat deze dingen vandaag de dag in twijfel worden getrokken.”

De bereidheid van de show om tv-trofeeën over te nemen bracht het soms in de problemen met fans, van wie velen protesteerden als ze niet genoeg van hun favoriete kloon te zien kregen. De die-hard fanbase (de “Clone Club”) was vooral dol op de relatie tussen Delphine (Evelyne Brochu) en de funky wetenschapper Cosima.

Toen Delphine blijkbaar werd vermoord in seizoen drie, barstten de kijkers in woede uit, waarbij ze de show ervan beschuldigden te vervallen in de “Bury Your Gays” trope van het vernietigen van relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht door het doden van een van de personages.

“Ik wist dat we ons in woelige wateren begaven,” zegt Manson. “Die relatie werd geportretteerd als natuurlijk en niet oversekst en was erg belangrijk voor mensen in termen van hun eigen
leven dat werd vertegenwoordigd. Maar we moesten de show nog steeds eren. We moesten nog steeds zeggen: ‘Oké, we gaan dit publiek in de war brengen. Hoe raken we ze niet kwijt? Maar we wisten dat we wilden dat die relatie zou overleven.”

Brochu’s personage – spoiler alert – overleefde, en fans lijken de show te hebben vergeven nu Delphine en Cosima op weg zijn naar een reünie.

“Het hele idee van het hebben van zoveel interactie met je publiek is een vrij nieuw ding dat ik denk dat makers en casts proberen te navigeren,” zegt Gavaris. “Het is moeilijk om niet zelfbewust te worden van je werk als je teruggaat naar de set. Het is deze dans die je doet.”

Hier is iets anders waar fans bang voor zijn: het einde. “Orphan Black” wikkelde zijn laatste scène eind maart af, en toen vlogen Manson, Fawcett, Maslany en de rest van de cast naar Los Angeles voor het jaarlijkse PaleyFest-fan-evenement van het Paley Center.

“Het was de emotionele uitdrijving van verdriet,” zegt Maslany. Op de laatste dag, zegt Bruun, wist de cast en crew niet zeker hoe te reageren. Maria Doyle Kennedy, die pleegmoeder Siobhan (of Mrs. S) speelt, leidde de cast in gezang.

“Dit is een show die echt vrouwen in zijn absolute kern had en vrouwen koesterde, en ze hoefden ook geen 25 te zijn,” zegt Kennedy. “Dat is een enorme erfenis om achter te laten.”

Hoe loopt het af? Niemand onthult hints, hoewel zoals Bruun zegt: “Dit is ‘Orphan Black’, en niets komt zonder een prijs te betalen. Er zijn opofferingen in deze show, en niemand is veilig.” Kevin Hanchard, die politie-onderzoeker Art speelt, zegt dat hij gelooft dat de show “de fans beloont voor de vijf jaar van investering in ons en deze personages.”

Manson vergelijkt het einde met het afronden van een roman: “We betalen elke karakterrelatie af – elke individuele karakterboog. Dat is het werk dat we begonnen zijn te doen.”

Barnett sluit niet uit dat de “Orphan Black” wereld opnieuw wordt bezocht, misschien via een spin-off, en de producenten zeggen dat ze hebben geschopt rond film ideeën voor de franchise. Maar voor nu, is BBC America klaar om afscheid te nemen. “Er zijn niet veel netwerken die echt kunnen zeggen dat een show hen heeft gedefinieerd voor een periode binnen de popcultuur,” zegt Barnett.

Dankzij de televisie-aftermarket, zeggen Fawcett en Manson dat ze verwachten nog jaren van nieuwe fans te horen als ze de show ontdekken.

“Het was een kleine show, en het vindt nog steeds zijn publiek,” zegt Fawcett. “Ik ben echt opgewonden om te zien hoe mensen naar de show blijven komen. Ik hoop dat het zo’n soort nalatenschap heeft – dat het zal blijven bestaan.”