In deze studie wilde het team greep krijgen op de mechanismen die ten grondslag liggen aan waarom sommige mensen meer slaap nodig hebben dan anderen. De wetenschappers hoopten dat de bevindingen aanknopingspunten zouden kunnen bieden voor twee aandoeningen aan weerszijden van de schaal: slapeloosheid, ofwel niet genoeg kunnen slapen, en narcolepsie, een aandoening die wordt gekenmerkt door opdringerige “slaapaanvallen.”

Wetenschappers weten dat circadiane ritmen, oftewel dagelijkse cycli van slaap en waakzaamheid, betrokken zijn bij onze individuele slaappatronen. Deze cycli staan onder genetische controle, dus het lijkt redelijk dat genen ook een rol spelen bij de slaapduur.

De huidige studie was erop gericht de ongrijpbare genen te lokaliseren die mogelijk een hand hebben in deze variatie. De onderzoekers – geleid door Susan Harbison, Ph.D., een onderzoeker in het Laboratory of Systems Genetics van de NHLBI – gebruikten een fruitvliegmodel. Ja, het lijkt misschien bizar, maar fruitvliegen hebben hun eigen versie van slaap.

In feite ervaren alle dieren die tot nu toe zijn bestudeerd op zijn minst iets dat een beetje op slaap lijkt, wat nog meer bewijs is voor het belang van slaap.

Ze kweekten 13 generaties fruitvliegen selectief om ofwel lange-slapers (18 uur per dag) of korte slapers (3 uur per dag) te produceren, de Donald Trumps van het vliegenrijk. En zo, zonder toevoegen, aftrekken, of ingrijpen in de genetische code van de vlieg, waren ze in staat om stammen te produceren met wild verschillende slaapgewoonten.

“Wat bijzonder interessant is aan deze studie is dat we lang- en kort-slapende vliegen hebben gemaakt met behulp van het genetisch materiaal dat in de natuur aanwezig is, in tegenstelling tot de gemanipuleerde mutaties of transgene vliegen die veel onderzoekers op dit gebied gebruiken.”

Susan Harbison, Ph.D.

“Tot nu toe,” voegt ze eraan toe, “was onbekend of slaap van zo’n extreem lange of korte duur in natuurlijke populaties kon bestaan.”

Daarna vergeleken ze het genoom van de twee stammen, op zoek naar genen die tussen hen verschilden.

Er werden in totaal 126 verschillen in 80 genen ontdekt. Deze genen waren betrokken bij een breed scala van vitale ontwikkelings- en celsignaalpaden, en van sommige is bekend dat ze betrokken zijn bij de ontwikkeling van de hersenen, het geheugen en het leren.

Volgens de auteurs van de studie suggereert het feit dat zoveel genen betrokken lijken te zijn “dat de slaapduur in natuurlijke populaties kan worden beïnvloed door een breed scala van biologische processen, wat de reden kan zijn waarom het doel van slaap zo ongrijpbaar is geweest.”

Het goede nieuws is dat noch de lange-, noch de korte-slapers een vermindering van de levensduur zagen – wat bijzonder goed is om te weten.

Hoewel dit slechts een klein deel van een zeer grote puzzel is, is het een bijzonder interessant deel. Aanvullend onderzoek met menselijke populaties zal waarschijnlijk meer inzicht geven in het vreemde fenomeen dat we slaap noemen.