Koper is in minieme hoeveelheden aanwezig in het dierlijk lichaam en is essentieel voor de normale stofwisseling. Het is een bestanddeel van hemocyanine, het blauwe, zuurstofdragende bloedpigment van kreeften en andere grote schaaldieren. Het is nodig voor de synthese van hemoglobine, het rode zuurstofdragende pigment in het bloed van de mens, hoewel het geen bestanddeel is van hemoglobine.

Het belangrijkste commerciële gebruik van koper is gebaseerd op zijn elektrisch geleidingsvermogen (na zilver); ongeveer de helft van de totale jaarlijkse produktie van koper wordt gebruikt voor de vervaardiging van elektrische apparaten en draad. Koper wordt ook op grote schaal gebruikt als dakbedekking, bij het maken van koperen gebruiksvoorwerpen, en voor munten en metaalbewerking. Koperen buizen worden gebruikt in loodgieterswerk en, wegens hun hoge warmtegeleidingsvermogen, in warmte-uitwisselende apparaten zoals koelkasten en airconditionerspoelen. Koper in poedervorm wordt soms gebruikt als pigment in verf. Een belangrijk gebruik van koper is in legeringen zoals messing, brons, bronsmetaal, Monel metaal en Duits zilver. Koperverbindingen worden op grote schaal gebruikt als insecticiden en fungiciden; als pigment in verf; als beitsmiddel (fixeermiddel) bij het verven; en bij galvaniseren.