Massachusetts heeft een aantal interessante en kleurrijke termen en uitdrukkingen aan het politieke lexicon toegevoegd, zoals “mugwump”, “all politics is local” en “to the victor belong the spoils”, maar geen enkele heeft zo’n blijvende weerklank gehad als de “gerrymander” – de term voor de politieke tactiek om kiesdistricten zo te verdelen dat de stemmen van de partij die de verdeling maakt (de gerrymander) het zwaarst tellen, en de stemmen van hun tegenstanders zo min mogelijk.

De praktijk van gerrymandering in Amerika dateert van lang voor de uitvinding van de term, maar de Massachusetts wet die aanleiding gaf tot de naam dateert van 11 februari 1812, toen gouverneur Elbridge Gerry, een Jeffersoniaanse Republikein, een herverdelingswet ondertekende die zijn eigen partij sterk bevoordeelde bij de komende verkiezingen in de nauw verdeelde Bay State legislatuur. Verschillende Federalistische tegenstanders van de nieuwe wet hebben de term “gerrymander” bedacht, en de cartoon is toegeschreven aan een aantal vroege Amerikaanse kunstenaars, waaronder Gilbert Stuart en Washington Allston. Maar aan het eind van de negentiende eeuw, toen er nog een (bijna) levende herinnering was aan de oorsprong van de term, presenteerde John Ward Dean in de bladzijden van het New England Historic and Genealogical Register de tekst van een memorandum waarin de term wordt toegeschreven aan de uitkomst van een etentje ten huize van de Boston koopman Israel Thorndike in februari 1812, waar Elkanah Tisdale, een miniatuurschilder, vleugels tekende op de salamandervormige kaart van het nieuwe Republikeins-gezinde kiesdistrict in Essex County.

De cartoon van de gerrymander werd op grote schaal herdrukt, vaak vergezeld, zoals in het geval van deze broadside, van regels met komische verzen of politiek commentaar. Hoewel zijn Federalistische tegenstanders sarcastisch opmerkten dat de “monsterlijke” vorm van het nieuwe kiesdistrict “een Gerry-mander werd genoemd, een naam die de ouderlijke boezem van onze waardige Hoofd Magistraat buitengewoon moet bevredigen”, is er weinig bewijs dat Gouverneur Gerry de auteur of zelfs maar een groot voorstander van de herindelingswet was. Ironisch genoeg behoedde de gerrymander hem niet voor een herverkiezingsnederlaag in 1812, hoewel het zo effectief werkte voor de Republikeinen dat de Federalisten weliswaar een meerderheid van de volksstemmen wonnen, maar slechts een derde van de zetels in de wetgevende macht.

Wie was Elbridge Gerry?

Terecht of niet, Elbridge Gerry’s naam zal altijd verbonden blijven aan de gerrymander, een term voor politiek bedrog. Hij had een lange en vooraanstaande carrière als staatsman en diplomaat tijdens de Amerikaanse Revolutie en de vroege nationale periode. Hij was een koopman uit Marblehead, Massachusetts, geboren in 1744, die zich voor en tijdens de Revolutie ontpopte tot een politiek leider. Gerry was een ondertekenaar van de Onafhankelijkheidsverklaring en een afgevaardigde naar de Constitutionele Conventie in Philadelphia. Hoewel hij weigerde de grondwet te ondertekenen vanwege zijn uitgesproken anti-federalistische opvattingen, gaf hij er later toch zijn steun aan. Hij diende in het Huis van Afgevaardigden van de Verenigde Staten, waar hij in 1789 voorstelde de Library of Congress op te richten, en later als diplomaat in Frankrijk in de regering van John Adams tijdens de XYZ Affaire. Hij was een aanhanger van Jefferson en werd tweemaal verkozen tot gouverneur van Massachusetts (1810-1811). Hij werd in 1812 gekozen tot vice-president onder James Madison, en vervulde die functie ten tijde van zijn dood in 1814.

Hoe spreek je “Gerrymander” uit?

Meer dan een eeuw geleden merkte John Ward Dean op dat “de initiaal van de achternaam van de gouverneur (G) de harde klank van die letter heeft, en dat de g in gerrymander ook hard moet worden uitgesproken. Aangezien dit woord in Boston is bedacht, hebben de Bostonians belang bij de uitspraak van het woord.” De Oxford English Dictionary concludeert dat de “Engelse” uitspraak, “jerrymander” “foutief” is, maar al deze protesten lijken in te gaan tegen het nu allang geaccepteerde populaire gebruik; Elbridge Gerry heeft de wereld de “Jerrymander” gegeven.”